روند نزولی نرخ بهره ادامه دارد؛ بانک‌ها همچنان محتاج نقدینگی

به گزارش اکوایران، بانک مرکزی در تازه‌ترین آمار خود، نرخ بهره بین‌بانکی در هفته منتهی به ۸ اسفند ۱۴۰۳ را اعلام کرد.طبق آمارها نرخ بهره به سطح ۲۳.۹۵ درصد کاهش یافته  که نشان کاهش تقاضای بانک‌ها در این بازار است. البته باید عنوان کرد که همچنان نرخ بهره بین‌بانکی در سطوح بالایی قرار داشته و فشار نقدینگی بانک‌ها در این مدت جدی است.

بانک‌ها مانند اشخاص از بانک‌های دیگر استقراض می‌کنند و اصل اعتبار دریافت شده را به همراه سود آن به بانک مورد نظر بازپرداخت می‌کنند. زمانی که بانکی مازاد منابع داشته باشد، به بانکی که دچار کسری شده، وام می‌دهد. این تبادل منابع مالی در بستر بازار شبانه یا بازار بین بانکی اتفاق می‌افتد.

طبق ساز و کارهای ایجاد شده توسط بانک مرکزی، در حال حاضر نرخ بهره بین بانکی در حدود ۲۳ الی ۲۴ درصد در حال تغییر است. زمانی که سیاستگذار پولی بخش بیشتری از تقاضای بانک‌ها به منابع مالی را تامین کند، فشار تقاضا نیز در بازار بین بانکی کاهش یافته و نرخ بهره تعادلی کاهش می‌یابد. با توجه به سیر صعودی نرخ بهره بین بانکی در ماه‌های گذشته، احتمالا اعتبارگیری از بانک مرکزی در بازار باز پاسخگوی نیاز مالی بانک‌ها نبوده و تقاضا در بازار بین بانکی افزایش یافته است.

در ادبیات اقتصادی گاهی نرخ بهره بین بانکی را می توان دماسنجی از وضعیت تورمی در کشور دانست. به طوری که تغییرات آن می تواند با تغییرات تورمی همراه باشد. شاخصی که در هفته های اخیر در بالاترین سطح خود و نزدیک به سقف دالان بانک مرکزی قرار گرفته است.

بطور کلی برخی کارشناسان معتقدند افزایش نرخ بهره در دو حالت اتفاق می‌افتد: ۱) اگر عرضه نقدینگی پایین باشد یا ۲) تقاضای آن بسیار بالا باشد. هر دو حالت گویای آن است که بانک‌ها با کمبود نقدینگی روبرو بوده‌اند و نقدینگی موجود کفاف نیاز مالی آنها را نداده است.

کاهش نرخ بهره بین بانکی

از ابتدای آبان ماه تا ۱۰ بهمن ۱۴۰۳، سیر نرخ بهره بین بانکی به‌طور مداوم صعودی بوده و از هفته منتهی به ۲۱ آذر تا هفته منتهی به ۱۰ بهمن ۱۴۰۳ در حال رکوردزنی پی در پی بوده است. به‌طوری‌که، در این دوره بیشترین مقادیر خود را از زمانی که بانک مرکزی داده‌های مرتبط با این شاخص را منتشر کرده – یعنی از اواخر سال ۹۹ تا کنون – تجربه کرده است. تا هفته منتهی به ۱۰ بهمن، نرخ بهره بین بانکی به مدت سه هفته در سطح تاریخی ۲۳.۹۸ درصد ثابت مانده بود، ولی در هفته منتهی به ۱۷ بهمن‌ماه روند نزولی به خود گرفت. با وجود اینکه انتظار می‌رفت کاهش نرخ بهره در هفته منتهی به ۲۴ بهمن ماه نیز ادامه‌دار باشد اما این اتفاق رخ نداد. در هفته منتهی به ۲۴ بهمن ماه، نرخ بهره بین بانکی سطح ۲۳.۹۷ درصد را ثبت کرد و تغییری در این نرخ در مقایسه با هفته منتهی به ۱۷ بهمن‌ماه حاصل نشد.

اما در هفته منتهی به یک اسفند نرخ بهره بین بانکی به سطح ۲۳.۹۶ درصد و در هفته منتهی به ۸ اسفند ماه نرخ بهره بین بانکی به ۲۳.۹۵ درصد افت کرده است. کاهش نرخ بهره بین‌بانکی در هفته منتهی به ۸ اسفند نشان می‌دهد فشار نقدینگی تقاضا شده توسط بانک‌ها در این بازار کاهش یافته است. البته باید به این نکته توجه داشت که این کاهش به معنای وضعیت مناسب تامین مالی بانک‌ها نیست. طبق این آمار همچنان فشار نقدینگی بر روی بانک‌ها بالا بوده و کسری آن‌ها یک مسئله جدی در این مدت محسوب می‌شود.