مذاکره‌کننده سابق آمریکایی: نه ما به ایران اعتماد داریم، نه ایران به ما!

به گزارش اکوایران، وندی شرمن، نماینده پیشین آمریکا در مذاکرات هسته‌ای با ایران در روزهای کاری پایانی خود مصاحبه‌ای با جیسون رضاییان، خبرنگار واشینگتن پست داشته است. در ادامه متن کامل این مصاحبه را از اکوایران می‌خوانید:

وندی شرمن، معاون وزیر امور خارجه، نماینده ایالات متحده در برخی از دشوارترین تلاش‌های دیپلماتیک دهه گذشته بوده است - به یاد ماندنی‌ترین آن‌ها، از دیدگاه من، مذاکره درباره توافق هسته‌ای ایران.

من اخیراً با شرمن، که آخرین روزهای خود را در وزارت امور خارجه به پایان می‌رساند (او این هفته بازنشسته می‌شود) صحبت کردم - تا درباره روسیه، ایران، چین و آینده دیپلماسی صحبت کند.

رضائیان: برای اینکه یک دیپلمات موفق باشید، چقدر مهم است که بتوانید خودتان را جای دیگران بگذارید؟ آیا «همدلی» کلمه درستی است؟

شرمن: اسم آن همدلی نیست، بلکه درک این است که همه علایقی دارند و این علایق متفاوت است. بنابراین مسئله مهم، درک منافع طرف مقابل است. نه به این دلیل که شما با آنها موافق هستید، زیرا ما قطعا با ایران موافق نبودیم. اما ما شدیداً می‌خواستیم اطمینان حاصل کنیم که آنها هرگز نمی‌توانند سلاح هسته‌ای [ادعایی] داشته باشند. من هنوز معتقدم دیپلماسی بهترین راه برای انجام این کار است. اما ایالات متحده برای هر گونه احتمالی آماده است، در حالی که واقعاً امیدوارم مجبور نباشیم به آن سمت برویم.

در مذاکره، شما باید طرف مقابل را درک کنید -علایق آنها، همچنین فرهنگ آنها، تاریخ آنها. اگر این کار را نکنید، نمی توانید بفهمید که چه اهرمی دارید و چگونه ممکن است به جواب برسید.

مذاکره هیچ وقت درباره اعتماد نیست. من به ایران اعتماد ندارم، ایران هم به من اعتماد ندارد. وقتی قبل از حمله ولادیمیر پوتین به اوکراین با روس‌ها ملاقات کردم، به روس‌ها اعتماد نداشتم. من برای قابلیت‌ها و علایق طرف مقابل احترام قائل بودم. اما من آنجا بودم تا منافع ایالات متحده آمریکا را نمایندگی کنم. هرگز نباید اهداف کشور خود را فراموش کرد.

در جریان مذاکرات هسته ای با ایران، شما به من گفتید که شما و همتایانتان قادر به تفکیک مسائل و تمرکز بر موضوع مورد بحث هستید – این که می‌توانید به موضوع هسته‌ای بپردازید و در عین حال مسائلی مانند سوریه را برای بحث‌های دیگر کنار بگذارید. آیا امروز هم این امکان وجود دارد؟

با بعضی کشورها خیلی سخت است، در حال حاضر با روسیه بسیار سخت است. اگرچه رابطه ما در حال حاضر وحشتناک است، اما هنوز کانال‌هایی داریم که می‌توانیم از طریق آن‌ها درباره مسائل مجزا گفتگو کنیم. ما سخت کار می‌کنیم تا کسانی که به ناحق در روسیه بازداشت شده اند، از جمله ایوان گرشکویچ و پل ویلان، که شدیداً می‌خواهیم هر دو را به خانه بازگردانیم، آزاد کنیم. بنابراین حتی در وحشتناک‌ترین شرایط و بی اعتمادترین روابط، ما سعی می‌کنیم به جلو حرکت کنیم.

یک بار در سال 2014، پیش از نشستن بر سر میز مذاکره و بحث درباره ایران در وین، با سرگئی ریابکوف، همتای روس خود برخورد کردم. روسیه به تازگی کریمه را به طور غیرقانونی ضمیمه کرده بود. مات و مبهوت بودم. یادم می‌آید به او گفتم: «شما دارید چه کار می‌کنید؟» و او به من نگاه کرد و گفت: «همه چیز رو به راه است» و رفت.

منظور او این بود که: «بیا روی این موضوع تمرکز کنیم. هر دو می‌دانیم که کار ما اینجا چیست.»

ما قبلا روسیه را به خاطر اقداماتش تحریم کرده بودیم. اما ما آنجا بودیم تا بر تضمین این موضوع تمرکز کنیم که ایران هرگز به سلاح هسته‌ای [ادعایی] دست نخواهد یافت. این چیزی بود که تلاش‌های ما در آن لحظه باید روی آن متمرکز می‌شد. در اتاق‌های دیگری، ما مشغول صحبت درباره اقدامات غیرقانونی روسیه بودیم

با توجه به تشدید تنش‌ها با رقبایی مانند روسیه و ایران، آیا دیپلماسی همچنان می‌تواند کارساز باشد؟

امیدوارم. برای دنیا واقعاً مهم است که این طور باشد.

در مورد روسیه، ما واقعاً در روابط خود در پایین ترین سطح قرار داریم. اما ما هنوز آنجا سفارت داریم. ما نماینده منافع شهروندان آمریکایی هستیم، و شرکت‌های آمریکایی.

اما کار سختی است و با توجه به کاری که پوتین در حال حاضر در اوکراین انجام می‌دهد، و به هولناک‌ترین شکل غذا را به سلاح تبدیل کرده است، مسیر پیش رو سخت خواهد بود. اما به هر حال باید روی یافتن راهی تمرکز کنیم.

و نباید چین را فراموش کنیم. این یک رابطه بسیار پیچیده است. چین این امکان را دارد که نه تنها با ایالات متحده رقابت کند، بلکه نظم بین المللی مبتنی بر قوانین را با نظمی جایگزین کند که فقط به نفع خودش باشد. خیلی مهم است که روی این رابطه سخت کار کنیم. ما نمی‌خواهیم این موضوع به سمت درگیری سوق داده شود.