نبض متغیر تورم‌ساز؛ انتظارات تورمی تغییر کرده است؟

به گزارش اکوایران، بررسی‌های آماری نشان می‌دهد سهم پول از نقدینگی در یک سال اخیر حدود ۲۵ درصد بوده که نشان می‌دهد وضعیت بازارها در یک سال اخیر تغییرات چشمگیری نداشته است. این آمار تا شهریور امسال منتشر شده، امکان دارد در ماه های گذشته این روند تغییر کرده 

بررسی‌ها نشان می‌دهد از سال ۹۰ تا شهریور ۱۴۰۳ بیشترین سهم پول از نقدینگی یا کمترین سهم شبه پول از نقدینگی در سال ۱۴۰۲ بوده است. از سوی دیگر کمترین سهم پول از نقدینگی و بیشترین سهم شبه پول از نقدینگی در مهرماه سال ۹۶ رخ داده است.

در دنیای امروز، پول و شبه‌پول دو نیروی محرکه اقتصاد هستند که زندگی روزمره ما را شکل می‌دهند. اما این دو مفهوم چه تفاوتی دارند و چرا اهمیت دارند؟

پول همان چیزی است که هر روز با آن سروکار داریم: اسکناس، سکه، و حتی عددهای موجود در حساب بانکی‌مان. پول به ما امکان می‌دهد کالا بخریم، خدمات دریافت کنیم و بدهی‌هایمان را بپردازیم. ویژگی اصلی پول نقدینگی بالای آن است؛ یعنی به سرعت و بدون هزینه قابل استفاده است.

اما شبه‌پول کمی پیچیده‌تر است. شبه‌پول شامل دارایی‌هایی مثل سپرده‌های بلندمدت، حساب‌های پس‌انداز، و حتی اوراق قرضه است. برخلاف پول، شبه‌پول برای نقد شدن نیاز به زمان دارد، اما در عوض سود مشخصی برای مالک خود به همراه خواهد داشت.

تصور کنید که پول مثل آب روان است؛ همیشه آماده استفاده. اما شبه‌پول مانند یخ است؛ باید صبر کنید تا ذوب شود و به آب تبدیل شود. این دارایی‌ها بیشتر برای سرمایه‌گذاری و پس‌انداز استفاده می‌شوند، نه خریدهای روزانه.

نقش این دو ابزار در اقتصاد غیرقابل انکار است. بانک‌ها و سیاست‌گذاران از طریق کنترل میزان پول و شبه‌پول در جامعه، تورم را مدیریت می‌کنند، رشد اقتصادی را تحریک می‌کنند و اطمینان می‌دهند که سیستم مالی در تعادل باقی بماند.

پول و شبه پول دو رکن ایجاد کننده نقدینگی هستند. زمانیکه سهم پول از نقدینگی افزایش می‌یابد، پول سیال در جامعه به سمت بازارها حرکت کرده و باعث ایجاد حباب‌های قیمتی‌می‌شود.

وضعیت اجزای نقدینگی در ۱۳ سال اخیر

بررسی اجزای نقدینگی از سال ۹۰ تا شهریور ۱۴۰۳ حاکی از آن است که بیشترین سهم پول از نقدینگی یا همان کمترین سهم شبه پول از نقدینگی در فروردین ماه سال ۱۴۰۲ رخ داده است. به طوریکه در این ماه سهم پول به ۲۶ درصد و سهم شبه پول به ۷۴ درصد رسیده است. از سوی دیگر در مهر ماه سال ۱۳۹۶، سهم پول از نقدینگی به ۱۲.۷ درصد رسیده است. در همین ماه سهم شبه پول از نقدینگی حدود ۸۸.۳ درصد بوده است. به عبارتی در این سال حجم زیادی از نقدینگی در سپرده‌های بلندمدت مردم بلوکه بوده است. یکی از دلایل کاهش تورم در آن سال‌ها را نیز می‌توان همین مورد عنوان دانست.

با خروج ترامپ از برجام در سال ۹۷ و افزایش سفته بازی در بازار سرمایه در سال ۹۹، به مرور نااطمینانی در اقتصاد افزایش یافت و پول بلوکه شده در بانک‌ها به سمت بازارها سرازیر شد. در نتیجه تورم افزایش یافت و بسیاری از بازارها با حبابهای قیمتی مواجه شدند.

آخرین آمار سهم پول از نقدینگی نیز نشان می‌دهد در شهریور امسال ۲۴.۶ درصد از نقدینگی توسط پول ایجاد شده و ۷۵.۴ درصد درصد از نقدینگی سپرده‌های بلندمدت بانکی مردم (شبه پول) بوده است. همچنین طبق بررسی‌ها سهم‌ پول و شبه پول از نقدینگی در یک سال گذشته تغییر زیادی نداشته است.