بانک‌های مرکزی بزرگ جهان، نرخ بهره را کاهش می‌دهند/ تغییر مرکز توجه از تورم به اشتغال

جروم پاول، رئیس فدرال رزرو (چپ)، تیف مکلم، رئیس بانک مرکزی کانادا (مرکز) و اندرو بیلی، رئیس بانک مرکزی انگلستان، در جریان سمپوزیوم سیاست اقتصادی جکسون هول فدرال رزرو در کانزاس سیتی، 23 آگوست 2024. عکاس: ناتالی برینگ/ بلومبرگ

به گزارش اکوایران، مقامات بانک‌های مرکزی اصلی جهان در روز جمعه (2 شهوریور)، این سیگنال مخابره کردند که آن‌ها با قاطعیت در مسیر کاهش نرخ بهره -‌یا ادامه کاهش آن‌- در ماه‌های آینده قرار دارند؛ این موضوع نشان‌دهنده آغازی بر پایان دوران هزینه‌های استقراض بالا است و این حقیقت را منعکس‌ می‌کند که اقتصاد جهانی در حال رها کردن خود از چنگال تورم پسا همه‌گیری است.

به نوشته بلومبرگ، جروم پاول، رئیس‌ بانک مرکزی آمریکا (فدرال رزرو)، در گردهمایی سالانه در میان سیاست‌گذاران و اقتصاددانان در منطقه جکسون هول ایالت وایومینگ آمریکا اعلام کرد: «زمان تعدیل سیاست (پولی) فرا رسیده است.»

پاول گفت زمانی که مقامات فدرال رزرو در سپتامبر دیدار کنند، بانک مرکزی نرخ بهره را کاهش خواهد داد. همزمان با مشخص شدن زمان دقیق آغاز کاهش نرخ بهره توسط فدرال رزرو و قرار داشتن بانک‌های مرکزی بزرگ جهان در مسیر تسهیل سیاست پولی، بخشی از اضطراب سرمایه‌گذاران از میان می‌رود.

ریسک‌های باقی‌مانده

با این وجود، یک نااطمینانی قابل توجه و ریسک‌ها باقی خواهند ماند. نه جروم پاول و نه همتایان او، صحبت زیادی درباره این موضوع نداشتند که فرآیند کاهش نرخ بهره در چندین ماه آینده با چه سرعتی پیش خواهد رفت. در همین حال و در مقابل این نااطمینانی، ضعف‌های در حال ظهور در بازارهای کار و رشد اقتصادی به شکل کلی، در حال جایگزین شدن با تورم به عنوان تهدید اصلی برای سیاست‌گذاران هستند.

علاوه بر پاول، چندین عضو بانک مرکزی اروپا در جکسون هول حضور داشتند؛ اولی رن از فنلاند، مارتینس کازاکس از لتونی، بوریس وویچیچ از کرواسی و ماریو سنتنو از پرتغال، همگی از حمایت خود برای یک کاهش دیگر نرخ بهره در ماه آینده میلادی خبر دادند، آن هم به دنبال کاهش تاریخی نرخ بهره در ماه ژوئن.

اولی رن از فنلاند، معتقد است فرآیند تورم‌زدایی در منطقه یورو در مسیر درستی قرار دارد، در حالیکه هشدار داد چشم‌انداز رشد در اروپا به‌ویژه تولید در شرایط نسبتا راکد به سر می‌برد. او افزود: «این حقیقت، شرایط را برای کاهش نرخ بهره در سپتامبر فراهم می‌کند.»

سنتنو از پرتغال با توجه به داده‌های مربوط به تورم و رشد، تصمیم برای کاهش مجدد در کمتر از سه هفته را «آسان» خواند.

دیدگاه رئیس بانک مرکزی انگلستان

سیاست‌گذاران منطقه یورو همچنین در حال حاضر نسبت به رشد، نگرانی بیشتری دارند زیرا رشد اقتصادی پس از نمایش قوی در نیمه نخست سال 2024 با افت همراه شده است. آن‌ها همچنین در حال حاضر سیگنالِ نگرانی از ضعیف شدن بازارهای کار را بیشتر از تورم مخابره می‌کنند، حتی با وجود اینکه مسئولیت‌های بانک مرکزی اروپا شامل اشتغال نمی‌شود.

