نقش پررنگ نفت در اقتصاد ایران؛ روایت مرکز آمار از رشد اقتصادی بهار

به گزارش اکوایران، نهاد دیگر مرجع آماری، رشد اقتصاد ایران را در بهار امسال منتشر کرد. طبق داده های مرکز آمار ایران رشد اقتصادی در بهار امسال برابر با 7.9 درصد به ثبت رسیده است. 

پیش از این بانک مرکزی رشد اقتصادی این مقطع را برابر با 6.4 درصد اعلام کرده بود. از مهم‌ترین دلایل اختلاف آماری بانک مرکزی و مرکز آمار ایران را می‌توان در شیوه محاسبه و تمایز سال پایه در این دو نهاد آمار دانست. 

به طور کلی با فرض ثابت گرفتن قیمت‌ها به سال پایه ارزیابی می‌شود مقدار واقعی تولید در هر مقطع زمانی چقدر بوده است؟ درهمین رابطه بانک مرکزی سال 1395 را برای بررسی های آماری خود به عنوان سال پایه درنظر گرفته و مرکز آمار همچنان وضعیت رشد به قیمت های ثابت را با سال پایه 1390 محاسبه می کند. با این اوصاف رشد ثبت شده اقتصاد ایران در اولین فصل سال جاری به روایت مرکز آمار نزدیک به 8 درصد بوده و از بهار سال پیش خود بیشتر شده است.

رشد حدود 8 درصدی اقتصاد ایران در بهار 1402

در بهار سال گذشته رشد اقتصادی ایران برابر با 6.2 درصد ثبت شده بود. در آن زمان محصول ناخالص داخلی ایران به قیمت های بازار بر اساس سال پایه 1390 برابر با 198 هزار و 588 میلیارد تومان محاسبه شده بود. طبق داده های مرکز آمار ایران در بهار امسال اقتصاد ایران با رشد 7.9 درصدی به 207 هزار و 632 میلیارد تومان رسیده است. 

رشد اقتصاد با نفت نسبت به بهار سال قبل 1.7 واحد درصد بیشتر شده اما در بخش غیر نفت در سطح پایین‌تری از بهار سال قبل رقم خورده است. 

رشد اقتصاد ایران در بخش بدون نفت در بهار سال 1401 برابر با 7.1 درصد بوده که با 1 واحد درصد کاهش به 6.1 درصد در نخستین فصل امسال رسیده است. به بیان دیگر می‌توان گفت در بهار سال جاری افزایش سرعت رشد تولید در کشور عمدتا از ناحیه نفت بوده است.

رکوردزنی رشد نفت در میان بخش های اقتصادی بهار 1402

اقتصاد ایران عموما سه بخش کلی دارد. «کشاورزی»، «صنایع و معادن» و «خدمات».

بررسی‌ها نشان می دهد رشد اقتصادی بهار امسال در بخش کشاورزی پایین‌تر از سال قبل به ثبت رسیده است. مقایسه‌ها نشان می دهد این شاخص در بهار امسال 4.6 درصد افت داشته و 3.7 واحد درصد کمتر شده است. 

این در حالی است که در بخش «صنایع و معادن» و «خدمات» وضعیت تولید صعودی‌تر شده است. در بهار امسال رشد اقتصادی «خدمات» برابر با 9.3 درصد بوده که نسبت به بهار 1401 معادل 1.9 واحد درصد بیشتر شده است.

در بخش «صنایع ومعادن» نیز رشد اقتصادی ایران با افزایش تقریبا دو واحد درصدی به 7.3 درصد رسیده است.

تفکیک بررسی‌ها نشان می‌دهد عمده رشد صنعت در ایران از مسیر نفت میسر شده است. طبق داده های مرکز آمار ایران رشد صنایع و معادن ایران در بخش بدون نفت تنها 0.4 درصد بوده و از بهار سال گذشته 7.4 واحد درصد کمتر شده است. این در حالی است که استخراج نفت و گاز طبیعی در اولین فصل امسال شیب صعودی گرفته و برابر با 19.8 درصد رقم خورده است. مقایسه‌ها نشان می‌دهد در بهار امسال بیشترین رشد از ناحیه نفت بوده و به نوعی سهم مهمی از رشد اقتصاد ایران در این مقطع را شامل شده است.