خداحافظی تهاجمی بایدن با پوتین/ جزئیات تحریم‌های بی‌سابقه آمریکا علیه نفت روسیه

به گزارش اکوایران، آمریکا در روز جمعه (21 دی) گسترده‌ترین و تهاجمی‌ترین تحریم‌های این کشور بر تجارت نفت روسیه را اعمال کرد، آن هم در زمانی که جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا، تا کمتر از 10 روز دیگر با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، جایگزین خواهد شد.

به نوشته بلومبرگ، اگر این تحریم‌ها در دولت ترامپ نیز پا برجا بمانند، قادر خواهند بود بیشتر از تمام اقدامات قدرت‌های غربی علیه کرملین که تاکنون انجام شده است، در صادرات نفت روسیه اختلال ایجاد کنند.

در اقدامات جدید ایالات متحده، دو تولیدکننده و صادرکننده بزرگ تحریم‌ شده‌اند،‌ برنامه هدف قرار دادن نفت‌کش‌ها به‌شکل اختصاصی تاکنون بسیار موثر بوده و به‌شکل چشمگیری گسترش یافته است. معامله‌گرانی که صدها محموله نفتی روسیه را مدیریت می‌کنند، تحت تحریم قرار گرفته‌اند، شرکت‌های بیمه محوری برای نفت روسیه شناسایی شده‌اند و به دو شرکت ارائه‌دهنده خدمات نفتی آمریکا اعلام شده است از فعالیت‌های مرتبط با نفت روسیه خارج شوند.

این اقدامات در تئوری می‌تواند آنچه که آژانس بین‌المللی انرژی پیش‌بینی کرده است، یعنی مازاد عرضه تقریبا 1 میلیون بشکه در روز در سال 2025 را با کاهش همراه کند. طبق گزارش‌ها، معاملات آتی نفت برنت که سال 2024 را با قیمت کمتر از 75 دلار به ازای هر بشکه به پایان رساند، در ساعاتی از روز جمعه به بیش از 80 دلار افزایش یافت.

این گزارش بلومبرگ به هر یک از حوزه‌های کلیدی در زمینه عرضه نفت روسیه که تحت تحریم‌های جدید قرار گرفته است، می‌پردازد.

تحریم شرکت‌های «سورگوت‌نفته‌گس» و «گازپروم نفت»

تحریم‌های جدید علیه این دو شرکت با اختلاف قابل توجه به‌عنوان مستقیم‌ترین و تهاجمی‌ترین اقدامات علیه آن‌ها در نظر گرفته ‌می‌شود که تاکنون توسط واشنگتن یا دیگر قدرت‌های غربی اعمال شده است.

این دو شرکت در سال 2024 حدود 970 هزار بشکه در روز از طریق دریا عرضه کردند و این حقیقت که اکنون آن‌ها تحت تحریم‌های مستقیم قرار گرفته‌اند، می‌تواند برای پالایشگاه‌های نفت هند و پالایشگاه‌های دولتی چین نگرانی ایجاد کند.

همچنین مجموع صادرات دریایی آن‌ها بزرگ‌تر از مازاد جهانی عرضه نفت است که آژانس بین‌المللی انرژی در سال 2025 برای بازار جهانی انتظار دارد. این حجم از صادرات معادل 30 درصد از صادرات دریایی روسیه است. 

هیچ‌کس این نظر را ندارد که عرضه نفت از سوی این دو شرکت به‌طور کامل متوقف خواهد شد، اما این حقیقت که آن‌ها تحت تحریم‌ قرار گرفته‌‌اند به این معناست که اختلال در عرضه را نمی‌توان رد کرد.