در میان مقامات بانک مرکزی اروپا، برخی اجماع نظرها پیرامون حدود دو مرتبه کاهش نرخ بهره دیگر وجود دارد، از جمله اقدام در ماه سپتامبر؛ البته هر اندازه که تورم مطابق با پیش‌بینی‌های بانک مرکزی باقی بماند. طبق اعلام بانک مرکزی اروپا، تورم منطقه یورو در حال نزدیک شدن به هدف 2 درصدی است که طبق پیش‌بینی‌ها در نیمه دوم سال 2025 محقق می‌شود.

همچنین متن سخنرانی اندرو بِیلی، رئیس‌ بانک مرکزی انگلستان، نشان می‌دهد که او نسبت به کاهش‌های بیشتر نرخ بهره رویکردی باز دارد، چراکه اعلام کرد به نظر می‌رسد ریسک تورم مداوم در حال محو شدن است. بانک مرکزی انگلستان در اوایل ماه جاری میلادی نرخ بهره خود را با کاهش 0/25 درصدی به 5 درصد رساند که نخستین کاهش پس از آغاز همه‌گیری محسوب می‌شد.

در نقاط دیگر، بانک‌های مرکزی کانادا، نیوزیلند و چین در مسیر کاهش نرخ بهره قرار دارند. استثنای بزرگ مربوط به ژاپن است که مقامات برای نخستین‌بار در 17 سال گذشته، چرخه انقباضی را آغاز کرده‌اند.

مشخص نبودن مسیر فدرال رزرو پس از سپتامبر

پاول راهنمایی کمی انجام داد تا سرنوشت نرخ‌های بهره در آمریکا پس از ماه سپتامبر، نامشخص باقی بماند. او گفت:‌ «مسیر مشخص است و زمان‌بندی و سرعت کاهش نرخ بهره به داده‌های دریافتی، چشم‌انداز در حال تحول و تعادل ریسک‌ها بستگی دارد.»

اما رئیس فدرال رزرو نشان داد که او و همکارانش از این نقطه به بعد،‌ اهمیت بیشتری به وضعیت کار خواهند داد تا تورم.

جروم پاول، رئیس فدرال رزرو، در سمپوزیوم سیاست اقتصادی جکسون هول

دیان اسوونک، اقتصاددان ارشد KPMG اعلام کرده: «همه چیز در مورد اختیاری بودن و تنظیم نحوه پایین آمدن آن‌ها از کوه است. این سخنرانی نشان می‌دهد که بازار کار اکنون به اولویت نخست آن‌ها تبدیل شده است.»

در واقع، پاول حمایت کامل خود را از بازار کار نشان داد. او با اشاره به افزایش اخیر در نرخ بیکاری به 4/3 درصد که بالاترین سطح آن‌ در حدود سه سال اخیر است، آهسته شدن سرعت بازار کار را مشخص و بارز خواند و افزود که مقامات بانک مرکزی از هرگونه افزایش بیشتر استقبال نخواهند کرد.

رئیس فدرال رزرو اعلام کرد: «ما هر آنچه بتوانیم را انجام خواهیم داد تا از یک بازار کار قوی حمایت کنیم چراکه ما در حال پیشروی بیشتر به سوی ثبات قیمتی هستیم.»

بازار کار آمریکا در نقطه غیرقابل بازگشت؟

تحقیقی که در کنفرانس جکسون هول ارائه شد، هشدار داد که بازار کار ایالات متحده در حال نزدیک شدن به یک نقطه غیرقابل بازگشت است و سیاست‌گذاران با این خطر روبه‌رو هستند که کند شدن بیشتر می‌تواند باعث رشد بیشتر نرخ بیکاری شود.

رافائل بوستیک، رئیس فدرال رزرو آتلانتا، روز جمعه گفت که این تصمیم به داده‌های آینده بستگی دارد. اگر بیکاری به میزان قابل توجهی افزایش یابد، اقدامات قوی‌تری لازم خواهد بود.

مقامات فدرال رزرو پیش از جلسه آتی خود یک گزارش اشتغال و دو گزارش تورمی دریافت خواهند کرد. اقتصاددانان اعلام کرده‌اند که انتظار دارند نرخ بیکاری تا پایان سال به 4/4 درصد افزایش یابد که ممکن است باعث شود بانک مرکزی به شکل سریع‌تری نرخ بهره را کاهش دهد.

در گردهمایی فدرال رزرو در ماه سپتامبر، مقامات همچنین مجموعه جدیدی از پیش‌بینی‌های اقتصادی را منتشر خواهند کرد و نشان خواهند داد که نرخ سیاستی در پایان هر سال تا سال 2026 در چه سطحی قرار می‌گیرد.