«ناتوی کوچک» پوتین در حال فروپاشی؛ خنجر از پشت پاشینیان به کرملین؟

به گزارش اکوایران، نیکول پاشینیان، نخست‌ وزیر ارمنستان گفته که کشورش می‌تواند از سازمان پیمان امنیت جمعی به رهبری مسکو خارج شود. شواهد نشان می‌دهد که ایروان تلاش دارد تا بیش از هر زمان دیگر از مسکو فاصله بگیرد.

سازمان پیمان امنیت جمعی، ائتلاف نظامی متشکل از شش کشور است که از آن تحت عنوان نسخه کوچک‌تر ناتو یاد می‌شود. در همین راستا اظهارات پاشینیان در باب این بلوک نشانی از ناامیدی‌اش در ماه‌های اخیر از رویکرد پوتین، رهبر کرملین است. به نوشته نیوزویک، ارمنستان و روسیه مدت‌ها است که متحدان نزدیکی بودند اما به دلیل آنچه پاشینیان آن را عدم حمایت پوتین از ایروان در میانه تنش‌ها میان ارمنستان با آذربایجان قلمداد می‌کند، رابطه دو بازیگر نیره شده است.

ارمنستان در سال 2020 درگیر جنگ شش هفته‌ای با آذربایجان شد. از آن بازه زمانی مقوله‌های بسیاری زمینه‌ساز تنش شد و ارمنستان در سال 2021 آذربایجان را به انتقال نیرو به خاک خود متهم کرد و از سازمان پیمان امنیت جمعی خواست تا در این درگیری ورود کند.حالا آنگونه که خبرگزاری اینتر‌فاکس نوشته، پاشینیان در کنفرانس مطبوعاتی اخیرش گفت: من نمی‌توانم احتمال خروج قانونی ارمنستان از سازمان پیمان امنیت جمعی را رد کنم.

پاشینیان قرار است اواخر هفته جاری در نشست مسکو به میزبانی پوتین با الهام علی‌اف، رئیس جمهوری آذربایجان گفتگو کند. پاشینیان روز دوشنبه با اشاره به این گزاره که ممکن است حداقل یکی از موضوعات میان دو کشور حل شود، گفت که ارمنستان می‌تواند منطقه مورد مناقشه قره باغ کوهستانی را در صورت تحقق شرایطی خاص به رسمیت بشناسد. در جریان مذاکراتی که قرار است در مسکو برگزار شود، طبیعتاً تعامل پاشینیان و پوتین در کانون توجه‌ها قرار خواهد گرفت.

ماه نوامبر، نخست‌وزیر ارمنستان هنگام گرفتن عکس دسته‌جمعی ظاهراً از این که کنار پوتین تعریف شود، خودداری کرد. ژانویه در میانه تنش‌ها میان ایروان و مسکو، موضع تازه پاشینیان مبنی بر این که کشورش در سال 2023 میزبان مانورهای نظامی تحت رهبری روسیه برای سازمان پیمان امنیت جمعی اروپا نخواهد بود، به گمانه‌زنی‌ها در باب این که ارمنستان تمایلی به روسیه ندارد، دامن زد. بالاخص آن که تنها چند روز قبل‌تر از آن، وزارت دفاع روسیه گفته بود که ارمنستان میزبان رزمایش سالانه خواهد بود.

این نخستین باری نیست که پاشینیان در باب خروج از سازمان امنیت جمعی می‌گوید، او ماه مارس گفته بود که کشورش از این ائتلاف خارج نمی‌شود بلکه این سازمان پیمان امنیت جمعی است که ارمنستان را کنار گذاشته است. به گزارش رادیو عمومی ارمنستان، پاشینیان در آن بازه زمانی گفته بود که سازمان پیمان امنیت جمعی خواسته یا ناخواسته ارمنستان را به حاشیه رانده و ایروان از این موضوع نگران است.

پاشینیان روز دوشنبه هم اظهارات و مواضع مشابهی را مطرح و اتخاذ کرد و گفت که اگر مشخص شود که سازمان پیمان امنیت جمعی ارمنستان را به حال خود رها کرده، وضعیت عضویت در این سازمان که برای ایروان ماحصلی ندارد، مانع از بحث‌های امنیتی خواهد شد. او در ادامه گفت، آیا تصور می‌کنید دیگر کشورها به ما پیشنهاد خرید سلاح و سخت افزار نظامی را نداده اند؟ البته چنین فرصتی وجود داشته اما به واسطه عضویت ارمنستان در این سازمان، فرصت از دست رفت.

دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین به اظهارات پاشینیان واکنش نشان داد و گفت که روسیه بیش از ارزیابی مثبت از سازمان پیمان امنیت جمعی به گفتگو با ارمنستان درباره این بلوک ادامه خواهد داد. به گزارش رسانه‌های دولتی روس، پسکوف گفت که این ائتلاف، سازمانی است که بارها کارآمدی اش را در موقعیت‌های مختلف نشان داده و پتانسیل توسعه را دارد.