افزایش شکاف‌ها در جبهه نظامیان کرملین؛ مسلمانان گوشت دم توپ پوتین می‌شوند؟

به گزارش اکوایران، دور از خط مقدم جنگ در اوکراین، زمانی که ساکنان یکی از مناطق مسکو با پیشنهاد ایجاد مسجدی برای 60،000 نمازگزار در کنار دریاچه‌ای مقدس برای مؤمنان ارتدوکس روسی مخالفت کردند، خطوط جنگی از نوع دیگری ترسیم شدند.

در ماه فوریه، مردم کوسینو-اوختومسکی شروع به ابراز خشم از این مجتمع مذهبی کردند که شامل یک مرکز گردهمایی مسلمانان و امکانات آموزشی بود. رمضان قدیروف، متحد نزدیک ولادیمیر پوتین و رهبر جمهوری چچن در روسیه، که مردم آن عمدتاً مسلمان هستند، از تظاهرکنندگان مخالف مساجد خواست تا با رفتن به سنگرها در اوکراین «میهن‌پرستی خود را نشان دهند».

ورزشکاران برجسته روسی نیز در مخالفت با مسجد اهتمام داشتند، در حالی که چچنی‌ها در پیام ویدیویی از میدان نبرد در اوکراین هشدار دادند که می‌توانند علیه معترضان ارتدوکس در مسکو نیز بجنگند.

بنابر گزارش نیوزویک، پس از هفته‌ها تظاهرات، شهردار مسکو، سرگئی سوبیانین، در 5 آوریل اعلام کرد که مسجد به مکان بسیار کوچک‌تری در جای دیگری منتقل خواهد شد. این تصمیم با حمایت اسقف کریل، رهبر کلیسای ارتدوکس روسیه و یکی دیگر از متحدان نزدیک پوتین، روبرو شد.

دنیس بریلوف، رئیس مرکز اروپایی تحلیل استراتژیک مستقر در کیف، به نیوزویک گفت: «اختلاف بر سر مسجد بخشی از موج بزرگتری از افزایش تنش‌های مذهبی، از جمله میان نظامیان روسی و مزدورانی است که در اوکراین می‌جنگند. این تنش عمدتاً ناشی از ورود تعداد زیاد سربازان مسلمان به ارتش روسیه است.»

در کنار استدلال پوتین در مورد تجاوز ناتو به روسیه و «نازی‌زدایی» از اوکراین به عنوان دلایل جنگ، تبلیغات کرملین هم‌چنین این تهاجم تمام عیار را به عنوان مبارزه‌ای برای آنچه پوتین «وحدت» مسیحیان ارتدکس روس و اوکراینی می‌نامد، به تصویر کشیده است.

مسلمانان تقریباً یک دهم جمعیت روسیه را تشکیل می‌دهند و مسلمانانی که در اوکراین برای پوتین می‌جنگند، در تعدادهای بالا کشته می‌شوند. نیروهای قدیروف، بخشی از گارد ملی روسیه، روسگواردیا هستند، اما توسط حاکم چچن فرماندهی می‌شوند و به لطف ویدئوهایشان از میدان جنگ، در بین نیروهای مسلح روسیه برجسته شده‌اند.

اولگا لاوتمن، محقق ارشد تحقیقاتی در موسسه یکپارچگی اروپایی، گفت که درگیری‌هایی بین جنگجویان قدیروف و سربازان روسی رخ داده است.او گفت: «ما شاهد تشدید تنش‌ها در سال گذشته بودیم.»

ولادیمیر پوتین و اسقف کریل

گوشت دم توپ

بریلوف گفت که علاوه بر مسلمانان روسیه، تعداد فزاینده‌ای از پرسنل ارتش را مهاجران کشورهای شوروی سابق در آسیای مرکزی تشکیل می‌دهند. این افزایش به دنبال فرمانی است که پوتین در سپتامبر گذشته صادر کرد که دریافت شهروندی روسیه را برای شهروندان خارجی که در ارتش ثبت‌نام می‌کنند، آسان‌تر می‌کند. او گفت: «این اصلاحات با هدف جبران تحلیل‌رفتگی ارتش روسیه به هزینه کارگران مهاجر انجام می‌شود.»

