اسرائیل در آستانه تکرار یک وضعیت دراماتیک

به گزارش اکو ایران، روز سه شنبه اسرائیلی ها برای انتخابات کنست یا پارلمان جدید به پای صندوق های رای می روند. این پنجمین بار در کم تر از چهار سال است که رای دهندگان اسرائیلی در این کارزار مشارکت خواهند داشت؛ کارزاری که سوال های زیادی را در باب نتایج آن و تاثیرش بر آینده سرزمین های اشغالی مطرح می کند.

نتانیاهو؛ عاملی اصلی شکاف

اسرائیل یک سیستم پارلمانی متشکل از چند حزب است که هیچکدام به تنهایی فاقد آرای کافی برای کسب اکثریت کرسی های پارلمان هستند. این بدان معنا است که احزاب باید برای تشکیل ائتلاف متحد شوند و بدین طریق 61 کرسی مورد نیاز برای تعریف کابینه را از آن خود کنند. ائتلاف ها می توانند متزلزل باشند، بدین معنا که بعد از تعریف، حمایت یک حزب یا گاها یک عضو پارلمان را از دست داده و اکثریت خود را از دست بدهند.

بنیامین نتانیاهو در انتخابات پارلمانی اسرائیل نقشی تعیین کننده دارد. او بیش از هر چهره ای در تاریخ رژیم اسرائیل در قامت نخست وزیر قدرت را در دست داشت، اما امروز به واسطه اتهام فساد در آستانه محاکمه قرار دارد و در مجموع چهره ای است چند قطبی. برخی از سیاستمداران ارشد راست میانه که از منظر ایدئولوژیک با او هم صدا هستند به واسطه دلایل شخصی یا سیاسی از همکاری با « بی بی» خودداری می کنند.به نوشته خبرگزاری سی ان ان، این گزاره تعریف اکثریت های پایدار را پس از چهار انتخاباتی که پیشتر برگزار شده بود، دشوار کرده است.

زمزمه های بازگشت «بی بی»

سال گذشته مخالفان نتانیاهو موفق شدند ائتلافی نادر از احزابی که هیچگاه کنار هم قرار نگرفته بودند را تعریف کرده و«بی بی» را از قدرت دور نگاه دارند. اما این ائتلاف تنها برای تنها یک سال و اندی باقی ماند، از همین رو رهبرانش یعنی لائیر لاپید و نفتالی بنت، از پایانش گفتند و خواستار برگزاری انتخابات تازه شدند.

اگر داده های نظرسنجی ها درست باشد؛ حزب راست میانه لیکود به رهبری نتانیاهو پس از رای گیری روز سه شنبه، می تواند بزرگ ترین حزب در کنست باشد.در شرایط کنونی نظرسنجی های هارتص نشان می دهد که لیکود احتمالا در حدود 30 کرسی، یک چهارم کل کرسی ها را از آن خود خواهد کرد.

در چنین شرایطی یائیر لاپید امیدوار است که حزب میانه رو «یش عتید»، حزب میانه روی او در جایگاه دوم قرار بگیرد. لاپید در انتخابات پیشین برای تشکیل کابینه با نفتالی بنت متحد شد؛ چهره ای که این بار نامزد نشد چرا که حزبش متلاشی شده و خودش از میدان سیاست وداع کرد.

رقبای بالقوه «بی بی»

بنی گانتز، وزیر دفاع اسرائیل قصد دارد که در راس حزب جدید موسوم به اتحاد ملی؛ جانشین حزب آبی و سفید خود که حالا متحد پیشین بنت یعنی گیدئون سار، وزیر دادگستری و گادی آیزنکوت، رئیس سابق ستاد ارتش اسرائیل در آن حضور دارند، مشارکتی فعال داشته باشد.

همزمان ائتلاف راست افراطی موسوم به حزب صهیونیست مذهبی به رهبری چهره های رادیکالی چون بزالل اسموتریچ و ایتامار بن‌گویر می توانند به بزرگ ترین گروه رادیکال فعال در پارلمان تبدیل شوند. علاوه بر این پیش بینی می شود که حزب چپ گرای موسوم « کارگر» به رهبری بن گوریون و جانشنش نیز بتوانند تعداد اندکی از کرسی های کنست را از آن خود کنند.

اسرائیل ساختاری پارلمانی دارد که در آن مردم به حزب مورد حمایت خود رای می دهند. هر حزبی که حداقل 3.25 درصد از آرای مردمی را از آن خود کند، براساس درصد کل آرایی که به دست آورده، تعداد مشخصی از کرسی های کنست را به دست می آورد. تعریف آستانه 3.25 درصد برای دورنگاه داشتن احزاب بسیار کوچک در انتخابات کنست، در حقیقت تلاشی است برای تسهیل کردن تعریف ائتلاف ها.

عبور از درام انتخاباتی!

 اسرائیل پیشتر با انتخاب مستقیم نخست وزیر، جدا از کنست، رویکرد ایالات متحد در انتخاب رئیس جمهوری و اعضای کنگره را آزمایش کرد، با این همه با چالش های بسیاری روبرو شد و از همین رو به انتخابات پارلمانی استاندارد تعریف شده اش، بازگشت.

نظرسنجی های نهایی نشان می دهد که حزب نتانیاهو و متحدان بالقوه اش حدودا 60 کرسی معلق دارند از همین رو درام شب انتخابات این خواهد بود که آیا نخست وزیر پیشین قادر به عبور از «خان هفتم» هست یا نه. اگر بلوک نتانیاهو بتواند اکثریت را از آن خود کند، مسیر او برای ساختن کابینه روشن است و به قدرت باز می گردد. اما اگر بلوک حامی « بی بی» زیر 61 کرسی پارلمانی را از آن خود کند، شرایط پیچیده تر خواهد شد. به بیانی دیگر در صورتی که حزب لیکود بزرگ ترین حزب کنست باشد، احتمالا نتانیاهو شانس تشکیل کابینه و بازگشت به قدرت را خواهد داشت؛ هرچند این مقوله منوط خواهد شد به مذاکراتی که ممکن است هفته ها یا ماه ها به طول انجامد و به جایی نرسد.

دغدغه رای دهندگان

اگر « بی بی» شکست بخورد، آیزاک هرتزوگ، رئیس جمهوری اسرائیل این توان را دارد تا تصمیم بگیرد که این ماموریت را به لاپید، نخست وزیر وقت فعلی یا قانونگذار دیگری که خودش تعیین می کند و شانس بیشتری برای تعریف کابینه دارد، محول نماید. این مقوله می تواند بدین معنا باشد که هیچکس نمی تواند یک کابینه اکثریت تعریف کند؛ گزاره ای که احتمال برگزاری انتخابات دیگری را افزایش خواهد داد.

در شرایطی که مذاکرات حزبی در جریان است و تا زمان تعریف کابینه جدید، لاپید به عنوان نخست وزیر موقت در قدرت می ماند. امروز اسرائیلی ها به سان مردم جهان درگیر دغده های اقتصادی و هزینه های زندگی هستند. آنها همچنین بر مقوله امنیت نیز متمرکز شدند. با این همه برخی از حوزه های انتخاباتی دغدغه های خاص خود را دارند، به سان ارتدوکس های افراطی که خواهان حمایت های رژیم از نهادهای خود و معافیت از خدمت در ارتش هستند. صهیونیست های مذهبی نیز بر شهرک سازی ها در کرانه باختری تاکید دارند.با این همه این روزها دغدغه اصلی بسیاری از اسرائیلی ها فارغ از مقوله هایی که بدان ها اشاره شد، بازگشت « بی بی» است.