عصر تازه رقابت‌ بر سر قدرت در سوریه؛ جنگ بار دیگر احیا می‌شود؟

به گزارش اکوایران، وزیر دفاع ترکیه اعلام کرده که در جریان حملات هوایی موسوم به پنجه شمشیر به مواضع کردها در سوریه و عراق 184 نفر کشته شدند. این نهاد دفاعی به نقل از وزیر مدعی شد که بر اساس برآوردها این رقم افزایش خواهد یافت. ترکیه 20 نوامبر یعنی سه شب پیش، عملیات هوایی موسوم به پنجه شمشیر را در شمال عراق و سوریه اجرایی کرد؛ حملاتی که در جریانش بیش از 50 هواپیما و 20 هواپیمای بدون سرنشین شرکت داشتند.در این حملات، مواضع حزب کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) که در ترکیه غیرقانونی است و همچنین مقرهای شاخه سوری آن، بمباران شد. وزارت دفاع ترکیه با بیان اینکه این عملیات موفقیت آمیز بود، خاطرنشان کرد که پایگاه‌ها و سایت‌های اصلی این گروه ها در هم شکسته شدند.

همزمان رسانه‌های ترکیه، روز دوشنبه پس از حمله هوایی از جانب ترک های سوریه، جنگنده‌های اف 16 اش را روانه کشور همسایه کرد. پیشتر اعلام شده بود که در حمله راکتی به استان کیلیس؛ منطقه ای واقع در مرز با سوریه، یک سرباز و 2 پلیس ترکیه زخمی شدند. منابع نظامی سوریه در این باره اعلام کردند که پیش از حمله اخیر ترک ها، موشک‌هایی گذرگاه باب السلمه در داخل خاک ترکیه را هدف قرار داده اند.ارتش ترکیه پس از این تحولات، از آغاز دور جدیدی از حملات علیه مواضع کردها در شمال سوریه و عراق خبر داد. براساس گزارش ها، جنگنده‌های ارتش ترکیه مناطقی در سلیمانیه و اربیل را هدف قرار داده اند. پیشتر خبرنگار شبکه الجزیره با انتشار گزارشی اعلام کرد که ارتش ترکیه حملات جدیدی را علیه مواضع شبه نظامیان مستقر در کوبانی (منطقه عین العرب در شمال سوریه) انجام داده است.

مانور جنگده های ترکیه و اسرائیل بر فراز آسمان سوریه

روزهای گذشته جنگده‌های ترکیه، اسرائیل و روسیه بارها بر فراز آسمان سوریه پرواز کرده و در جریان حملات هوایی اهدافی را در سواحل مدیترانه تا بیابان های شرق این کشور بمباران کردند. حال ناظران با استناد به حمله‌های اخیر جنگده‌های سه کشور می‌گویند که به باور رهبران آنکارا، تل آویو و مسکو جنگ یک دهه ای سوریه این پتانسیل را دارد تا زمینه را برای تشدید تنش ها در سه جبهه هموار کند.

روز شنبه اسرائیل چندین سایت در امتدا ساحل و قلب سوریه را هدف قرار داده و صدای انفجارهای هولناکی در لاذقیه و شهرهایی چون حماه و حمص شنیده شد. پس از آن مقام های سوری گزارش دادند که در جریان حملات تل آویو حداقل 4 نظامی کشته شدند. روز یکشنبه هم جنگده های ترکیه وارد حریم هوایی روسیه شده و مواضع کردهای این کشور در شمال شرق را هدف قرار دادند. پیشتر اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه در باب حمله زمینی به مراکز کردنشین که از منظر دولت آنکارا مامنی امن برای بیش از یک میلیون پناهنده عرب لحاظ شده را هدف قرار داد. هرچند پیش تر، شبه نظامیان کرد، موشک هایی را به سوی مناطق مرزی ترکیه و سوری پرتاب کرده بودند، حملاتی که در جریانشان دو نفر کشته و ده نفر مجروح شدند. اواخر روز یکشنبه نیز جنگده های روسی مناطق روستایی در ادلب در نزدیکی مرز ترکیه و اماکنی غیر نظامی در مجاورت دو کمپ آورگان را هدف قرار دادند ؛ جنگده های روسی بارها در راستای هدف قرار دادن مواضع گروه های رادیکال مناطق خارج از کنترل دولت سوریه را بمباران کردند.

