پشت‌پرده‌های یک شام محرمانه؛ خط نشان «سلطانِ» در بحران

به گزارش اکوایران، اردوغان در شرایطی که کشورش با افزایش تورم و سقوط نرخ لیر دست به گریبان است، برای مقام های یونان خط و نشان می کشد و از احتمال ورود نظامیان ترک به خاک یونان می گوید؛ بحرانی به گفته ناظران خودساخته برای انحرف افکار عمومی از چالش های داخلی آن هم در شرایطی که اردوغان خود را برای انتخابات پیش رو در سال اینده برای در دست داشتن قدرت آماده می کند.

پشت پرده های یک شام محرمانه!

 هفته گذشته در جریان مراسم شام محرمانه در پراگ، کیریاکوس میتسوتاکیس، نخست وزیر یونان در حال سخنرانی برای 44 نفر از رهبران اروپایی بود که به ناگاه اردوغان رشته سخنش را برید و جدال لفظی با رهبر کشور رقیب را کلید زد. به گفته یک دیپلمات اروپایی و دو مقام ارشد اروپا که در مراسم شام حضور داشتند، اردوغان قبل از آن به بیرون از اتاق بیاید، میتسوتاکیس را به عدم صداقت در باب حل و فصل اختلاف ها در شرق دریای اژه متهم کرد و اتحادیه اروپا را به واسطه حمایت از یونان و قبرس، دو کشوری که در این نهاد عضویت دارند، به باد انتقاد گرفت. به گفته این منابع، اظهارات اردوغان موجب شد تا حاضران مبهوت و آزرده شامشان را به پایان برسانند، اما این آخر داستان نبود. اردوغان در کنفرانس خبری بار دیگر یونان را هدف قرار داد و زمانی که خبرنگاری از او پرسید که آیا این لفاظی ها به معنای قصد آنکارا برای حمله به آتن است یا نه، گفت: حقیقتا متوجه آنچه می خواستم بگویم شده اید.

تحلیلگران می گویند از آنجایی که رئیس جمهوری ترکیه پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری با مشکلات سیاسی و اقتصادی فزاینده ای روبرو است از تابستان متحدش در ناتو را هدف حملات جدی قرار داده و به ادبیاتی متوسل شده که معمولا شاهین های  نظامی و ملی گرایان افراطی بدان متوسل می شوند.در شرایطی که تعداد کمی از دیپلمات ها یا تحلیلگران وقوع این نبرد را پیش بینی می کنند، این احساس در میان دیپلمات های اروپایی وجود دارد که تهدید های سیاسی اردوغان می تواند برای همسایگانش چالش برانگیز شود. در همین راستا یک دیپلمات متخصص در امور ترکیه که نخواسته نامش فاش شود به نشریه نیویورک تایمز گفت که اردوغان برای تقویت جایگاه متلزلش، امروز برای در قدرت ماندن به بحران نیاز دارد. از همین رو اگر شرایط بحرانی رقم نخورد، خودش دست به کار خواهد شد.

فرصت سازی با ادبیات شاهین های نظامی

اردوغان خود را به متحدی دردسرساز و غیر قابل پیش بینی برای متحدانش در ناتو تبدیل کرده است. چالش های اقتصادی و تمایلش به ایجاد یک حوزه امنیتی با ثبات برای ترکیه موجب شده تا او پیش از گذشته به پوتین، همتای روس خود نزدیک شود. اردوغان به واسطه تلاش هایش برای میانجیگری میان روسیه و اوکراین بالاخص در باب قرارداد  اجازه صادرات غلات اوکراینی توانست اندکی از انتقاد متحدان در امان باشد. با این همه او با غرب در باب تحریم های اعمالی علیه کرملین هم صدا نشده و کماکان از طریق خط لوله ترک استریم در حال دریافت گاز روسیه است و همزمان از مسکو می خواهد تا پرداخت بهای انرژی را به تاخیر بیاندازد.

پنجشنبه ای که گذشت، روسای جمهوری ترکیه و روسیه در قزاقستان دیدار داشتند؛ جایی که پوتین در باب تبدیل شدن ترکیه به قطب انرژی برای صادرات بیشتر گاز روسیه پس از اسیب دیدن خطوط لوله به آلمان زیر دریای بالتیک سخنرانی کرد. با این همه لفاظی های تهدید آمیز اردوغان علیه یونان بیش از هر زمان دیگر امروز در کانون توجه ها قرار گرفته است. سینان اولگن، مدیر موسسه تحقیقاتی مستقر در استانبول در این باره گفت که لفاظی های اردوغان به واسطه اهداف انتخاباتی است. عبارات تند او می تواند زمینه را برای بی ثباتی مزمن و تنش های خطرناک هموار کند. به گفته این تحلیلگر، ترکیه و یونان مجموعه ای مناقشه های دو جانبه حل نشده ای را دارند و همین مقوله می تواند بستر ساز رویارویی احتمالی شود.

یونان و ترکیه در دهه 1970 در باب اکتشاف انرژی در دریای اژه، در سال های 1995 تا 1996 به دلیل ادعاهای پرمناقشه بر سر تعریف صخره های خالی از سکنه در شرق مدیترانه و در سال 2020 بار دیگر به واسطه مقوله اکتشاف انرژی در آب های مورد مناقشه تقریبا وارد جنگ شدند. حالا در شرایط کنونی به باور اولگن این احتمال بالا است که بار دیگر دو بازیگر رویاروی هم قرار بگیرند. چرا؟ به واسطه انتخابات ترکیه و و یونان.

