افراطی‌سازی جامعه روسیه؛ افزایش عجیب حمایت از جنگ پوتین

به گزارش اکوایران، در یک سالگی آغاز جنگ اوکراین، دگرگونی و تغییرات جامعه روسیه شدت یافته است.

به نوشته بلومبرگ، ولادیمیر پوتین با راه انداختن موجی بی‌سابقه از سرکوب‌ها، شهروندان را به خاطر زیر سوال بردن روایت رسمی دولت به زندان می‌اندازد. ترکیبی از نوستالژی امپریالیستی روسیه و شوروی وارد برنامه‌های درسی مدارس و دانشگاه‌ها شده است. هنرمندان، نویسندگان و بازیگران به خاطر ابراز دیدگاه‌های انتقادی از کار بی‌کار شده و آثار آن‌ها با دیدگاه‌های جدید نئوشوروی پوتین جایگزین است.

جنگ روانی دولت

دولت روسیه برای جلب حمایت مردم، به مناطق فقیرنشین کمک مالی کرده و اندک رسانه‌های مخالف دولت را نیز تعطیل کرده است. در رویدادهای کاملا نمایشی و برنامه‌ریزی‌شده که از رسانه‌های حکومتی پخش می‌شوند، پوتین به دنبال القای دوردستی جنگ اوکراین بوده و به ندرت مستقیماً به آن اشاره می‌کند. او در عوض، موفقیت‌های اقتصادی، مزایای دولتی جدید و کلینیک‌های بازسازی شده را پررنگ می‌کند.

بر اساس نظرسنجی‌های مستقل، پیام‌رسانی پوتین مؤثر بوده است. حتی با اینکه جنگ، برخلاف تخمین چندروزه کرملین، یک سال طول کشید و تلفات آن به ده‌ها هزار نفر رسیده است، اکثر مردم روسیه از ادامه آن حمایت می‌کنند.

پس از شکست‌های اولیه پوتین در اوکراین، روایت کرملین به جنگ با «کل غرب» تغییر یافت. این پیام، بیش از روایت اولیه روسیه مبنی بر دشمن‌سازی از اوکراین در کشور طنین‌انداز شد.

پوتین از زمان به قدرت رسیدن در سال ۲۰۰۰، هرگونه مخالفت با برنامه‌های خود را در هم شکست. بعد از حمله به اوکراین نیز اقدامات امنیتی دولت او علیه مخالفان افزایش زیادی داشت.

طبقه متوسط تحصیل‌کرده شهرهای بزرگ که سال‌ها خصومت کمی با غرب داشت نیز یا تغییر کرده یا ریشه‌کن شده است. در بزرگ‌ترین مهاجرت از زمان دهه ۱۹۹۰، بیش از یک میلیون روس، که بسیاری از آنها جوانان متخصص هستند، از کشور فرار کرده‌اند. افراد طبقه نخبگان که «لیبرال» شناخته می‌شدند نیز یا از ترس ساکت شده یا به جریان ضد غربی پیوسته‌اند.

دیمیتری مدودف، رئیس‌جمهور دست‌چین پوتین در سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۲ که نماد جریان لیبرال بود نیز به یکی از سرسخت‌ترین تندروها تبدیل شده است. به گفته منابع داخل کرملین، نفوذ مدودف در حال افزایش بوده و اکنون مقامات ارشد مرتباً در جلساتی حضور میابند که او دستور تشکیل آن را داده است.

مردم علیه مردم

تنها انتقاد عمومی مجاز از مواضع رسمی دولت، به افراطی‌هایی محدود می‌شود که خواستار اقدامات شدیدتری در جنگ، مانند حملات بیشتر به اهداف غیرنظامی یا حتی ناتو، هستند.

تندتر شدن دیدگاه‌های طرفدار جنگ، تعداد معدودی از روس‌ها که مخالف جنگند را نیز منزوی‌تر کرده است. تظاهرات پراکنده‌ای که در آغاز جنگ به وجود آمد، پس از دستگیری هزاران نفر خفه شد.

در عین حال، نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که هر چیزی که جنگ را به مردم نزدیک کند، مانند بسیج عمومی ۳۰۰ هزار نفره، باعث کاهش حمایت‌ها از جنگ و افزایش تمایل جامعه به مذاکره خواهد شد؛ اما کرملین دست به کار شد تا عموم جامعه را از آثار جنگ دور نگه دارد.

با این حال، اقدامات محلی در حمایت از نیروها در حال افزایش است. بسیاری از آنها توسط مقامات سازماندهی یا تشویق می‌شوند؛ اما برخی نیز ابتکارات مردمی است. حتی بعضی‌ها، دیگران را به خاطر زیرسؤال‌بردن جنگ، به مقامات لو می‌دهد.

به گفته مشاور کرملین، روس‌ها خواستار اقدامات تندتری علیه کسانی‌اند که خائن و منتقد شناخته می‌شوند. اگرچه هنوز فاصله زیادی با آنچه در شوروی اتفاق می‌افتاد وجود دارد اما تا کنون ۴۰۰ نفر به اتهام اعتراض و نقض قوانین جدید سانسور، محاکمه شده‌اند. قانون‌گذاران حتی در حال بررسی طرح سلب مالکیت و شهروندی منتقدانی هستند که روسیه را ترک کرده‌اند. این مجازات‌ها آخرین بار در دوران شوروی اعمال شد.

نهادینه‌سازی افراطی‌گرایی

پوتین بر انعاکس نگاهی تلخ از تاریخ و جایگاه روسیه در کتاب‌های درسی و سیستم آموزشی، تمرکز ویژه‌ای دارد. یکی از دروس جدید و اجباری دانشجویان، برجسته‌سازی قدرت و اقتدار دیرینه روسیه، خصوصا در عصر حاضر است. هفته گذشته، کرملین ۱۸.۶ میلیارد روبل (۲۵۰ میلیون دلار) را برای کمپ‌های جدید تابستانی «وطن‌پرستانه» برای کودکان اختصاص داد. آموزش محتواهای درسی جدید کرملین مبنی بر مبارزه روسیه با غرب، والدین را نیز شامل خواهد شد.

اکاترینا شولمان، دانشمند علوم سیاسی می‌گوید: اگر نظام سیاسی کنونی با این رهبران، حداقل ۱۰ سال سرپا باشد، یک چرخه کامل شستشو مغزی خواهد شد. و فقط در مورد وطن‌پرستی این مزخرفات امپریالیستی، که در مورد ریاکاری و عادت‌کردن به دروغ.