نفت‌کش‌ها بسیاری تحت تحریم قرار گرفتند

آمریکا تحریم‌هایی علیه حدود 160 نفت‌کش مجزا ترتیب داده است که دو برابر بیشتر از فهرست کلی کشتی‌هایی است که تاکنون از سوی آمریکا، بریتانیا و اتحادیه اروپا هدف قرار گرفته‌اند. حدود 30 کشتی که آمریکا آن‌ها را تحریم کرده‌ است، پیش از این در فهرست تحریم‌های لندن و بروکسل قرار داشتند، اما این موضوع مهم است که در نظر بگیریم اقدامات آمریکا تاکنون تا چه اندازه موفق بوده است.

در میان تمام تحریم‌هایی که بر تجارت نفت روسیه اعمال شده است، آن‌هایی که از سوی آمریکا بوده‌اند بیشترین تأثیر را داشته‌اند و گواه این موضوع، نگرانی خریداران آسیایی از نادیده گرفتن تحریم‌های واشنگتن است.

تا روز جمعه، دفتر کنترل دارایی‌های خارجی آمریکا، 39 نفت‌کش را از اکتبر 2023 میلادی برای حمل نفت روسیه تحت تحریم‌ قرار داده بود.

داده‌های جمع‌آوری‌شده توسط بلومبرگ نشان می‌دهد که در میان آن‌ها 33 نفت‌کش موفق نشده‌اند پس از آنکه در فهرست تحریم‌ها قرار گرفتند، محموله خود را خالی کنند. این سطح بالاتری از اختلال است که با اقدامات مشابه تحمیل‌شده توسط بریتانیا یا اتحادیه اروپا در یک دوره زمانی بیش از دو برابر طولانی‌تر ایجاد شده‌اند.

آخرین اقدامات آمریکا شامل تحریم‌هایی علیه کل ناوگان تانکرهای شاتل تخصصی است که برای انتقال نفت خام از پروژه‌های کلیدی در مناطق قطبی و اقیانوس آرام روسیه استفاده می‌شوند.

کشتی‌های قطب شمال محموله‌های خود را به بندر مورمانسک روسیه می‌فرستند، جایی که دو تانکر ذخیره‌سازی نیز هدف قرار گرفته‌اند و ممکن است تأثیر تحریم‌ها را به‌زودی دریافت نکنند، اما اقدامات واشنگتن می‌تواند کار تعمیر و نگهداری این کشتی‌ها را که معمولا در چین انجام می‌شود، مختل کند.

تانکرهای شاتل فعال در اقیانوس آرام، نفت روسیه را به چین منتقل می‌کنند و تحریم‌های روز جمعه می‌تواند این تجارت را پیچیده کند و احتمالا باعث خواهد شد محموله‌ها قبل از تحویل از یک نفت‌کش به نفت‌کش دیگر منتقل شوند.

معامله‌گران

دفتر کنترل دارایی‌های خارجی آمریکا همچنین تجار غیرشفافی را که مایل به ارسال و فروش نفت روسیه هستند، هدف قرار داده است؛ افرادی که اغلب در حوزه‌های قضایی پرخطر ثبت شده‌اند، ساختارهای شرکتی نامشخص و پرسنل مرتبط با روسیه دارند و فعالیت‌های تجاری خود را پنهان می‌کنند.

بسیاری از این شرکت‌های تجاری تنها پس از تهاجم روسیه به اوکراین در سال 2022 راه‌اندازی شدند و تعدادی از شرکت‌های اولیه ناپدید شده‌اند تا با شرکت‌های جدید، با صاحبان همپوشانی و بسیاری از کارکنان مشابه جایگزین شوند.

اقدامات علیه معامله‌گران نفت کنونی می‌تواند اختلالات کوتاه‌مدتی ایجاد کند، اما این احتمال وجود دارد که بسیاری از آن‌ها تحت اسامی متفاوت دوباره وارد معامله نفت شوند.

