کمپین پارانویای شی؛ بسیج چینی‌ها علیه جاسوسی

به گزارش اکوایران، پکن در همه جا، نیروهایی را در تلاش برای تضعیف خود می‌بیند؛ که خود را در شرکت‌های چند ملیتی جا می‌کنند، در رسانه‌های اجتماعی نفوذ می‌کنند و دانش‌آموزان ساده را دور خود جمع می‌کنند. و می‌خواهد مردمش هم آنها را ببینند.

دانشگاه‌های چین اساتید را ملزم می‌کنند که دوره‌های حفاظت از اسرار دولتی را بگذرانند، حتی در دانشکده‌هایی مانند دامپزشکی. یک مهدکودک در شهر شرقی تیانجین جلسه‌ای ترتیب داد تا به کارکنان آموزش دهد که چگونه قانون ضد جاسوسی چین را «بفهمند و از آن استفاده کنند.»

به نوشته نیویورک‌تایمز، وزارت امنیت دولتی چین، یک نهاد نسبتاً مخفی که بر پلیس مخفی و سرویس‌های اطلاعاتی نظارت دارد، اولین حساب رسانه‌های اجتماعی خود را باز کرد، که به گفته رسانه‌های خبری رسمی، بخشی از تلاش‌ها برای افزایش مشارکت عمومی است. اولین پست آن: فراخوانی برای «بسیج کل جامعه» علیه جاسوسی. در این پست آمده است: «مشارکت توده‌ها باید عادی‌سازی شود.»

حزب کمونیست حاکم چین در کمپینی که مرز بین هوشیاری و پارانویا را از بین می‌برد، مردم عادی را برای حفاظت در برابر تهدیدات تصور شده علیه کشور به کار می‌گیرد. اقتصاد این کشور با بدترین کندی در سال‌های اخیر مواجه است، اما به نظر می‌رسد شی جین پینگ، رهبر اقتدارگرای چین، بیشتر بر امنیت ملی و پیشگیری از تهدیدات علیه کنترل حزب بر کشور متمرکز است.

آقای شی در ماه مه به کمیسیون امنیت ملی چین گفت: «ما باید برای بدترین و شدیدترین سناریوها آماده باشیم.» او از مقامات خواست تا «نظارت زنده را تقویت کنند» و «برای نبرد واقعی آماده شوند.»

این احساس فوریت ممکن است با این واقعیت تشدید شده باشد که پکن با برخی از بزرگترین چالش‌های خود از زمان به قدرت رسیدن آقای شی در بیش از یک دهه پیش مواجه است. علاوه بر وضعیت تیره اقتصادی، روابط چین با غرب به طور فزاینده ای متشنج شده است. و تغییرات پرسنلی غیرقابل توضیح در بالاترین رده‌های قدرت - از جمله برکناری ناگهانی وزیر خارجه چین و دو ژنرال عالی رتبه در ماه ژوئیه – می‌تواند نشان دهنده این باشد که آقای شی از تهدیدهایی برای کنترل خود بر کشور بیم دارد.

در ماه ژوئیه، چین قانون ضد جاسوسی خود را برای گسترش دامنه فعالیت‌هایی که آن‌ها را جاسوسی می‌داند، بازنگری کرد. پکن به افرادی که جاسوسان را گزارش دهند، ده ها هزار دلار پاداش می‌دهد.

در حالی که فراخوان برای هوشیاری توده‌ای منجر احتیاط گسترده‌ در چین شده است، مشخص نیست که تا چه حد به اقدام در میدان تبدیل می‌شود. ماه گذشته، مقامات از دستگیری حداقل چهار جاسوس، از جمله دو مرد استخدام شده توسط CIA خبر دادند، اما به نظر می‌رسد که برخی از موارد پرونده‌های قدیمی بودند، مانند یک زوج متاهل که در سال 2019 دستگیر شدند.

مقامات همچنین در اوایل سال جاری گفتند که یک شهروند آمریکایی را به اتهام جاسوسی به حبس ابد محکوم کرده اند و یک سردبیر بلندپایه روزنامه چینی را در حالی که با یک دیپلمات ژاپنی مشغول صرف غذا بود دستگیر کردند. (خانواده سردبیر این اتهامات را واهی خوانده اند.)

