هفته گذشته هم برای عربستان سعودی و هم برای فرانسه هفته ای با اهمیت بود چرا که امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه، میزبان محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی شد و دو رهبر در باب  فرصت های سرمایه گذاری در زمینه هایی از جمله فرهنگ، گردشگری، فناوری و انرژی پاک رایزنی داشتند.

دومین سفر پرحاشیه ولیعهد به فرانسه

به نوشته المانیتور، این دومین سفر ولیعهد ریاض به فرانسه در یک سال گذشته بود. روابط بین دو کشور قوی است و برخلاف بسیاری از رهبران اروپایی دیگر که به دلیل سایقه تاریک حقوق بشری محمد بن سلمان، از او کناره گیری می کنند، مکرون با او رابطه ای گرم دارد. ژوئیه گذشته نیز دیدار رسمی میان طرفین انجام شد. در آن بازه زمانی، فعالان حقوق بشر از تصمیم مکرون انتقاد کردند، زیرا تنها چهار سال از قتل جمال خاشقجی روزنامه‌نگار سعودی در کنسولگری عربستان در استانبول می‌گذشت.

خالد الفالح، وزیر سرمایه‌گذاری پادشاهی، رهبری هیئتی را در مجمع سرمایه‌گذاری فرانسه و عربستان سعودی در پاریس که روز دوشنبه برگزار شد را برعهده داشت. پاریس همچنین روزهای پنجشنبه و جمعه میزبان کنفرانسی موسوم به اجلاس برای یک پیمان مالی جهانی جدید را عهده دار است؛ نشستی که ولیعهد در آن شرکت دارد و موضوعاتی چون تغییرات آب و هوایی، انرژی و بحران های اقتصادی قرار است مورد بررسی قرار بگیرد.

ریاض دست به دامان پاریس شد

روز سه‌شنبه، محمد بن سلمان در مراسمی که سازمان برگزارکننده نمایشگاه‌های بین‌المللی اکسپو، برگزار کرده بود، شرکت کرد تا مسیر را برای میزبانی این رویداد در سال 2030 را هموار کند. اگر ریاض میزبان چنین رویدادی باشد، میلیاردها دلار به این نمایشگاه تزریق خواهد کرد. علاوه بر این جمعه گذشته، ولیعهد نشستی دوجانبه با مکرون داشت و دو رهبر در باب روابط پاریس و ریاض و همچنین جنگ در اوکراین و پیامدهای آن برای بقیه جهان رایزنی داشتند. فالح روز دوشنبه در مجمع سرمایه گذاری فرانسه و عربستان گفت که فرانسه نقش کلیدی در برنامه چشم انداز 2030 پادشاهی برای کنار گذاشتن نفت از اقتصاد این کشور و توسعه بخش های خدمات عمومی مانند بهداشت، آموزش، زیرساخت ها، تفریحات و گردشگری ایفا خواهد کرد.

وزیر سرمایه گذاری فرانسه گفت: سوابق من نشان می دهد که ما بیش از 110 شرکت فرانسوی در عربستان سعودی داریم. ما 360 مجوز داریم که به شرکت‌های فرانسوی یا سرمایه‌گذاری مشترک فرانسوی که در این کشور فعالیت می‌کنند، اعطا شده است و حضور آنها از سال 2020 تاکنون 43 درصد افزایش یافته است.او افزود: تجارت بین دو کشور در سال 2022 به 12 میلیارد دلار رسید که در مقایسه با سال 2021 رشد 47 درصدی را نشان می دهد.

تهاتر به سبک فرانسوی

اولیویه بشت، وزیر تجارت فرانسه افزود که عربستان سعودی مقصد اصلی سرمایه گذاری مستقیم خارجی فرانسه (FDI) در منطقه است. کل سرمایه گذاری مستقیم خارجی فرانسه در عربستان سعودی نزدیک به 6 میلیارد دلار است.این مجمع با امضای 24 یادداشت تفاهم بین پاریس و ریاض به ارزش کل حدود 2.9 میلیارد دلار به اوج خود رسید.در این میان، یادداشت تفاهم بین شرکت فرانسوی Spie Group برای بررسی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی و ارتقای آن برجسته بود. وزارت سرمایه‌گذاری عربستان سعودی همچنین با شرکت‌های فرانسوی Vallourec برای تولید محصولات تولیدی برای صنعت انرژی و Veolia برای همکاری در برنامه‌های مدیریت پسماند پادشاهی موافقت‌نامه‌هایی امضا کردند.

امید دوباره به بازارهای پادشاهی

این کنفرانس پس از ناامیدی فرانسوی ها برگزار شد، بعد از آن بازه زمانی که شرکت هواپیمایی جدید عربستان سعودی، ریاض ایر - که متعلق به صندوق سرمایه گذاری عمومی این کشور است - در اوایل سال جاری تصمیم گرفت هواپیماهای بوئینگ ساخت آمریکا را به جای هواپیما ایرباس که مقر آن در فرانسه است، سفارش دهد. در همین راستا تونی داگلاس، مدیرعامل ریاض ایر، روز یکشنبه گفت که شرکت هواپیمایی اش امسال در نمایشگاه هوایی در لو بورژه هواپیمای دیگری سفارش نخواهد داد.

