طرح شکست‌خورده دارویی چقدر بودجه می‌گیرد؟

به گزارش اکوایران، بر اساس لایحه بودجه 1402، سهم طرح «دارویار» بر اساس احکام یک‌ساله تبصره 14 مبلغ 690 هزار میلیارد ریال است.

طبق توضیحاتی که درباره طرح دارویار در بودجه سال آینده آمده، «توزیع اعتبار ردیف 102530 که توسط سازمان برنامه و بودجه کشور از مازاد درآمد اختصاصی دستگاه‌های اجرایی ملی و استانی در نظر گرفته شده مبلغ 3 هزار و 443 میلیارد و 336 میلیون و 800 هزار تومان است که صرفا دستگاه‌های گیرنده اعتبار موظف به مبادله موافقتنامه می‌باشند.»

افزایش درآمدها و هزینه‌های اختصاصی دانشگاه‌های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی به میزان پرداختی از طریق سازمان‌های بیمه‌گر پایه بابت اجرای طرح دارویار از محل بخش 1-1 بند الف تبصره 14 در احکام یکساله 69 هزار میلیارد تومان برای یارانه دارو در نظر گرفته شده است که به سقف درآمدها و هزینه‌های اختصاصی اضافه می‌شود.

این مبلغ در حالی در لایحه بودجه گنجانده شده که بودجه طرح دارویار از 73 هزار میلیارد تومان به 69 هزار میلیارد تومان کاهش پیدا کرده و این موضوع مورد انتقاد وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو قرار گرفته است.

این ارقام در حالی اعلام شده که از ابتدا یکی از چالش‌های مهم طرح دارویار، تامین به موقع اعتبارات آن عنوان شده است.

آنطور که مسئولان وزارت بهداشت در آغاز اجرای طرح دارویار اظهار می‌کردند، در صورت تامین نشدن اعتبار 73 هزار میلیارد تومانی - که در ابتدای طرح مطرح شده بود - زنجیره تامین دارو با خطر جدی روبه‌رو خواهد شد.

در همین راستا، سید حیدر محمدی - رئیس سازمان غذا و دارو - پیش‌تر به ایسنا گفته بود که در صورت عدم اصلاح اعتبار مربوط به طرح دارویاری، در زنجیره تامین دارو مشکل ایجاد خواهد شد.

یکی دیگر از چالش‌های طرح دارویاری موضوع نقدینگی داروسازان برای تامین داروهای کشور است. این موضوع، یکی از دلایل کمبود دارویی عنوان شده بود که در مهرماه امسال اوج گرفت.

کاهش حدود 4 هزار میلیارد تومانی بودجه طرح دارویار برای سال آینده قطعا در وضعیت آشفته بازار دارو تاثیرگذار است و می‌تواند کمبود دارو و سرگردانی مردم برای تهیه آن را دوچندان کند.

رقم 69 هزار میلیارد تومانی برای تامین منابع طرح دارویار، اختلافی 36 هزار میلیارد تومانی با بودجه 105 هزار میلیارد تومانی مورد درخواست سازمان غذاودارو و وزارت بهداشت دارد که با این حساب عملا می‌‌‌توان فاتحه این طرح را خواند؛ آن هم طرحی که با همان اعتبارات پیش‌بینی‌شده هم طرح ناموفق محسوب می‌شد.

توجیه وزارت بهداشت و رسانه‌های حامی آن این است که صرفاً با نگاه کردن به همین ارقام می‌گویند که بودجه نسبت به 1401 کمتر است و همین نشان می‌دهد که دولت حمایت کافی از این طرح نکرده است. پس از تغییر سیاست‌های ارزی دولت و بانک مرکزی و تعیین دلار 28500 تومانی، گفته شد که ارز تمام کالاهای اساسی از همین محل تامین می‌شود؛ با این حال هجدهم دی‌ماه بانک مرکزی خبر داد که امکان تامین ارز واردات چند قلم کالا تا سقف یک و نیم میلیارد دلار فراهم شده است. این اقلام کنجاله، جو،‌ ذرت و خوراک طیور را شامل می‌شدند و خبری از دارو در آن نبود.

هرچند عدم تخصیص اعتبارات لازم برای اجرای یک طرح می‌تواند آن را با مشکلات جدی مواجه کند، اما متولیان اجرای این طرح دو نکته را در نظر نگرفته‌اند. مساله نخست این است که با همان اعتبارات مورد نظر - که به اعتراف آمارها بخش عمده توقعات وزارت بهداشت را پوشش داده و دعوا فعلا بر سر اختلافی حدودا 30 درصدی است - چه دستاوردی از اجرای این طرح عاید مردم شده است؟ برای مثال، از زمان آغاز تبلیغات گسترده دولت سیزدهم برای طرح دارویار به عنوان یکی از دستاوردها و طرح‌های مهمش، کمبود دارو تشدید شد و تمام تقصیرها به گردن تحریم و بدقولی بانک‌ها انداخته شد.

نکته دوم این است که چطور طرحی با این همه ادعا و وعده‌های دهان‌پرکن اعلام و اجرا می‌شود در حالی که نه اعتبارات، نه نحوه تخصیص اعتبارات، نه ضمانت اجرایی و نه بازوی پرقدرتی برای اجرا و نظارت آن وجود ندارد؟

حدود سه هفته قبل، مدیرکل درمان غیرمستقیم سازمان تأمین اجتماعی به برخی نواقص طرح دارویاری اشاره کرده و گفته بود: وقتی سخن از «طرح» در میان است، باید اقتضائات آن را لحاظ کنیم و حداقل انتظار این است که مکتوبات را مدنظر قرار دهیم، نه گفتارهای شفاهی را. اگرچه این طرح کارشناسی شده، زمان زیادی برای آن صرف شده، و بر ضرورت آن شکی نیست؛ اما حتی یک نسخه ۱۰ صفحه‌ای از طرح دارویاری نداریم که هدف طرح، مراحل اجرا، موانع و زمان در آن مکتوب باشد. ادعا شده طرح دارویاری حداقل ۷۰ هزار میلیارد گردش مالی دارد. مجلس چطور راضی می‌شود برای چنین طرحی بدون هیچ نوشته‌ای جلسه بگذارد و تصمیم بگیرد؟

همچنین، اواسط دی‌ماه، بعد از ماه‌ها کمبود دارو، سردرگمی بیماران و کل حوزه سلامت و پس از گذشت حدود 10 ماه از سال، رئیس سازمان غذا و دارو به شکست این طرح اعتراف کرده و گفته بود این طرح را دیر شروع کردیم و این اشتباه را می‌پذیریم و بابت نواقص آن باید از مردم عذرخواهی کنیم.

حالا دولت سیزدهم از یک منظر اعتبارات مورد توقع وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو را تامین نکرده و همچنان راه برای بهانه‌جویی‌های آتی باز مانده است و از منظری دیگر، می‌توان سوال کرد که چرا برای یک طرح شکست‌خورده - آنقدر شکست‌خورده که مدافعانش بابت آن عذرخواهی می‌کنند - 69 هزار میلیارد تومان اختصاص می‌دهد؟ آن هم در شرایطی که هیچ گزارش درستی از نتایج اجرای این طرح تاکنون ارائه نشده است.