تخطی دولت از مرز بودجه‌ای/ تامین کسری از جیب بازار پول و سرمایه+ نمودار

به گزارش اکوایران، سی‌ودومین مرحله از حراج اوراق مالی اسلامی دولتی در سال ۱۴۰۳ در تاریخ ۴ دی ماه برگزار شد و بانک مرکزی جزئیات آن را منتشر کرد. در حراج سی‌ودوم حجم اوراق فروش رفته از ابتدای سال به بیش از ۲۶۴ همت رسیده بود. سقف انتشار اوراق مالی اسلامی دولتی مطابق قانون بودجه ۱۴۰۳ برابر با ۲۵۴ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان بوده است. به عبارت دیگر، در حراج سی‌ویکم مجموع درآمد حاصل فروش اوراق مالی اسلامی از سقف بودجه فراتر رفته است. در جدیدترین حراج نیز این درآمد افزایش یافته و بیش از ۳۴ هزار میلیارد تومان از سقف بودجه فراتر رفته است.

عرضه ۲۵ همت اوراق مانند حراج قبل

در این حراج سه اوراق اراد۱۹۲، اراد۱۹۳ و اراد۱۹۴ منتشر شده است. از اوراق اراد۱۹۲ شش همت با نرخ سود ۲۶.۷۱ درصد، از اراد۱۹۳ هشت همت با نرخ بازدهی ۲۶.۹ درصد و از اراد۱۹۴ یازده همت با نرخ سود ۲۷.۵ منتشر شده است. مجموع اوراق منتشر شده در حراج سی‌ودوم مانند حراج قبلی برابر با ۲۵ هزار میلیارد تومان بوده است.

در این حراج ۵ بانک و موسسات اعتباری غیر بانکی ثبت سفارش کرده‌اند. ۳ بانک از اوراق اراد۱۹۲ به اندازه ۳ هزار و ۸۳۳ میلیارد تومان و ۲ بانک از اوراق اراد۱۹۳ حدود ۹۶۳ میلیارد تومان ثبت سفارش کرده‌اند که وزارت اقتصاد همه آن را تایید کرده است. بانک‌ها مجموعا در حراج سی‌ودوم ۴ هزار و ۷۹۶ میلیارد تومان اوراق خریداری کرده‌اند.

درآمد فروش اوراق چقدر از سقف بودجه بالاتر رفته؟

بازار سرمایه‌ای‌ها از هر سه اوراق خریداری کرده‌اند. بیشترین حجم سفارش بازار سرمایه از اوراق اراد۱۹۴ به ارزش ۱۰ هزار و ۴۴۳ میلیارد تومان بوده که بیشترین نرخ بازدهی را داشته است. همچنین، از اوراق اراد۱۹۲ نیز ۲ هزار و ۷ میلیارد تومان و از اوراق اراد۱۹۳ نیز به مقدار ۶ هزار و ۷۶۰ میلیارد تومان توسط بازار سرمایه خریداری شده است.

مجموع سفارش بازار سرمایه در سی‌ودومین حراج اوراق مالی اسلامی دولتی ۱۹ هزار و ۲۱۰ میلیارد تومان بوده که در مقایسه با حجم سفارشات این بازار در حراج قبلی (۱۵هزار و ۴۸۶ میلیارد تومان) افزایش داشته است.

در این حراج، مانند هفته گذشته ۲۵ هزار میلیارد تومان اوراق منتشر شده بود که ۲۴ هزار و ۷ میلیارد تومان از آن به فروش رسیده است. در هفته گشته نیز حجم اوراق فروش رفته تقریبا به همین مقدار بوده است. با توجه به اینکه در حراج قبلی حجم اوراق فروش رفته از سقف بودجه ۱۴۰۳ فراتر رفته بود، با درآمد حاصل از این حراج، محاسبات نشان می‌دهد دولت از ابتدای سال تا کنون ۲۸۸ هزار و ۶۵۰ میلیارد تومان اوراق مالی اسلامی دولتی فروخته است. در مقایسه با سقف فروش اوراق مالی اسلامی دولتی در قانون بودجه ۱۴۰۳، بیش از ۳۴ هزار میلیارد تومان بیشتر اوراق فروخته شده است. ممکن است دولت برای رفع ناترازی بودجه از این روش تامین مالی استفاده کرده باشد. 

افزایش درآمدزایی دولت از مسیر فروش اوراق بدهی به منزله کسری درآمدهای این نهاد از مسیرهای دیگر بوده است. برخی کارشناسان این شیوه درآمدزایی دولت را اتفاقی تورمی به شمار می آورند. برای شفافیت بیشتر این موضوع باید منتظر بود و دید مسئولین دولت چه چیزی در این باره می‌گویند.