بمب ساعتی گاز روسیه؛ اروپا آماده انفجار است؟

به گزارش اکوایران، ذخایر گاز طبیعی اروپا تقریبا پر هستند و این مسئله کمک کرده رشد اخیر قیمت گاز که ناشی از نگرانی‌ها از ریسک‌ عرضه بود، محدود شود.

به نوشته بلومبرگ، آخرین داده‌های گروه صنعتی گاز زیرساخت اروپا نشان می‌دهد سطح ذخایر گاز در قاره سبز در تاریخ 29 مرداد به 90 درصد از ظرفیت خود رسیده است. اتحادیه اروپا پیش‌تر اعلام کرده بود هدفش برای رسیدن به سطح 90 درصد از ظرفیت تا نخستین روز نوامبر محقق می‌شود،‌ اما اکنون این هدف دو ماه زودتر از موعد به دست آمده است.  

قیمت گاز در اروپا در روز چهارشنبه (31 مرداد) در نزدیکی پایین‌ترین قیمت دو هفته اخیر خود نوسان دارد، در حالی‌که قیمت آن در روز سه‌شنبه با افت 4/7 درصدی همراه شده بود که بیشترین میزان کاهش از ماه ژوئن است. بازار نسبت به اختلال عرضه در تابستان امسال، حساس به نظر می‌رسد و نگرانی‌ها درباره عرضه باقی‌مانده از سوی روسیه، باعث رشد قیمت گاز در اوایل ماه جاری میلادی شده بود.

در حال حاضر، سطح قابل توجه ذخایر در حال کمک به جبران ریسک‌های مربوط به عرضه است. میزان پر بودن سایت‌های ذخیره‌سازی، کمی پایین‌تر از میزان ثبت‌شده در مدت مشابه سال گذشته میلادی است، اما همچنان بالاتر از میانگین پنج‌ساله محسوب می‌شود.

با این حال، قاره سبز به رویارویی با ریسک‌های مرتبط با اختلالات ناگهانی ادامه می‌دهد. کشورهای اروپایی همچنان در حال بحث در این زمینه هستند که با پایان یافتن قرارداد انتقال گاز از طریق خط لوله میان مسکو و کی‌یف در پایان 2024، آن‌ها چگونه می‌توانند نبود گاز روسیه را جبران کنند.  

نروژ به عنوان بزرگ‌ترین تأمین‌کننده گاز در اروپا در حال نزدیک شدن به یک دوره نگهداری طولانی‌مدت است که باعث احتیاط معامله‌گران شده است.

کریستوف هالسر، تحلیل‌گر ریستاد، اعلام کرده: «هرگونه اختلال در آنجا یا طولانی شدن دوره نگهداری احتمالا با واکنش مضطربانه بازار همراه خواهد شد. جریان گاز طبیعی به اروپا بسیار اهمیت دارد؛ ‌چراکه اروپا واردات کمتری از گاز طبیعی مایع (ال‌ان‌جی) داشته است.»

معیار قیمت گاز اروپا (Dutch front-month futures)، در ساعت 8:42 صبح در آمستردام 0/3 درصد کاهش یافت و به 37/85 یورو در هر مگاوات ساعت رسید.

روند قیمت گاز

قیمت گاز طبیعی در اروپا در تاریخ 18 مرداد با رشد قابل توجهی همراه شد و به بالاترین سطح خود از دسامبر رسید که علت آن اختلال احتمالی در عرضه گاز روسیه بود که از اوکراین عبور می‌کند.

در آن زمان معیار گاز اروپا با رشد 4/3 درصدی به 40/10 یورو به ازای هر مگاوات ساعت رسید. این رشد زمانی رخ داد که نبرد در منطقه کورسک روسیه در جریان بود؛ منطقه‌ای که محل یک نقطه کلیدی برای ورود گاز است.

ایستگاه سودژا در نزدیکی مرز، بخشی از آخرین مسیرهای خط لوله باقی‌مانده ورود گاز روسیه به اروپا از طریق اوکراین است. جریان گاز در این نقطه ترانزیت در حال حاضر ادامه دارد و حجم آن مطابق با هفته‌های گذشته خواهد بود.

اروپا تلاش کرده پس از آغاز حمله روسیه به اوکراین در سال 2022، وابستگی خود به واردات گاز روسیه از طریق خط لوله را کاهش دهد و برای این منظور، واردات گاز طبیعی مایع را افزایش داده است. با این حال، برخی کشورها هنوز به این خطوط انتقال گاز وابسته هستند و همین امر، اقتصاد آن‌ها را در برابر هرگونه اختلال ناگهانی، آسیب‌پذیر کرده است.

قرارداد ترانزیت

قرارداد ترانزیت بین روسیه و اوکراین در پایان سال جاری میلادی منقضی می‌شود، بنابراین صادرات گاز از روسیه به اروپا پایان می‌یابد. اما نشانه‌هایی وجود دارد که این جریان گاز باقی‌مانده تا چه اندازه برای اروپا مهم است؛ مقامات اروپایی در حال انجام مذاکراتی هستند تا پس از پایان یافتن قرارداد، انتقال گاز این خط لوله ادامه پیدا کند. در صورت پایان یافتن انتقال گاز به اروپا، هنوز مشخص نیست که چه منابعی جایگزین آن خواهد شد.

یک توقف ناگهانی و زودهنگام در جریان گاز، یک شوک به کشورهایی نظیر اسلواکی و اتریش وارد خواهد کرد که در حال حاضر به آن وابسته هستند. این امر ممکن است قیمت گاز بالاتری برای شرکت‌ها و مصرف‌کنندگان به همراه داشته باشد.

این تابستان برای بازار گاز اروپا، پرنوسان بود؛ چراکه موج‌های گرما در بخش‌هایی از آسیا و اروپا باعث تقویت تقاضا شده و رقابت را برای به دست آوردن حامل‌های گاز شدت بخشیده است. برخی تولیدکنندگان بزرگ جهانی نیز به دلیل قطعی برق یا رویدادهای شدید آب و هوایی، با اختلال در تأسیسات خود مواجه شده‌اند.