عدم تغییر عملکرد دولت در سرمایه‌گذاری؛ بررسی اثر تحریم‌ها و حمایت از سرمایه‌گذاری

به گزارش اکوایران، گزارش پایش امنیت سرمایه‌گذاری در زمستان ۱۴۰۱ گویای آن است که وضعیت نماگر «عملکرد دولت» تقریبا در سطح زمستان سال قبل مانده و تنها 0.4 درصد بهتر شده است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد در میان مولفه‌های سازنده این نماگر نیز تنها مولفه پیمایشی «اختلال در کسب‌وکار بر اثر تحریم‌های جدید خارجی» وضعیت مناسب‌تری پیدا کرده است. 

ارزیابی عملکرد دولت به تفکیک استان‌های کشور حاکی از آن است که استان بوشهر بهترین وضعیت و استان کرمانشاه بدترین وضعیت این نماگر را در زمستان سال گذشته به ثبت رسانده‌اند. 

معرفی شاخص امنیت سرمایه‌گذاری

سرمایه‌گذاری یکی از بنیان‌های توسعه هر کشور است و برای ارزیابی این مهم در ایران شاخصی تحت عنوان پایش امنیت سرمایه‌گذاری وجود دارد که ازسوی مرکز پژوهش‌های مجلس به صورت فصلی منتشر می‌شود. این شاخص از هفت نماگر تشکیل شده که هریک از نماگرها خود از چند مولفه پیمایشی یا آماری تشکیل شده‌اند.

این هفت نماگر مهمترین عوامل تاثیرگذار بر شاخص امنیت سرمایه‌گذاری هستند که وضعیت این شاخص را به دقت بیشتری نشان می‌دهند. این هفت نماگر شامل «تعریف و تضمین حقوق مالکیت»، «ثبات اقتصاد کلان»، «ثبات و پیش‌بینی‌پذیری مقررات و رویه‌های اجرایی»، «شفافیت و سلامت اداری»، «فرهنگ وفای به عهد و صداقت و درستی»، «مصونیت جان و مال شهروندان از تعرض» و «عملکرد دولت» است. 

شاخص امنیت سرمایه‌گذاری به همراه نماگرها و مولفه‌های تشکیل‌دهنده‌اش بین صفر تا ۱۰ ارزیابی می‌شوند. به‌این‌صورت که اگر ارزیابی هریک از فاکتورهای گفته شده به صفر نزدیک‌تر باشد وضعیت آن بخش مناسب‌تر و هرچه به ۱۰  نزدیک شود به معنای وضعیت نامناسب آن بخش است. 

معرفی نماگر «عملکرد دولت» 

یکی از نماگر‌های مهم در تحلیل امنیت سرمایه‌گذاری در کشور، نماگر «عملکرد دولت» است. این نماگر از سه مولفه پیمایشی زیر تشکیل شده است:

۱. سهولت احقاق حقوق قانونی شهروندان در ادارات

۲. اختلال در کسب‌و‌کار بر اثر تحریم‌های جدید خارجی

۳. حمایت و همراهی واقعی مقامات استانی از داوطلبان سرمایه‌گذار

بررسی این نماگر به همراه مولفه‌های تشکیل‌دهنده آن نشان می‌دهد عملکرد دولت در ایجاد امنیت سرمایه‌گذاری در کشور به چه شکل بوده است.

بهبود اندک عملکرد دولت در زمستان ۱۴۰۱

آخرین آمار منتشر شده از پایش امنیت سرمایه‌گذاری در سال ۱۴۰۱ نشان می‌دهد نماگر «عملکرد دولت» از ۷.۴۸ در زمستان ۱۴۰۰ به ۷.۴۵ در زمستان سال گذشته رسیده است. به‌عبارتی عملکرد دولت در طول یک سال منتهی به زمستان پارسال اندکی بهبود یافته است، اما تقریبا درهمان کانال سال قبل رقم خورده است. 

در میان مولفه‌های سازنده این نماگر، تنها وضعیت مولفه «اختلال در کسب‌و‌کار بر اثر تحریم جدید خارجی» بهبود یافته است. این رقم در یک سال منتهی به زمستان 1401 حدودا 10 درصد بهتر از سال قبل شده و از 8.01 به 7.19 رسیده است. 

در طرف دیگر مولفه «حمایت و همراهی واقعی مقامات استانی از داوطلبان سرمایه‌گذاری» قرار دارد که از ۷.۵۲ در زمستان ۱۴۰۰ به ۷.۹۷ در زمستان پارسال رسیده است که وضعیت نامناسب‌تری را به خود گرفته است. به‌علاوه مولفه «سهولت احقاق حقوق قانونی شهروندان در ادارات» نیز در زمستان 1401 به ۷.۲ رسیده که نسبت به سال گذشته خود تقریبا 4.05 درصد رشد داشته است.

لازم به ذکر است اگر بهبودی در این شاخص دیده می‌شود به معنای مناسب‌شدن وضعیت نیست. تنها به معنای مناسب‌تر شدن وضعیت نسبت به سال گذشته خود است. به عبارت دیگر نماگر «عملکرد دولت» و مولفه‌های آن همگی عددی بالای ۷ را در زمستان سال گذشته ثبت کرده‌اند که نشان دهنده آن است که با وجود بهبود در برخی شاخص‌ها اما همچنان در شرایط نامساعدی قرار داشته است.

جایگاه بهترین عملکرد دولت در زمستان ۱۴۰۱ به بوشهری‌ها رسید

به هدف نگاهی دقیق‌تر به عملکرد دولت در زمستان ۱۴۰۱، می‌توان وضعیت استان‌های مختلف کشور را در نماگر «عملکرد دولت» بررسی کرد.

آمارها نشان می‌دهد سه استان بوشهر، مازندران و هرمزگان نسبت به استان‌های دیگر بهترین عملکرد دولت را در زمستان ۱۴۰۱ داشته‌‌اند. عملکرد دولت در این سه استان در زمستان ۱۴۰۱ نسبت به زمستان سال گذشته خود بهبود چشمگیری داشته است. اما همچنان در محدوده وضعیت مناسب قرار ندارد. برای مثال نماگر «عملکرد دولت» در استان بوشهر از ۷.۳۳ در زمستان ۱۴۰۰ به سطح ۶.۷۷ در زمستان پارسال رسیده است. به عبارتی این نماگر ۵.۶ درصد بهبود یافته است. بااین‌وجود،‌ این عدد هنوز در حدود وضعیت نامناسب قرار دارد.

در نقطه مقابل سه استان کرمانشاه، سیستان و بلوچستان و لرستان قرار دارند که بدترین وضعیت عملکرد دولت را در میان استان‌های کشور به خود اختصاص داده‌‌اند. آمارها گویای آن است که وضعیت این استان‌ها در زمستان ۱۴۰۱ نسبت به زمستان ۱۴۰۰ نامناسب‌تر شده است. به عنوان مثال استان کرمانشاه با ۸.۰۴ در جنوبی‌ترین نقطه عملکرد دولت در امنیت سرمایه‌گذاری کشور قرار گرفته است. گفتی است این استان نسبت به سال گذشته خود نیز به اندازه ۰.۶۶ افت داشته است.