اثرگذاری محدودیت های وارداتی بر رشد تولید در ایران

به گزارش اکوایران بنا به گزارش منتشر شده پژوهشکده پولی و بانکی از وضعیت تولید صنعتی کشور، در زمستان سال گذشته رشد تولید کالاهای سرمایه ای افزایش قابل توجهی را داشته و به بالاتر از 14 درصد رسیده، رشد تولید این محصولات در دو ماه ابتدایی سال جاری نیز در هیمن محدوده باقی مانده است. رشد تولید اقلام واسطه ای در زمستان سال گذشته زیر دو درصد بوده که در سال جاری منفی شده است. رشد تولید اقلام سرمایه ای در نیمه دوم سال گذشته بسیار بالا بوده، این روند در سال جاری نیز ادامه یافته است(به جز فروردین اما دوباره در اردیبشهت بالا رفته است). بررسی ها نشان می دهد علت اصلی بالا بودن رشد کالاهای سرمایه ای در چند ماه گذشته، محدودیت های وارداتی بوده است. به بیان دیگر با کاهش واردات کالاهای سرمایه ای در کشور تقاضا به سمت کالاهای سرمایه ای داخلی رفته که موجب افزایش تولید این اقلام شده است.

بررسی ها نشان می دهد نرخ رشد تولید در صنایع اقلام سرمایه ای سقوط قابل توجهی در فروردین ماه تجربه کرده، به گونه ای که از نزدیک به 60 درصد در اسفند ماه به حدود 10 درصد رسیده است. رشد تولید کالاهای سرمایه ای در سال گذشته(به جز فروردین 1401) تماما مثبت و روندی صعودی داشته است. در سال گذشته به دلیل محدودیت های تحریمی واردات اقلام سرمایه ای با مشکل مواجه شد و همچنین افزایش نرخ ارز نیز موجب گران تر شدن کالای خارجی نسبت به کالای داخلی شد، این دو عامل موجب شد تا تقاضا برای کالای سرمایه ای افزایش یابد و به طبع با تحریک شدن سمت عرضه نیز تولید افزایش یافت.

رشد تولید در صنایع مصرفی نیز در فروردین ماه نسبت اسفند کاهشی بوده، رشد تولید اقلام مصرفی نیز به همان دلایلی که در بالا گفته شد در سال گذشته مثبت و صعودی بوده است. به مانند کالاهای مصرفی و سرمایه ای رشد تولید در اقلام واسطه ای نیز در نخستین ماه سال جاری نسبت به اسفند سال گذشته کاهشی بوده و منفی به ثبت رسیده است.

بررسی ها نشان می دهد از نیمه دوم سال 1400 رشد تولید صنعتی در کشور منفی شد و این روند تا بهار سال گذشته نیز ادامه یافت. اما از تابستان 1401 رشد تولید صعنتی روندی صعودی را در پیش گرفت و مثبت شد. با وجود اینکه این شاخص در سال گذشته نوساناتی را تجربه کرد، به طور کلی روندی صعودی را به ثبت رسانده است. این روند تا جایی ادامه یافت که رشد تولید در اسفند گذشته به قله خود در چند سال گذشته رسید. پیش بینی می شود با توجه به رشد های مناسبی که این شاخص در سال گذشته تجربه کرده در سال جاری نتواند به همان روند ادامه دهد، کاهش چشمگیر نرخ رشد در فروردین ماه نیز گویای همین موضوع است.