با این حال، یک صورت فلکی در بخش هوانوردی و دفاعی برای پاریس ترسیم شد. مدیر عامل« اسکپا» روز دوشنبه به تلویزیون دولتی عربستان گفت: در حاشیه مجمع سرمایه گذاری فرانسه و عربستان، شرکت دفاعی عربستان سعودی SCOPA Industries قراردادی را با ایرباس برای تولید مشترک هلیکوپترهای غیرنظامی و نظامی امضا کرد. به گفته او «اسکپا» انتظار دارد بیش از 100 هلیکوپتر بسازد و 8500 شغل در پادشاهی ایجاد کند.

سفر فرصت ساز

علاوه بر این، شرکت هواپیمایی فلیناس عربستان سعودی در نمایشگاه هوایی روز سه شنبه سفارش خرید 30 هواپیمای دیگر از خانواده ایرباس A320neo به ارزش 14 میلیارد ریال سعودی (3.73 میلیارد دلار) را تایید کرد. اما از سفارش بزرگ‌تری که ایرباس از ریاض ایر انتظار داشت، خودداری کرد، زیرا قیمت‌های فهرست معمولاً بسیار بیشتر از ارزش واقعی معامله است.جاناتان پانیکوف، مدیر ابتکار امنیت خاورمیانه اسکوکرافت در برنامه خاورمیانه شورای آتلانتیک، به المانیتور گفت که برای عربستان سعودی، این سفر فرصت دیگری برای بررسی سرمایه گذاری در شرکت های مختلف فرانسوی فراهم می کند.او گفت که پاریس و ریاض هر دو سفر ولیعهد به فرانسه و کنفرانس های پیرامون آن را فرصتی برای افزایش تجارت بین دو کشور در راستای اهداف چشم انداز 2030 جهت افزایش چشمگیر سرمایه گذاری مستقیم خارجی می دانند. اما پیشنهاد اکسپو نیز در فهرست اولویت های بن سلمان قرار دارد.

پانیکوف تاکید کرد: در حالی که نفوذ سیاسی عربستان سعودی در منطقه در حال رشد است، این بازیگر در سطح جهانی به بلوغ کامل نرسیده است. نفوذ تجاری ریاض به وضوح در بخش‌های مختلف در حال افزایش است، زیرا به دنبال تنوع بخشیدن به اقتصاد خود از هیدروکربن است و کشورهای بیشتری از سرمایه‌گذاری عربستان استقبال می‌کنند.به گفته او، اجلاس پاریس نشان دهنده تمایل ماکرون برای نشان دادن رهبری خود و فرانسه در تغییرات اقلیمی است بالاخص آن که عربستان سعودی به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان نفت در جهان نقش مهمی دارد.

پارس ناچار به تعامل با ریاض است

عربستان سعودی همچنین می تواند در تامین مالی پروژه های انرژی سبز در فرانسه نیز نقش داشته باشد. جاناتان والترز، اقتصاددان سابق بانک جهانی مستقر در خاورمیانه، به المانیتور گفت: کشورهای غربی آشکارا با چالش‌هایی در تأمین مالی انرژی‌های پاک در کشورهای در حال توسعه مواجه هستند از همین رو کشورهای حاشیه خلیج فارس مانند عربستان سعودی و امارات می‌توانند نقشی بسیار سازنده ای در این باره ایفا کنند. او افزود: حمایت عربستان سعودی از ابتکار رئیس جمهور مکرون برای ارائه رهبری در تأمین مالی آب و هوا در این زمینه بسیار سودمند خواهد بود.

سفر بن سلمان به فرانسه از سوی گروه های حقوق بشر مورد سرزنش قرار گرفته است. علیرغم موقعیت رو به رشد ریاض در تجارت بین المللی، پانیکوف گفت که دلیلی برای این باور وجود ندارد که انتقادات اروپایی ها از سوابق حقوق بشر عربستان سعودی متوقف شود، اما منطقی است که این سوال را مطرح کنیم که چقدر بر آنها تأثیر خواهد گذاشت.او گفت: برای مقابله معنادار با تغییرات آب و هوایی جهانی چاره‌ای جز تعامل و همکاری فعال با رژیم‌های مستبد مختلف از جمله در خاورمیانه و البته چین وجود ندارد.پانیکوف افزود: اما این کار تا حد زیادی با دستور کار سازمان‌ها و کمپین‌های حقوق بشر در تضاد خواهد بود، و مشخص نیست که بتوان این اولویت‌ها را به‌طور معناداری با هم تطبیق داد یا نه.