نه به اردوغان- نه به قلدری

 میتسوتاکیس نیز درگیر مبارزه های انتخاباتی است؛ کارزاری که انتظار می رود در تابستان برگزار شود.اما امروز اعتبار این مقام سیاسی به واسطه رسوایی جاسوس افزارها در تلفن های همراه سیاستمداران و روزنامه نگاران به شدت آسیب دیده است. طبیعتا در شرایط کنونی هیچ چیز بیشتر از یک دعوای خوب با دشمن قدیمی برای میهن پرستان یونانی جذاب نیست. با این همه کیریاکوس میتسوتاکیس تلاش دارد وارد تنش نشود. از همین رو در نشست شام پراگ، میتسوتاکیس تاکید کرد که رهبران باید مشکلات خود را حل کرده و چالش جدیدی ایجاد نکنند.رهبر یونان در سخنرانی سیاسی اخیرش هم گفت: « نه به اردوغان- نه به قلدری»او خطاب به خبرنگاران گفت که فارغ از سرسخستی اردغان در جریان رایزنی ها، آماده مذاکره با ترکیه است. کیریاکوس میتسوتاکیس همچنین درگیری نظامی احتمالی با ترکیه را بعید دانست با این همه هشدار داد که در صورت وقوع چنین رخدادی، آنکارا پاسخ ویرانگری دریافت خواهد کرد.

کیریاکوس میتسوتاکیس تلاش دارد از خشم آمریکا از اردوغان به واسطه نزدیکی ترکیه به روسیه و تاخیر در تصویب گسترش ناتو با حضور فنلاند و سوئد به نفع خود فرصت سازی کند. در ماه می، او نخستین نخست وزیری یونان بود در کنگره سخنرانی کرد و از اعضا خواست تا در باب فروش سلاح به ترکیه تجدید نظر کنند. او گفت که یونان اف-35 خریداری خواهد کرد در حالی که ترکیه به دلیل خرید سامانه هوایی روسیه نمی تواند این جنگده ها را در اختیار داشته باشد. با این همه اردوغان برای به دست آوردن اف-16 و جنگده های نوساز، ناتو را تحت فشار قرار داده و موافقت با گسترش ناتو را منوط به تحقق خواسته هایش کرده است.

اقتصاد ویران در سایه رویارویی در مقیاس کوچک؟

اما مشکل اصلی اردوغان، چالش های داخلی است پس او برای فرار از این بحران تنش با یونان را برگزیده؛ راهی آسان و درعین حال سنتی تا با توسل بدان بتواند افکار عمومی را منحرف کند.در همین راستا بلیج یلماز، استاد مدرسه وارتون دانشگاه پنسیلوانیا در این باره گفت: اردوغان امروز ریاست یک اقتصاد فاجعه بار را بر عهده دارد؛ اقتصادی با تورم رسمی 83 درصد در سال که حالا به احتمال زیاد نرخش افزایش هم یافته و کاهش ارزش پول ملی. همزمان سرانه تولید ناخالص ملی ترکیه که معیاری برای سنجش میزان ثروت این کشور است بیش از 12 هزار 600 دلار در سال 2013 به میزان 7 هزار 500 دلار کاهش یافته است. اردوغان فعلا سیاست کاهش نرخ بهره را برخلاف توصیه های متعارف اقتصادی در اولویت قرار داده است. از همین رو یلماز خاطر نشان کرد که ترکیه باید سیاست های پولی اش را معکوس کند در غیر این صورت تعدیل وضعیت اقتصادی آسان نخواهد بود.

همزمان ن مردمان ترکیه از هزینه های پناهجویان نیز در عذاب هستند؛ سیاستی که اردوغان آن را سخاوتمندانه خوانده است. انتظار می رود اردوغان 30 درصد ارا حامیانش را داشته باشد در حالی که رسانه های دولتی ساکت هستند و بسیاری از سیاستمداران و روزنامه نگاران مخالف در زندان. از همین رو اتحادیه اروپا در گزارش اخیرش با انتقاد از پس رفت فرایند دموکراتیک در ترکیه اعلام کرد که ترکیه در حوزه های دموکراسی، حاکمیت قانون و حقوق اساسی باید با توجه به تضعیف اثربخشی، کنترل و تعادل در نظام سیاسی را دراولویت قرار دهد. تحلیلگران تصور می کنند که اردوغان می تواند اکثریت خود را در پارلمان و شانسش را برای ریاست جمهوری دوباره از دست بدهد.همزمان کنستانتیونس فیلیس، مدیر موسسه امور جهانی بر این باور است که اردوغان تلاش دارد تا امروز همه گزینه ها را باز نگاه دارد. او یونان را به عنوان یک تهدید خارجی قلمداد کرده و با تعریف چارچوبی هولناک در صدد توجیه خطرهای داخلی است.این تحلیلگر با اشاره به مخالفت ها در باب هزینه های پناهجویان که به مردم ترکیه تحمیل شده گفت که اردوغان ممکن است مهاجران را راهی اروپا کرده یا مقوله اکتشاف انرژی در مناطق مورد مناقشه در نزدیکی قبرس یا کرت را بار دیگر در مرکز توجه ها قرار دهد  وهمزمان کشتی یونانی را که تجهیزات نظامی به سوی دریای اژه حمل می کند را رهگیری نماید.الوگن احتمال تقابل نظامی را بعید می داند اما این گزینه را رد نمی کند و می گوید رویارویی احتمالی در مقیاس کوچک رخ می دهد.