مقدمه‌ای برای یادآوری نبردی فراموش شده

مصطفی شبنده، یکی از آواره های سوری ساکن ادلب در این باره به روزنامه گاردین گفت: ساکنان ادلب به خوبی می توانند جنگده‌های روس و ترکیه را از روی صدای موتور آنها تشخیص دهند، جنگده های روسی کهنه اند، کند هستند و رمقی ندارند اما جنگده های متعلق به ترکیه به سرعت ظاهر می شوند اهداف کردها را هدف قرار داده و در آسمان ناپدید می گردند.

ناظران می گویند اخیرا شمال شرقی سوریه بار دیگر شاهد حمله های هوای گسترده بوده است. آنکارا بعد از بمب گذاری استانبول که هفته گذشته موجب کشته شدن شش نفر شد، انگشت اتهام را به سوی حزب کارگران کردستان یا همان « پ ک ک» گروهی شبه نظامی نشانه گرفت و گفت که این گروه در این بمب گذاری دست داشتند. بعد از آن بود که حملات توپخانه ای میان کردهای سوری و ترک ها کلید خورد. حملاتی که به عقیده برخی از تحلیلگران می تواند مقدمه ای باشد برای حمله ای زمینی در مقیاس گسترده، حمله‌ای که در جریانش تلاش می شود تا جرابلس تحت کنترل ترکیه به تل ابیض متصل شود.

حمله های جنگده های ترکیه به سوریه در سه سال گذشته، جای پای آنکارا را در این منطقه مستحکم تر کرده و تا اندازه ای هدف ترکیه برای دور نگاه داشتن کردها از مرزها را نیز محقق نموده است. مقام های ترکیه سال ها است که حضور پ ک ک در شمال شرق سوریه را بر نتابیده و مدعی اند که طغیان این گروه می تواند به شورش کردها ساکن در جنوب شرق ترکیه؛ همان هایی که خواهان کشوری مستقل هستند، دامن بزند.

عصر تازه رقابت سهامداران قدرت در سوریه

 شواهد نشان می دهد که عصر تازه از رقابت‌ها میان سهامداران اصلی نبرد در سوریه آغاز شده است. ترکیه در جبهه ای واحد فعالانه از گروه های مخالف حمایت می کند، و روسیه از دولت حاکم بر سوریه. لینا خطیب، مدیر برنامه خاورمیانه و شمال آفریقا فعال در اندیشکده چتم هاوس بر این باور است که حملات اخیر در سوریه می تواند جنگ فراموش شده در این کشور را یادآوری کند. حمله های پی در پی ترکیه و روسیه و اسرائیل به این کشور نشان می دهد که منافع منطقه ای هر سه بازیگر در خطر است. از طرفی دیگر این حملات نمایان‌گر آن است که بازیگران دخیل در این حملات در تلاش هستند تا مانع از تحکیم نفوذ مخالفانشان در سوریه شوند. این تحلیلگر در ادامه خاطر نشان کرد که درگیری ها در سوریه، جنگی دو طرفه میان بازیگران فعال در این کشور نیست، این جنگ همچنین در راستای خواست و منافع سوری ها نیز قابل تبیین نمی باشد.

اهداف ترکیه از بمباران مواضع کردها

به باور ناظران درمیدان نبرد سوریه منافع منطقه ای و بین المللی همیشه برجسته بودند و از همین رو بمباران مواضع مختلف توسط جنگده های ترکیه،روسیه و اسرائیل در راستای حفظ این منافع است.

مروا سیامند، سخنگوی شبه نظامیان عمدتا کرد فعال در شمال شرق سوریه بر این باور است که ترکیه مواضع بسیاری را در شمال شرق سوریه و با توسل به هواپیماهای بدون سرنشین و سایر جنگده هایش بمباران کرده است، آن هم به بهانه بمب گذاری در استانبول. با این همه کردهای سوری این اتهام را باور ندارند و معتقدند که سازمان اطلاعات ترکیه با دو هدف چنین حملاتی را کلید زده است؛ نخست، در هم شکستن مواضع کردهای سوریه و دوم تسریع کردن فرایند بازگردان سوری ها به مناطقی که ترک ها در این کشور اشغال کرده اند.