بنابر گزارش‌ها، دو مرد تاجیک الاصل در اکتبر 2022 در یک زمین آموزشی نظامی در منطقه بلگورود روسیه با یک سرهنگ درگیر شدند. گزارش‌های تایید نشده می‌گویند که آنها با گشودن آتش و کشتن 22 نفر، به یک توهین ضد اسلام پاسخ دادند.ویلی فاتره، مدیر موسسه حقوق بشر بدون مرز، به نیوزویک گفت: «شهروندان غیر اسلاو و غیر ارتدوکس فدراسیون روسیه، تنها شهروندان درجه دوم و فقط خوراک توپ در جنگ پوتین با اوکراین هستند.»فاتره افزود: «مسئله این است که رهبران سیاسی جمعیت‌های غیر ارتدوکس و غیر اسلاو روسیه تا چه زمانی استفاده ابزاری از مردم خود در کشتار بی پایان «عملیات نظامی ویژه» پوتین را تحمل خواهند کرد.»

با این حال، تنش همیشه در نیروهای مسلح روسیه وجود داشته است.رابرت کروس، استاد تاریخ در دانشگاه استنفورد، گفت: «رسم دیرینه آزار و اذیت وحشیانه نیروهای جدید یک موضوع است و انتقام از مافوق موضوع دیگری است. در مسئله تهاجم روسیه به اوکراین، اینکه چه کسی و با چه تجهیزاتی به کجا فرستاده می‌شود، یک خط گسل بزرگ بوده است.»

ارتش روسیه در ابتدا برای جذب نیرو به مناطق فقیرتر با نفوذ سیاسی کمتر روی آورد، که اجتناب از خدمت برایشان دشوارتر بود.کروس گفت: «سربازان غیر روسی، از جمله کسانی که دارای پیشینه مسلمان هستند، نقش برجسته‌ای داشته‌اند. اما روشن نیست که کرملین واقعاً به دلیل قومیت غیر روسیشان با آنها به عنوان خوراک توپ رفتار کرده است، اگرچه بسیاری از ناظران این ادعا را مطرح کرده‌اند.»

رمضان غدیروف، رهبر چچن

بریلوف گفت: «در نبردهای طولانی مدت، عدم تغییر منطقه جنگی و در نتیجه افزایش تعداد مسلمانان کشته شده، می‌تواند نارضایتی در میان نظامیان مسلمان را افزایش دهد.» او افزود که پس از جنگ، تعداد زیادی از کهنه سربازان مسلمان در نیروهای مسلح روسیه و در میان سازمان‌های نظامی و مجری قانون نفوذ بیشتری خواهند یافت.

مسلمانان در هر دو طرف جنگ حضور دارند و طرفداران کریمه و جمهوری آذربایجان در میان کسانی هستند که در کنار اوکراینی‌ها به نبرد پیوسته‌اند. چچنی‌های ضد روسیه نیز از مقامات اوکراین حمایت دریافت کرده‌اند.

قدیروف، پریگوژین و وبلاگ نویسان نظامی همگی از وزارت دفاع روسیه انتقاد کرده‌اند و به دیدگاه های متفاوتی در مورد نحوه مبارزه مسکو در جنگ اوکراین اشاره کرده‌اند. در همین حال، اختلاف بر سر مسجد مسکو می‌تواند مقدمه‌ای برای تنش در جامعه روسیه پس از پایان جنگ باشد.

کروس به نیوزویک گفت: «پوتین توانسته است جناح‌های مختلف را با توسل به ترس کنار هم نگه دارد، اما در طول سال گذشته، ارتش روسیه در خط مقدم، بیشترین تلفات و تحقیرها را متحمل می‌شود، و شما شاهد درگیری بیشتر و بیشتر جناح‌ها هستید.  جنگ به طور علنی در حال گسترش به بقیه ارکان جامعه و دولت روسیه است.»