رئیس‌جمهور آذربایجان، الهام علی‌اف، در سخنرانی خود در نشست COP29 به شدت از انتقادهای غرب نسبت به صنعت نفت و گاز کشورش انتقاد کرد. او در این اجلاس که تقریباً 200 کشور برای مذاکرات جهانی پیرامون تغییرات اقلیمی گرد هم آمده‌اند، کشور خود را قربانی یک «کارزار هماهنگ تهمت و باج‌گیری» خواند.

به گزارش رویترز، این سخنرانی علی‌اف در حالی انجام شد که آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، بلافاصله پس از او به صحنه آمد و استراتژی تداوم وابستگی به سوخت‌های فسیلی را «غیرعاقلانه» توصیف کرد. این تقابل آشکار میان دیدگاه‌ها، نشان‌دهنده چالش‌های موجود در قلب مذاکرات اقلیمی است؛ از یک سو کشورها به سمت انرژی‌های سبز ترغیب می‌شوند و از سوی دیگر، بسیاری از کشورها به ویژه کشورهای ثروتمند همچنان به سوخت‌های فسیلی متکی هستند.

علی‌اف در این سخنرانی، ضمن تأکید بر تعهد آذربایجان به انتقال به انرژی‌های پاک، تأکید کرد که «ما باید واقع‌بین باشیم». او منابع نفت و گاز کشورش را «هدیه‌ای از جانب خداوند» توصیف کرد و بیان داشت: «نباید کشورها را به دلیل در اختیار داشتن این منابع یا عرضه آن‌ها به بازار سرزنش کرد، چرا که بازار و مردم به این منابع نیاز دارند».

علی‌اف همچنین آمریکا و اتحادیه اروپا را به داشتن استانداردهای دوگانه متهم کرد و گفت که این کشورها از یک سو به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای متعهد هستند، اما از سوی دیگر، به دنبال تأمین منابع جدید گاز پس از حمله روسیه به اوکراین در سال 2022 بوده‌اند.

واکنش‌ها به سخنرانی علی‌اف

 واکنش‌ها به سخنرانی علی‌اف در میان ناظران مذاکرات COP29 متفاوت بود. برخی آن را به عنوان نشانه‌ای از چالش‌های پیش روی اجلاس قلمداد کردند. رومن یوالالن، رهبر سیاست‌گذاری جهانی در گروه Oil Change International، این سخنرانی را «تحریک‌آمیز و بی‌احترامی عمیق به کشورهایی که در خط مقدم تاثیرات تغییرات اقلیمی قرار دارند» توصیف کرد.

از سوی دیگر، هارجیت سینگ، فعال اقلیمی، با انتقاد از کشورهای توسعه‌یافته اظهار داشت که آن‌ها نه تنها وظیفه تاریخی خود برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای را نادیده گرفته‌اند، بلکه بر رشد مبتنی بر سوخت‌های فسیلی اصرار دارند. در مقابل، علی زیدی، مشاور ملی اقلیم آمریکا، گفت: «اگر هر کشوری به سرعت ایالات متحده در کاهش کربن پیش رود، جهان به اهداف اقلیمی خود خواهد رسید.»

اجلاس امسال که در باکو برگزار می‌شود، به‌طور ویژه بر تأمین صدها میلیارد دلار برای تأمین مالی اقلیم و حمایت از گذار به انرژی‌های پاک تمرکز دارد. این در حالی است که دبیرکل سازمان ملل هشدار داد: «جهان باید منابع مالی لازم را تأمین کند وگرنه بشر بهای سنگینی پرداخت خواهد کرد.»

در همین راستا، گروهی از بزرگ‌ترین بانک‌های توسعه، از جمله بانک جهانی، اعلام کردند که هدف مشترکی برای افزایش تأمین مالی به کشورهای کم‌درآمد و متوسط به میزان 120 میلیارد دلار تا سال 2030 دارند. این منابع مالی با هدف جذب سرمایه‌گذاری‌های خصوصی و کاهش ریسک‌های مرتبط با پروژه‌های اقلیمی طراحی شده است.