از همان دوران بود که پرسشی پیش روی همه ما قرار گرفت: چه زمانی وضعیت عادی خواهد شد؟ این پرسش مختص ما ایرانی‌ها نیست. همه مردم جهان مشتاقانه منتظرند به وضعیت عادی و دوران پیش از همه‌گیری کرونا بازگردند.

اکونومیست برای پاسخ به پرسش مردم جهان، شاخصی به نام «شاخص عادی بودن» (Normalcy index) معرفی کرده که تغییر رفتار انسان‌ها را دنبال می‌کند و نشان می‌دهد رفتارهای ما در دوران همه‌گیری چه اندازه دستخوش تغییر شده‌است. این شاخص شامل هشت موضوع مختلف می‌َشود که در حیطه های مشخص مورد بررسی قرار می‌گیرند.

دسته اول، حمل‌ونقل است. حمل‌ونقل عمومی در شهرهای بزرگ، ترافیک در همان شهرها و تعداد پروازهای بین‌المللی با هواپیما سه موردی هستند که در حیطه حمل‌ونقل بررسی می‌شوند. دسته دوم به بحث تفریحات و سرگرمی‌ها می‌پردازد. چقدر زمان خارج از خانه سپری می‌شود، درآمد حاصل از فروش بلیت سینما، حضور در رویدادهای ورزشی. سومین حیطه هم به خرده‌فروشی و کار مربوط می‌شود: حضور در مراکز خرید و حضور در دفترهای کاری.

این شاخص، معیارهایی را که مطرح شد در 50 کشور جهان بررسی می‌کند. این 50 کشور روی هم رفته، 76 درصد از کل جمعیت جهان و 90 درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی را تشکیل می‌دهند. سطح فعالیت‌هایی که مطرح شد در دوران پیش از همه‌گیری کرونا برابر با 100 در نظر گرفته شده‌ است. طبق این شاخص، هرچه سطح فعالیت‌ها کمتر باشد، عددی که در شاخص می‌بینیم کوچک‌تر از 100 خواهد بود و وضعیتی غیر عادی را نشان می‌دهد. اما هرچه شرایط عادی‌تر شود، این شاخص عددی بزرگ‌تر و نزدیک به 100 را نشان می‌دهد.

این شاخص در مارس 2020 ناگهان سقوط کرد. دلیلش هم محدودیت‌هایی بود که علیه شهروندان اعمال شد. در آوریل 2020 این شاخص به 35 سقوط کرد. اما به مرور روند بهبود را در ماه‌های بعد از سر گرفت. اکنون این شاخص در سطح جهانی، عدد 77 را نشان می‌دهد، یعنی وضعیت تا اندازه‌ای عادی شده‌ است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد برخی از شاخص‌ها نظیر خرید از خرده‌فروشی‌ها و گذران وقت خارج از خانه، خیلی زودتر به وضعیت عادی و سطوح پیش از کرونا بازگشته‌اند. البته شاخص جهانی، برخی نوسانات و موارد متنوع در میان کشورها را می‌پوشاند.

در زمینه حمل‌ونقل، از ابتدای شیوع همه‌گیری تا کنون، شاهد بهبودهایی نسبی بوده‌ایم. ترافیک شهری به وضعیت تقریبا عادی در شهرهای بزرگ بازگشته‌ است. اما بسیاری از هواپیماها در سرتاسر جهان هنوز به دلیل محدودیت‌ها، با صندلی‌های خالی به پرواز در می‌آیند یا اصلا از زمین برنمی‌خیزند.

هنگام تعطیلی‌ها در آوریل 2020، متوسط جهانیِ زمانی که خارج از خانه سپری می‌شد تا 20 درصد کاهش پیدا کرد. بسته شدن سینماها و اماکن ورزشی هم باعث شد میزان فعالیت در آن‌ها به صفر برسد. در واقع مسیر آن‌ها برای بهبود بسیار کُند است. انتشار نسخه جدید جیمز باند که بسیاری از مخاطبان مدت‌ها انتظارش را می‌کشیدند باعث شد سینماها در ماه اکتبر دوباره با اقبال مردم روبه‌رو شوند اما به صورت کلی می‌توان گفت شرایط برای سینماها دیگر مانند گذشته نشده‌ است.

بهره‌گیری از زوم و تحویل کالا از طریق آمازون به امری رایج در دوران همه‌گیری کرونا تبدیل شد. بسیاری از کارمندان می‌گویند تنها برای شرکت‌هایی کار می‌کنند که به آن‌ها اجازه دورکاری هم بدهند. به همین خاطر است که احتمالا نرخ حضور کارمندان در دفترهای کاری هیچ‌وقت مانند دوران پیش از همه‌گیری نخواهد شد. اما خرید کردن به قدری با استقبال مردم مواجه شده که حتی از شرایط عادی و دوران پیش از همه‌گیری هم پیشی گرفته و بیشتر شده‌ است.

مهم‌ترین مسئله‌ای که این شاخص نشان می‌دهد این است که ظاهرا برخی از تغییرات آمده‌اند که بمانند و به نوعی وضعیت عادیِ جدید را برای ما به وجود بیاورند. مثلا در مورد رفتن به محیط کار، احتمالا شرایط، دیگر عادی نخواهد شد. همه این‌ها یعنی، باید با وضعیت عادیِ جدید، زندگی کرد.