بدهی بانکها؛ مهم ترین عامل رشد پایه پولی در بهار 1402

به گزارش اکوایران، آخرین آمارهای بانک مرکزی از متغیرهای عمده پولی و اعتباری در خرداد ماه ۱۴۰۲ حاکی از آن است که خالص مطالبات بانک مرکزی از بانک‌ها بیشترین اثر مثبت را بر رشد منابع پایه پولی نسبت به خرداد سال گذشته داشته است. این در حالی است که خالص مطالبات بانک مرکزی از بخش دولتی بیشترین اثر منفی را در ایجاد این رشد ایفا کرده است.

همچنین بررسی رشد منابع پایه پولی در خرداد امسال نسبت به اسفند سال گذشته گویای آن است که بیشترین اثر مثبت بر رشد منابع پایه پولی مربوط به خالص مطالبات بانک مرکزی از بخش دولتی و بیشترین اثر منفی مربوط به خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی بوده است. 

بر اساس این آمارها سمت منابع پایه پولی در خرداد ماه ۱۴۰۲ نسبت به خرداد ماه سال گذشته ۴۱.۸ درصد رشد داشته است. به طوریکه منابع پایه پولی از 640.37 همت در خرداد سال گذشته به ۹۰۸ همت در خرداد امسال رسیده است. همچنین سمت منابع پایه پولی در خرداد سال جاری نسبت به پایان سال گذشته ۵.۶ درصد رشد داشته است. 

یکی از شاخص‌هایی که می‌تواند نشان دهد هر یک از اجزای منابع پایه پولی چه سهمی در رشد اصلی داشته‌اند «سهم از رشد منابع پایه پولی» است.

بیشترین سهم از رشد در اختیار مطالبات بانک مرکزی از بانک‌ها

داده های آمار نشان می دهد بیشترین سهم در رشد نققطه به نقطه پایه پولی از جانب مطالبات بانک مرکزی از بانک‌ها بوده است. طبق آمارها مطالبات بانک مرکزی از بانک‌ها ۳۸.۸ واحد درصد از رشد منابع پایه پولی را تشکیل داده است.

رقم ثبت شده در بخش خالص بدهی بانک ها به بانک مرکزی برابر با 43.3 درصد از کل 908 همت ثبت شده در پایه پولی بوده است.

 از سوی دیگر خالص مطالبات بانک مرکزی از بخش دولتی بیشترین اثر منفی را بر روی رشد منابع پایه پولی داشته است. خالص مطالبات بانک مرکزی از بخش دولتی در خرداد ۱۴۰۱ در حدود ۱۴ همت بوده که در خرداد امسال به منفی ۷۵ همت رسیده است. به عبارتی بانک مرکزی در خرداد امسال باید ۷۵ همت به دولت پرداخت کند. این کاهش در خالص مطالبات باعث شده خالص مطالبات بانک مرکزی از بخش دولتی منفی ۱۳.۹ واحد درصد از کل سهم رشد منابع پایه پولی را تشکیل دهد. 

افت خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی نسبت به انتهای سال گذشته 

اگر رشد منابع پایه پولی در خرداد ماه ۱۴۰۲ را نسبت به اسفند ۱۴۰۱ بررسی کنیم مشاهده می شود بیشترین اثر مثبت بر رشد ۵.۶ درصدی منابع پایه پولی مربوط به مطالبات بانک مرکزی از بخش دولتی بوده است. خالص این مطالبات ۱۴.۴ واحد درصد از کل رشد منابع پایه پولی نسبت به پایان سال گذشته را تشکیل داده است. 

از سوی دیگر خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی بیشترین اثر منفی را بر رشد منابع پایه پولی نسبت به اسفند سال گذشته داشته است. به طوری که این دارایی‌ها از ۶۸۲ همت در اسفند سال گذشته به ۵۷۹ همت در خرداد امسال کاهش یافته است. به عبارتی کاهش خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی در این مدت باعث شده سهم این منبع از رشد منابع پایه پولی نسبت به اسفند ۱۴۰۱، منفی ۱۲ درصد باشد. 

بررسی های دقیق تر در خصوص آمارهای پولی ثبت شده در 3 ماه نخست امسال نشان می دهد خالص بدهی بانک ها به بانک مرکزی، نسبت به پایان سال گذشته (اسفند 1401) تغییر قابل توجهی نداشته است. این رقم در پایان سال گذشته برابر با 391 هزار و 240 میلیارد تومان بوده و در سه ماه نخست امسال تنها 2 هزار و 100 میلیارد تومان به آن افزوده شده است. این در حالی است که بخش دولتی با کاهش سپرده های خود نزد بانک مرکزی، خالص بدهی خود به این نهاد را از منفی 198 همت به منفی 75 همت تقلیل داده است.