روند نزولی انباشت سرمایه در ایران؛ سرمایه‌گذاری مدیون ماشین‌آلات

به گزارش اکوایران حجم حقیقی اقتصاد ایران از حدود 189 هزار میلیارد تومان در پاییز سال 1400 به نزدیکی 195 هزار میلیارد تومان در پاییز سال گذشته رسیده، بر این اساس رشد اقتصادی در پاییز 2.8 درصد بوده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد روند رشد اقتصادی در چند فصل گذشته نزولی بوده و از حدود 7 درصد در بهار سال 1400 به کانال دو درصد رسیده است. این موضوع در مورد انباشت سرمایه نیز صادق است، به بیان دیگر رشد انباشت سرمایه نیز در سه فصل ابتدایی سال 1401 به شکل قابل توجهی نسبت به رشد سرمایه گذاری در سه فصل ابتدایی سال 1400 پایین تر آمده است.

میانگین رشد انباشت سرمایه ناخالص در سال گذشته 1.2 درصد برآورد شده، این در حالیست که میانگین رشد اقتصادی در همین بازه زمانی 3.3 درصد بوده است. به عبارت دیگر سرعت رشد سرمایه گذاری در سال گذشته نسبت به سرعت رشد تولید ناخالص داخلی بسیار پایین تر بوده است.

کل حجم انباشت سرمایه ناخالص در سه فصل ابتدایی سال گذشته نزدیک به 75 هزار میلیارد تومان برآورد شده است. انباشت سرمایه دو جز اصلی دارد که عبارت است از سرمایه گذاری در ساختمان و سرمایه گذاری در ماشین آلات. انباشت سرمایه ساختمان در سه فصل ابتدایی سال گذشته بالغ بر 43 هزار میلیارد تومان بوده، انباشت در بخش ماشین آلات نیز 31.4 هزار میلیارد تومان بوده است. به طور کلی حدود 60 درصد سرمایه گذاری متأثر از انباشت سرمایه در ساختمان و مابقی سهم ماشین‌آلات است.

بررسی ها نشان می دهد میانگین رشد انباشت سرمایه در بخش ساختمان در سال گذشته نزدیک به منفی 2.5 درصد بوده، این در حالیست که میانگین رشد سرمایه گذاری در ماشین آلات مثبت 6.4 درصد برآورد شده است. بر این اساس مثبت بودن انباشت سرمایه در سال گذشته مدیون بخش ماشین آلات و تجهیزات است.

از انباشت سرمایه در اقتصاد کلان به عنوان موتور محرک رشد اقتصادی یاد می شود، به بیان دیگر چنانچه در اقتصادی سرمایه گذاری صورت نگیرد، بزرگ شدن حجم اقتصادی هم در کار نخواهد بود. این در حالیست که یک دهه گذشته انباشت سرمایه در اقتصاد ایران اصلا وضعیت خوبی را تجربه نکرده است. حتی به گزارش مرکز پژوهش های مجلس رشد سرمایه گذاری خالص در حال حاضر منفی است. چنانچه این روند ادامه دار باشد در آینده شاهد رشد اقتصادی مناسبی در کشور نخواهیم بود.