چراغ سبز تل‌آویو به برنامه غنی‌سازی اورانیوم ریاض؛ مذاکرات هسته‌ای با تهران فرو می‌پاشد؟

به گزارش اکوایران، یک مقام ارشد اسرائیلی گفته این رژیم برنامه هسته‌ای غیرنظامی عربستان را مسدود نخواهد کرد.

تل‌آویو مانع ریاض هسته‌ای نمی‌شود!

بنا بر گزارش المانیتور، در میان گزارش‌هایی مبنی بر این‌که عربستان سعودی عادی‌سازی روابط با اسرائیل را مشروط به موافقت واشنگتن برای آغاز برنامه هسته‌ای غیرنظامی این کشور می‌کند، یک مقام ارشد اسرائیلی گفته حمایت اسرائیل از این داستان دور از ذهن نیست.

تزاچی هانگبی، مشاور امنیت داخلی اسرائیل روز دوشنبه گفت که اسرائیل لزوما مخالف توافقی نیست که به عربستان سعودی اجازه دهد اورانیوم را برای اهداف تحقیقاتی غنی‌سازی کند. او در مصاحبه گ.ای با شبکه کان گفت: «مصر و امارات مراکز تحقیقاتی هسته‌ای را اداره می‌کنند که خطری ندارند».

هانگبی در واکنش به گزارش‌هایی مبنی بر این‌که عربستان سعودی عادی‌سازی روابط با اسرائیل را مشروط به کمک ایالات متحده برای ایجاد برنامه هسته‌ای غیرنظامی خود می‌داند، گفت: «رضایت اسرائیل لازم نیست». هانگبی توضیح داد: «ده‌ها کشور پروژه‌هایی را با برنامه هسته‌ای غیرنظامی و با تلاش‌های برای استفاده از انرژی اتمی اجرا می‌کنند. این چیزی نیست که آنها و همسایگانشان را به خطر بیندازد».

سه شرط کلیدی

گزارش‌های اخیر در ایالات متحده و اسرائیل حاکی از آن است که عربستان سعودی سه شرط اصلی را برای توافقی که به عادی‌سازی روابط با اسرائیل منجر شود، تعیین کرده است.

یکی از آنها معاهده دفاعی بین عربستان سعودی و ایالات متحده است، از جمله تعهد آمریکایی ها به دفاع از عربستان در صورت حمله ایران و فروش جنگنده های F-35 و سیستم های دفاع موشکی پیشرفته. دوم این است که اسرائیل به غیر از تعهد به عدم الحاق اراضی کرانه باختری، نسبت به فلسطینی ها امتیازات معناداری بدهد. سوم این است که واشنگتن برای ایجاد برنامه هسته ای غیرنظامی ریاض را تسهیل کند. گزارش های نیویورک تایمز در هفته گذشته نشان می دهد که تماس ها برای یک توافق عادی سازی ادامه دارد. با این حال، رئیس جمهور جو بایدن در آخر هفته هشدار داد که احتمالاً در آینده نزدیک چنین توافقی حاصل نخواهد شد.

تغییر سیاست اسرائیل یا سیگنالی دلگرم کننده برای واشنگتن؟

در حال حاضر مشخص نیست که آیا اظهارات هانگبی نشان‌دهنده تغییر در سیاست اسرائیل در مورد فعالیت‌های هسته‌ای در منطقه است یا سیگنالی دلگرم‌کننده برای واشنگتن در مورد مذاکراتش با ریاض بر سر عادی‌سازی روابط با تل‌آویو به شمار می‌رود.

در ماه ژوئن، یسرائیل کاتز، وزیر انرژی اسرائیل، مخالفت محتاطانه خود را با ایده عربستان سعودی برای توسعه برنامه هسته‌ای غیرنظامی به عنوان بخشی از هرگونه توافق عادی سازی با میانجیگری آمریکا ابراز کرده بود. کاتز به تلویزیون ینت گفت: «ه طور طبیعی، اسرائیل چنین چیزهایی را تشویق نمی‌کند. من فکر نمی‌کنم اسرائیل باید با چنین چیزهایی موافقت کند، اما تماس‌هایی در حال انجام است».

داستان هسته‌ای متفاوت سعودی و ریسک برای مذاکرات ایران

یوئل گوزانسکی، عضو ارشد مؤسسه مطالعات امنیت ملی، کارشناسی برجسته در روابط اسرائیل و عربستان که چندین ماه است که در حال بررسی امکان برنامه هسته‌ای عربستان است، به المانیتور گفته: «درخواست عربستان چیزی نیست که اسرائیل باید آن را سهل انگاری کند». او در ادامه افزوده: «هانگبی وقتی گفت که امارات قبلاً چنین برنامه ای را اجرا می کند، دقیق نبود. درست است، ایالات متحده و امارات 14 سال پیش توافق نامه‌ای برای همکاری‌های هسته‌ای صلح‌آمیز امضا کردند و امارات نیز توافقنامه غیرهسته‌ای را امضا کردند. امارات برای دریافت چراغ سبز آمریکا برای تاسیس نیروگاه‌های هسته‌ای موافقت کرد که از کل چرخه غنی‌سازی چشم‌پوشی کند. آن‌ها موافقت کردند که از ایجاد چرخه سوخت هسته‌ای داخلی خودداری کنند. به عبارت دیگر، آن‌ها فن‌آوری هسته‌ای را توسعه نداده و اورانیوم غنی‌شده را آماده دریافت می‌کنند. همچنین، امارات در برنامه خود شفافیت کامل دارد. همه این‌ها تضمین می‌کند که برنامه هسته‌ای آن‌ها کاملاً غیرنظامی است و از فن‌آوری‌های هسته‌ای برای مقاصد نظامی استفاده نمی‌کنند».

اما برای گوزانسکی، عربستان سعودی داستان متفاوتی است. به گفته او: «ما می‌دانیم که سعودی‌ها در حال حاضر یک برنامه هسته‌ای با یک مرکز تحقیقاتی کوچک دارند. همچنین شاهزاده محمد بن سلمان در سال 2018 به وضوح گفت که کشورش برای دستیابی به بمب هسته ای در صورت موفقیت ایران تلاش خواهد کرد».

گوزانسکی افزود: «موافقت با امکان غنی‌سازی اورانیوم سعودی می‌تواند مواضع مذاکره‌کنندگان برای توافق هسته‌ای جدید با ایران را از بین ببرد. در این صورت سایر کشورهای منطقه، مانند ترکیه و مصر، می‌توانند درخواست کنند که مجوز اجرای برنامه‌های مشابه برای غنی‌سازی اورانیوم به آنها داده شود»