رو به سوی بحران؛ چالش‌های بزرگ صداوسیما در جذب مخاطب

به گزارش اکوایران، دایره وفاداران و مخاطبان تلویزیون با گذشت زمان در حال تنگ‌تر شدن است. تازه‌ترین آماری که در 28 بهمن‌ماه توسط روزنامه «فرهیختگان» منتشر شد، گواه امر موضوع است.

این آمار در ایام برگزاری جام ملت‌های آسیا 2023 منتشر شده است که حجم قابل توجهی از بینندگان، این تورنمنت فوتبالی را از صداوسیما دنبال می‌کردند. اگر از مسابقات و برنامه‌های فوتبالی فاکتور بگیریم، با نگاهی به آمار مخاطبان صداوسیما، متوجه معضل کمبود و ریزش مخاطب تلویزیون خواهیم شد. صداوسیمایی که زمانی با برنامه‌‌های جذاب و حضور چهره‌های شناخته‌شده، مخاطبان زیادی را پای رسانه ملی می‌نشاند.

اما با حذف برخی از این برنامه‌ها از کنداکتور صداوسیما و کناررفتن چهره‌های شاخص، باتوجه به تعدد برنامه‌ها و هزینه‌هایی که برای ساخت آنها می‌شود، شاهد کم شدن درصد مخاطبان تلویزیون هستیم.

برنامه‌های «دورهمی»، «کتاب‌باز»، «دست فرمون»، «چهل تیکه» که حجم قابل قبولی از مخاطبان تلویزیون را در اختیار داشتند، از کنداکتور صداوسیما کنار رفتند و در کنار کاهش مخاطبان دیگر برنامه‌ها، برنامه‌های جدیدی مثل «سیدخندان» با حدود ۷ درصد، «پاورقی» حدود ۷ درصد، «بگو بخند» حدود ۸ درصد، «خوش نمک» با حدود ۶ درصد و همینطور «سرنخ» با کمتر از دو درصد مخاطب، از جمله پروژه‌های بسیار کم مخاطب و ناتوان در جذب بیننده صداوسیما هستند.

این کاهش مخاطبان برنامه‌های تلویزیون در حالی رخ داده است که براساس آنچه در لایحه بودجه ۱۴۰۳ به مجلس شورای اسلامی ارائه شده، بودجه این سازمان مبلغ 24 هزار میلیارد تومان است. بودجه صداوسیما در سال گذشته 8 هزار میلیارد تومان بود. رئیس سازمان برنامه و بوجه با انتقاد از این افزایش بودجه، گفت: «رشد بودجه صداوسیما و قوه‌قضائیه نسبت به سال ۱۴۰۲، حدود ۵۸ درصد است. درحالی‌که برای سایر دستگاه‌ها رشد بودجه ۱۲ درصد پیش‌بینی شده است. این افزایش بودجه صداوسیما و قوه‌قضائیه، روی هم ۳۷ هزار میلیارد تومان بار مالی به دولت تحمیل کرده است.»

مرجعیت خبری صداوسیما در خطر از دست رفتن

همچنین جدیدترین نظرسنجی «ایسپا» که در زمان انتخابات دوازدهمین دوره ریاست جمهوری انجام شد، بیانگر این امر است که کمتر از ۳۸ درصد مردم، اخبار را بیشتر از طریق صداوسیما دنبال می‌کنند و ۳۱ درصد، شبکه‌های اجتماعی را برای این امر ترجیح می‌دهند. همچنین حدود ۹ درصد هم از طریق ماهواره اخبار کشور را پیگیری می‌کنند. این آمار در مقایسه با آمار مشابه برای انتخابات ریاست‌جمهوری در سال ۱۳۹۶، تغییرات محسوسی داشته است؛ در آن نظرسنجی، صداوسیما از نظر اعتماد مردم به منابع رسانه‌ای با ۵۱.۵ درصد در صدر قرار گرفته بود و شبکه‌های اجتماعی سهم ۱۲ درصدی داشتند.

افزایش 19 درصدی از استفاده شبکه‌های اجتماعی برای پیگری اخبار، بیانگر این است که اعتماد به این پلتفرم‌ها در میان مردم در حال افزایش است و درصورت ادامه این روند، صداوسیما با بحران از دست دادن مرجعیت رسانه‌ای و خبری خود مواجه خواهد شد.

پیمان جبلی، رئیس سازمان صداوسیما، در ۱۶ بهمن‌ماه ۱۴۰۲ به‌صورت تلویحی پذیرفت که برنامه‌های تلویزیونی با بحران مخاطب مواجه است و در این باره گفت: «آیا رسانه‌هایی که اعتقاد دارند صداوسیما مخاطب ندارد، جرأت دارند مخاطب امسال خودشان را با مخاطب ۱۰ سال پیش یا تیراژ خودشان را مقایسه کنند یا خیر؟ این وظیفه عمومی همه دستگاه‌هاست که به وظایفی که برایشان مشخص شده است، عمل کنند.»

باید دید رویکرد جبلی و مدیران صداوسیما در سال جدید به چه شکل است؟ آیا می‌توانند بار دیگر مخاطبان و رسانه ملی را بایکدیگر آشتی دهند؟