بازگشت شی‌جینگ پینگ پس از هزار روز خانه‌نشینی

به گزارش اکوایران، نشست سران سازمان همکاری شانگهای که در حالی از امروز در سمرقند ازبکستان آغاز می‌شود، که کشورهای چین و روسیه با حضور روسای جمهور خود در آن شرکت خواهند کرد. این اجلاس از جهتی اهمیت دارد که با آغاز جنگ اوکراین و بالا گرفتن مناقشات بر سر تایوان، دو کشور اصلی بنیان‌گذار این سازمان در حال تجربه تنش‌های بی‌سابقه با جهان غربی هستند. به همین بهانه، ربکا چونگ ویلکینس، تحلیل‌گر بلومبرگ با انتشار یادداشتی با عنوان «بازگشت شی‌‌جین پینگ به صحنه جهانی با ملاقات با پوتین» این مسئله را مورد بررسی خود قرار داده است.

اولین سفر پس از هزار روز خانه‌نشینی

پس از حدود هزار روز از آخرین سفر خارجی رئیس جمهور چین، شی جین پینگ، فردا با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، دیدار می‌کند.  طبق اعلام کرملین، این دیدار که اولین ملاقات این دو از زمان آغاز جنگ اوکراین است، نشانه پشتیبانی چین از جنگ به عنوان وسیله‌ای برای مقابله با آمریکا است.

این دیدار در حاشیه نشست همکاری‌های شانگهای در ازبکستان برگزار خواهد شد، نشستی که با عضویت طیفی از کشور ها از هند گرفته تا ایران، با هدف ایجاد جهانی چند قطبی توسط چین تشکیل شده است. جهانی که در آن چین بتواند بدون ترس از فشار نظامی و اقتصادی آمریکا منافع خودش را دنبال کند.

تجدیدخاطره با رونمایی از «کمربند و جاده»

پیش از آن، رئیس‌جمهور چین در قزاقستان توقف می‌کند، جایی که نه سال پیش در آن‌جا از پروژه معروف «کمربند و جاده‌ی خود رونمایی کرد. این پروژه علت اصلی طرح ماه پیش کشورهای غربی برای تأمین 600 میلیارد دلاری برای کشورهای کم‌درآمد است تا آلترناتیوی برای پول چینی‌ها داشته باشند.

ماه آینده طی کنگره حزب کمونیست، شی جین پینگ برنامه‌های خود برای مقابله با آمریکا ارائه می‌دهد، کنگره‌ای که در طی آن احتمال فقریب به یقین شی برای دوره سوم هم به عنوان رهبر حزب انتخاب خواهد شد.

روزگار سخت شی و پوتین

وضعیت هم برای پوتین و هم برای شی در حال سخت شدن است، دو رهبری که کشورهایشان با هم «همکاری بدون محدودیت» دارند. پوتین به خاطر پیروزی‌ها و پیشروی‌های اخیر اوکراین تحت فشار است و شی هم نیاز دارد موضع خود را در برایر تایوان که درحال نزدیک شدن بیشتر به متحدان غربی خود است تندتر کند.

چین تا به حال از اقدامی که منجر به تحریم گسترده توسط آمریکا شود، خودداری کرده و در طول جنگ نیز به جز حمایت دیپلماتیک کمکی به روسیه نکرده است. تمایل چین برای کمک به روسیه بیش‌تر در دفع اقدامات آمریکا –که بعداً می‌توانند علیه پکن نیز استفاده شوند- خلاصه می‌شود.

علیه نظم غربی دیروز

شی جین پینگ در مصاحبه با یک روزنامه قزاقستانی اعلام کرده که دو کشور در کنار هم برای ایجاد یک نظم جهانی برابر و عادلانه‌تر تلاش می‌کنند. لی ژانگ شو، رئیس کمیته دائمی کنگره ملی خلق چین و سومین فرد قدرت‌مند در این کشور، به سیاست‌گذاران روسی گفته:« ما متوجه  اهمیت اقدامات روسیه برای حفظ منافع ملّی‌اش هستیم و در این راه از آن‌ها حمایت می کنیم. چین و روسیه هم‌چنین سطح تلاش‌شان برای مقابله با گسترش ناتو و کمپین غربی برای محدود کردن این دو کشور را بالا خواهند برد».

هفته گذشته پوتین در یک همایش اقتصادی با حضور نخست‌وزیر هند و رهبر کودتاگر میانمار به دموکراسی‌های غربی حمله کرده و گفته:« کشورهای غربی به دنبال حفظ نظم جهان دیروز هستند که فقط به آن‌ها سود می رساند و بقیه را مجبور می‌کنند طبق قوانین آن‌ها زندگی کنند».

سازمانی نمادین

احتمالاً همین اظهارات در نشست سازمان همکاری شانگهای نیز بیان خواهند شد؛ سازمانی از کشورهایی که 42% از جمعیت و 25% از تولید ناخالص جهان به آن‌ها تعلق دارد. با این‌که سازمان همکاری شانگهای بیشتر جنبه سمبولیک دارد، همکاری اقتصادی این کشورها قابل توجه است.

هم‌زمان که تورّم جهانی درحال افزایش است، روسیه هم‌چنان منبع نفت و گاز ارزان به خصوص برای هند و چین است. حجم معاملات روسیه و چین از زمان شروع جنگ با وجود تحریم‌ها، تا به حال 50% به ارزش 41 میلیارد دلار افزایش داشته.  اما با با وجود این میزان از افزایش تجاری، به دلیل وجود تنها یک خط لوله، صادرات گاز روسیه به چین تنها کسری از مشتریان اروپایی آنهاست.

دیدار با دوستان و شرکا

پوتین می خواهد از این گفتگوها استفاده کند تا واردات صنعتی و تکنولوژیکی از چین را بیش از این افزایش دهد. واردات محصولات چینی از جمله خودرو، تلویزیون و موبایل هوشمند همه به روسیه کمک کرده‌اند که خلاء ناشی از تحریم‌ها را پر کند.

چین امسال تقریباً 40% از زغال سنگ خود را از روسیه وارد کرده است -10 درصد بیش‌تر از مدت مشابه درسال گذشته. چینی‌ها همین طور محموله‌های گاز مایع  روسیه را با قیمت بسیار پایین خریده‌اند. تحویل گاز مایع به چین در ماه گذشته به بیش‌ترین میزان در دو سال گذشته رسید.

به گفته استیو سانگ، پژوهشگر امور چین، سفرها به قزاقستان و ازبکستان به شی جین پینگ فرصت می‌دهد که پیش از نشست گروه 20 و حضور در صحنه بین المللی پس از حدود سه سال، ابتدا با «دوستان و شرکا»ی خود دیدار کند. چینی‌ها در این ملاقات می‌توانند مسائل مورد بحث جلسه را تعیین کنند و در مقایسه با این، بحث با آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها اهمیت کم‌تری برای آن‌ها دارد.