بیمه کشتی‌ها

تحریم‌ بزرگترین ارائه‌دهنده‌های بیمه حفاظت و غرامت نفتکش‌های نفتی روسیه، یعنی شرکت بیمه Ingosstrakh و گروه Alfastrakhovanie، ممکن است تأثیر زیادی بر جریان‌های نفت این کشور نداشته باشد. با این حال، ممنوعیت ارائه بیمه توسط این دو شرکت ممکن است برخی از نفت‌کش‌ها، از جمله ناوگان خود روسیه را از بازارهای اصلی بیمه خارج کند، حداقل به‌طور موقت. این به نگرانی‌هایی می‌افزاید که قبلا توسط کشورهایی که آب‌هایشان به دلیل کشتی‌های فرسوده حمل‌کننده نفت روسیه در خطر قرار گرفته، ابراز شده است.

یکی از سوالات مهم واکنش هند، خریداران نفت و تنظیم‌کنندگان آن خواهد بود، چرا که این کشور یکی از اصلی‌ترین دریافت‌کنندگان محموله‌های نفتی تحت پوشش شرکت Ingosstrakh است.

این شرکت در ایمیلی اعلام کرد: «حذف Ingosstrakh از بازار، یک خلأ ایجاد می‌کند که ناگزیر توسط شرکت‌های بیمه غیرقابل‌اعتماد پر خواهد شد. ما به‌دنبال راه‌هایی برای رسیدگی به این تصمیم غیرمنصفانه و آسیب‌زننده خواهیم بود.»

خدمات نفتی

تحریم‌ها شرکت‌های خدمات نفتی آمریکا را ملزم می‌کند که تا 27 فوریه فعالیت‌های خود در روسیه را متوقف کنند. طبق گزارش‌های سه‌ماهه، حداقل دو ارائه‌دهنده جهانی مستقر در آمریکا همچنان پس از تهاجم کرملین به اوکراین در این کشور فعالیت داشته‌اند.

با این حال، محدودیت‌های گسترده‌تر احتمالا تأثیر فوری بر توانایی روسیه برای تولید نفت خام نخواهد داشت، زیرا ارائه‌دهندگان داخلی، از جمله شرکت‌هایی که قبلا متعلق به سرمایه‌گذاران خارجی بودند، بیشتر خدمات نفتی در این کشور را انجام می‌دهند.

شرکت‌های تابعه سابق ارائه‌دهندگان جهانی خدمات نفتی همچنان تجهیزات، نیروی انسانی و دانش فنی لازم را برای حفظ نرخ حفاری روسیه در اختیار دارند. برآورد شرکت تحقیقاتی Rystad Energy A/S مستقر در اسلو، نشان می‌دهد که تنها حدود 15 درصد از بازار حفاری نفت روسیه به فناوری‌های خارجی وابسته است.

هرگونه تأثیر بر تولید نفت روسیه احتمالا در بلندمدت احساس خواهد شد و عمدتا در پروژه‌های جدیدی که به فناوری‌های پیشرفته برای استخراج نفت به‌صرفه نیاز دارند، نمایان می‌شود. در نتیجه، تلاش‌های روسیه برای بهره‌برداری از ذخایر قطبی و توسعه میادین فراساحلی ممکن است آهسته شود.

اجرای تحریم‌ها

بخش عمده تجارت نفت روسیه پیش‌تر از شرکت‌ها و ارائه‌دهندگان خدمات غربی فاصله گرفته است و این امر از شدت تأثیر اقدامات تحریمی کاسته است. برای مؤثر بودن تحریم‌ها، دولت آینده آمریکا باید آماده اقدام علیه خریداران نفت روسیه باشد.

پالایشگاه‌های هندی و شرکت‌های دولتی چین پیش‌تر تمایلی به پذیرش محموله‌هایی که توسط کشتی‌های تحریم‌شده حمل می‌شوند، نشان نداده‌اند. اما این امر برای آن‌ها پرهزینه نبوده است، زیرا کشتی‌های تحریم‌شده تنها بخش کوچکی از نفت‌کش‌های موجود در ناوگان اشباح بودند. دور جدید تحریم‌های آمریکا این وضعیت را تغییر می‌دهد و بخش بزرگ‌تری از ناوگان اشباح را تحت تأثیر قرار خواهد داد.