به گزارش اکوایران، در هفته‌های گذشته، پارلمان اروپا قطعنامه‌ای را تصویب کرد که در آن از کشورهای عضو می‌خواهد تا سپاه را در فهرست تروریسم قرار دهند. مقامات ایرانی گفته‌اند در صورت عمل به این کار، مجلس شورای اسلامی ارتش کشورهای اروپایی را تروریستی معرفی کرده و هشدار داده که در این صورت تبدیل به اهداف مشروعی در خارج از مرزهای ایران می‌شوند.

به رغم آن‌‌که در روزهای اخیر به نظر می‌رسید بحث بر سر این موضوع از تب‌وتاب افتاده، هنری فوی، نجمه بزرگمهر و اندرو انگلند، با انتشار گزارشی در فایننشال‌تایمز از عزم جدی اروپایی‌ها در این رابطه پرده برداشته تند.

تغییر بزرگ در سیاست اروپا

اتحادیه اروپا در حال بررسی گزینه‌های منطبق بر قوانین اروپا برای قرار دادن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست سازمان‌های تروریستی است. این یک تغییر بزرگ در سیاست اروپا در قبال ایران محسوب می‌شود و خطر پایان دادن به هر گونه امید برای احیای برجام را به دنبال دارد.

این اقدام که از حمایت فرانسه و آلمان - دو طرف حاضر در توافق هسته‌ای قدرت‌های بزرگ با ایران- برخوردار است، در واکنش به اتهام ارائه [ادعایی] پهپادها به روسیه و اعتراضات در ایران است.

حمایت پاریس و برلین

چهار مقام آگاه به فایننشال تایمز گفته‌اند که پاریس و برلین در نشست وزرای خارجه هفته گذشته حمایت خود را از این اقدام ابراز کردند. سرویس حقوقی اتحادیه اروپا، ظرف سه هفته آینده نظر خود را در مورد انطباق این اقدام با قوانین اروپا به 27 پایتخت این اتحادیه اعلام خواهد کرد.

جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در مصاحبه‌ با فایننشال تایمز گفت: «بله، برخی از کشورهای عضو از این پیشنهاد حمایت می کنند. بسیاری هم موافق خواهند بود».

برای دولت‌ها بسیار غیرعادی است که ارتش یک کشور دیگر را به عنوان یک سازمان تروریستی معرفی کنند و حمایت از این اقدام نشان‌دهنده موضع سخت‌گیرانه پایتخت‌های غربی در قبال جمهوری اسلامی است.

 در حال حاضر بریتانیا هم در حال بررسی اقدامی مشابه است. پیش ازاین، دولت دونالد ترامپ، رییس‌جمهور سابق ایالات متحده در سال 2019 سپاه را در فهرست سازمان‌های تروریستی قرار داد.

به گفته یک مقام فرانسوی، این کشور علاقه‌مند است تا به‌جای کل این نهاد، شاخه‌هایی از سپاه را که مربوط به فعالیت‌های منطقه‌ای است [نیروی قدس سپاه] را به‌عنوان سازمان تروریستی معرفی کند. وزارت خارجه این کشور اما به درخواست برای اظهار نظر در این زمینه پاسخی نداده است.

وزارت خارجه آلمان هم گفته است «نه تنها موانع سیاسی، بلکه موانع قانونی زیادی نیز برای تروریستی نامیدن [سپاه] وجود دارد».

تغییر شرایط و نابودی چشم‌انداز احیای برجام

بورل، با حمایت پاریس، برلین و لندن، میانجی اصلی مذاکرات غیرمستقیم بین ایالات متحده و ایران در راستای احیای برجام است.

ایران با توسعه برنامه هسته‌ای خود به اقدام آمریکا در خروج از برجام  پاسخ داده و اکنون در حال غنی سازی اورانیوم تا آستانه گریز هسته‌ای است. دولت‌های غربی به دنبال جدا کردن مذاکرات هسته‌ای از سایر نگرانی‌های‌شان در رابطه با ایران هستند، چرا که بر این باورند که برجام بهترین فرصت برای جلوگیری از توسعه ظرفیت هسته‌ای تهران است.

اما اکنون این وضعیت تغییر کرده است زیرا غرب نسبت به موضع [ادعایی] ایران در قبال جنگ اوکراین و اعتراضات داخلی کشور خشمگین‌تر شده است.

بورل به این روزنامه گفت این دو موضوع «مطمئناً تأثیری سیاسی» بر سیاست اتحادیه اروپا در قبال ایران دارند. از ماه سپتامبر تاکنون مذاکرات هسته‌ای متوقف شده است.

 بورل هشدار داد که اگر اتحادیه اروپا اقدام به تروریستی نامیدن سپاه کند، چشم انداز مذاکرات احیای  برجام نابود خواهد شد. 

بورل به فایننشال‌تایمز گفت: «برجام مرده نیست، اما کاملاً متوقف شده است. کاملا قابل تصور است که تروریستی نامیدن سپاه توسط کشورهای عضو اتحادیه به طور فزاینده‌ای آن را مسدود می‌کند... مطمئناً [این اقدام] همه چیز را دشوارتر می کند». او گفته اگر تصور می‌کنید حکومت ایران این‌قدر بد است، باید فکری برای برنامه هسته‌ای‌اش کرد و من راه دیگری جز اجرای برجام برای تحقق این مقصود نمی‌شناسم».

به دنبال مسیرهای پیچیده‌تر

دیپلمات‌ها به این روزنامه گفتند که اتحادیه اروپا و بریتانیا احتمالاً اقدامی جمعی انجام خواهند داد تا به زعم آن‌ها هرگونه اقدام تلافی‌جویانه ایران - مانند اخراج سفرا از تهران - برای‌ش پرهزینه‌تر شود.

بر اساس مقررات اتحادیه اروپا، این بلوک تنها زمانی می‌تواند یک سازمان را تروریستی معرفی کند که دادگاهی در یک کشور عضو این کار را ابتدا انجام دهد. مقامات اروپایی گفته‌اند که احکام دادگاه در کشورهای غیر اتحادیه اروپا، از جمله بریتانیا، ممکن است به عنوان دلایل قانونی احتمالی به کار برده شوند، اما روند آن پیچیده‌تر خواهند بود. بورل در این رابطه گفت: «بله، ما می‌توانیم [در برابر سپاه] کارهای بیشتری انجام دهیم. اما همانطور که به همکارانم در شورا گفتم این به خود آن‌ها بستگی دارد».