به گزارش اکوایران، در آستانه انتخابات ریاست جمهوری ترکیه شواهد نشان می‌دهد که به واسطه حضور قلیچ دار اوغلو، پیروزی اردوغان در این کارزار دشوار است. تصور چنین رخدادی شاید دشوار و به‌سان تخلیل بویژه درباره چهره‌ای باشد که از سال 2003 قدرت را در اختیار داشته و از توان خود برای تضعیف مخالفانش استفاده کرده است.

با این همه، آنگونه که «استیون کوک» با انتشار یادداشتی در فارین پالسی نوشته، با لحاظ کردن واقعیت‌هایی همچون حاکم بودن حزب عدالت و توسعه بر ساختار قوه قضائیه و بازسازی ساختار ارتش توسط رئیس جمهوری ترکیه، شاید زلزله‌ای چون 6 فوریه برای کنار رفتن اردوغان لازم است.

بازگشت به گذشته‌ای که وجود نداشت!

سوالی که در این میان مطرح می‌شود این است که اگر قلیچ دار اوغلو پیروز کارزار شود، آینده سیاست داخلی و خارجی ترکیه را چگونه می‌توان ترسیم کرد؟ در پاسخ برخی از مفسران ترک و غربی بر این باورند که ترکیه می‌تواند به کشوری دموکراتیک، مرفه و آماده عضویت در اتحادیه اروپا و همسو با متحدانش در ناتو تبدیل شود. پس ترکیه این توان را خواهد داشت تا به گذشته‌ای بازگردد که هرگز وجود نداشته است. با این حال، هستند کسانی که با اشاره به اعضای حزب اتحاد ملت تحت رهبری اوغلو که ائتلافی ایدئولوژیک متشکل از چپ‌های میانه، سوسیال دموکرات‌ها و ناسیونالیست‌ها است، می‌گویند که هنوز نمی‌توان چشم‌انداز ریاست رقیب اردوغان را پیش‌بینی کرد.

برخلاف آنچه اوغلو و و ائتلاف تحت رهبری‌اش درباره اعمال تغییرات در نهادهای سیاسی ترکیه و اصلاحات قانون اساسی این کشور اعلام کردند، این تغییرات به آسانی محقق نخواهند شد. طبیعتا اعضای حزب عدالت و توسعه پس از دست دادن قوه مجریه، سایر نهادها را به‌راحتی واگذار نخواهد کرد. چنین رخدادی موجب خواهد شد تا ترکیه ناچار شود تا در عرصه سیاسی هزینه بالایی را بپردازد و درگیر تنش‌های سیاسی شود.

موانع پیش روی رقیب اردوغان

آنگونه که کوک نوشته، دلایلی وجود دارد که با استناد بدان‌ها شاید بتوان تصور کرد که اوغلو 74 ساله قادر است ساختار سیاسی عادلانه‌تر و دموکراتیک‌تری را تعریف کند. همانگونه که بسیاری از ناظران تاکید دارند هنوز ماحصل و نحوه رهبری اوغلو مشخص نیست با این همه او در جایگاه رهبر اپوزیسیون و در قامت سیاستمداری مسئول و در عین حال دموکرات فعالیت دارد. با این حال سوال این است که از کجا باید بدانیم که اوغلو بعد از رسیدن به پست ریاست به‌سان اردوغان به چهره‌ای تمامیت‌خواه تبدیل نخواهد شد؛ بویژه آنکه او با رقبایی چون حزب عدالت و توسعه و متحدش جنبش ملی‌گرا روبرو خواهد بود.

در این میان حتی اگر اوغلو بخواهد به وعده اتحاد ملت مبنی بر حذف ریاست اجرایی عمل کند، هیچ تضمینی وجود ندارد که معاون جاه‌طلبش یعنی امام اوغلو، با این تصمیم موافقت کنند. امام اوغلو در بسیاری از موارد به‌سان اردوغان عمل کرده است. امروز حزب اتحاد ملت در عرصه‌هایی چون آزادی اندیشه، عقیده و بیان وعده‌های بسیاری را داده با این همه مشخص نیست که ایا این وعده‌ها درباره ناسیونالیست‌های کرد و گولونیست‌ها هم اجرایی خواهد شد. گزاره بعدی هم این است که اوغلو و متحدانش درباره پناهجویان سوری چه تصمیمی اتخاذ خواهد کرد.

اوغلو درباب مسأله کردها، مساله‌ای که از زمان تاسیس جمهوری در این کشور به یک درام سیاسی تبدیل شده، تغییرات مثبتی را در حزب خود رهبری کرده با این همه به نظر می‌رسد که راه حل سیاسی خلاقانه‌ای ندارد.

زمانی که صحبت از سیاست خارجی هم می‌شود، اتحاد ملت، سیاست‌های کنونی را به چالش کشیده و می‌گویند که به این ماجراجویی‌ها پایان خواهند داد. با این همه به نظر می‌رسد که اتحاد ملت می‌خواهد که فرایند الحاق به اتحادیه اروپا را از سر گرفته و ترکیه را متعهد به تبعیت از تصمیم‌های دادگاه اروپایی حقوق بشری کند.

نباید منتظر معجزه بود

براساس پلتفرم تدوین شده توسط این حزب، این گروه همچنین قصد دارند تا برای بازگردان اس-400 های روس‌ها و گرفتن اف-35 آمریکایی‌ها نیز گام‌هایی جدی بردارد. در این میان اوغلو عادی‌سازی روابط با دولت سوریه را هم در اولویت قرار داده و بر حمایت از حقوق ترک‌های مستقر در شمال قبرس تاکید دارد. طبیعتا چنین خواسته‌هایی روابط آنکارا با اتحادیه اروپا را پیچیده‌تر خواهد کرد.

نکته جالب این است که در پلتفرم حزب اتحاد ملت اشاره‌ای به ایالات متحده نشده است؛ احتمالا به این دلیل که ترک‌ها به سیاست خارجی این کشور (آمریکا) دیدگاهی منفی دارند. سیاستمداران ترک چون اوغلو هم این نگاه را تقویت کردند، چراکه از آن سود می‌برند. نکته قابل توجه آن است که اوغلو در 10 سال گذشته دو بار به واشنگتن سفر داشته و هر دو بار این احساس ایجاد شده که تلاش‌های او برای بی‌اهمیت جلوه دادن این سفرها یا پنهان نگاه‌داشتنشان دشوار است.

ترک‌ها از اردوغان و رویکرد مستبدانه‌اش خسته‌اند؛ پس اگر او شکست بخورد، طبیعتا آنها خوشحال خواهند شد اما هیچکس نباید انتظار داشته باشد که با رفتن «سلطان» همه‌چیز در ترکیه خوب شود.