چن جیان، استاد تاریخ مدرن چین در دانشگاه نیویورک، گفت: «این فشارها منعکس کننده چالش‌ها و بحران مشروعیت عمیقی است که رژیم با آن مواجه است.» پروفسور چن گفت که دعوت به اقدام توده‌ای بازتاب کمپین‌های گسترده‌ای است که مائو تسه‌تونگ عمدتاً برای تحکیم قدرت خود به راه می‌انداخت. برجسته‌ترین آن انقلاب فرهنگی بود، یک دوره ده ساله هرج و مرج و خونریزی که در آن رهبران چین از مردم خواستند تا معلمان، همسایگان یا حتی خانواده‌های خود را به دلیل «ضد انقلابی» بودن گزارش کنند.

پروفسور چن خاطرنشان کرد، با توجه به اینکه کشور مدرنیزه شده است، اکنون جامعه چین به راحتی وارد یک جنون دسته‌جمعی نمی‌شود. و چین دلایلی برای محتاط بودن دارد. مدیر CIA، ویلیام برنز، اخیرا گفت که آمریکا در حال بازسازی شبکه جاسوسی خود در چین است.

چین همچنین در اتخاذ احتیاط فزاینده در مورد نفوذ خارجی تنها نیست. برخی هشدار می‌دهند که واشنگتن در حال دامن زدن به «ترس سرخ» جدیدی است، مانند طرح کنار گذاشته شده وزارت دادگستری که دانشگاهیان را هدف قرار می‌داد. ایالات متحده و سایر کشورهای غربی همچنین در تلاشند تا دسترسی به تیک‌تاک، اپلیکیشن چینی ویدیوی کوتاه را به دلیل نگرانی‌های امنیتی محدود کنند.

اما رویکرد چین به دلیل مقیاس و فراگیر بودنش متمایز است.

یکی از دولت‌های محلی در استان یوننان ویدئویی از مردان و زنان با لباس سنتی را منتشر کرد که می‌رقصند با شادی درباره قانون امنیت ملی چین آواز می‌خوانند. «کسانی که گزارش ندهند تحت پیگرد قانونی قرار خواهند گرفت. پوشاندن جنایات منجر به زندان خواهد شد.»

سایر اشکال آموزش ضد جاسوسی رسمی‌تر است. اداره ملی حفاظت از اسرار دولتی اپلیکیشنی را با یک دوره آنلاین در زمینه حفظ اسرار اداره می‌کند که بسیاری از دانشگاه‌ها و شرکت‌ها به کارکنان خود دستور تکمیل آن را داده‌اند. درس اول با نقل قولی از مائو تسه تونگ در مورد اهمیت رازداری آغاز می‌شود. بعداً هشدار می‌دهد که آیفون‌ها و دستگاه‌های اندرویدی محصولات خارجی هستند و ممکن است در برابر سوء استفاده آسیب پذیر باشند.

یک فروشگاه اپل در شانگهای سال گذشته

حتی گروه‌هایی که به نظر می‌رسد ارتباط چندانی با امنیت ملی ندارند نیز آموزش می‌بینند. یک دانشکده علوم ورزشی در دانشگاهی در استان شاندونگ به اعضای هیئت علمی دستور داد تا دوره آنلاین ضد جاسوسی را بگذرانند. یک کالج دامپزشکی در شهر گوانگژو نیز همین کار را کرد.

یک هتل، در شهر ساحلی یانتای، در اکتبر گذشته، در رسانه‌های اجتماعی خود اینفوگرافیکی درباره گروه‌هایی که وزارت امنیت، خطر همدستی آن‌ها با دشمنان خارجی را بیشتر می‌داند، منتشر کرد. این گروه‌ها شامل افرادی بودند که در خارج از کشور تحصیل کرده‌اند و «کاربران جوان اینترنت.»

جوانان چینی به ویژه پس از اعتراضات گسترده در سال گذشته علیه محدودیت‌های شدید کرونا در چین، موضوع نگرانی هستند. برخی از شرکت‌کنندگان در این اعتراضات، دانشجویانی بودند که به دلیل محدودیت‌ها، ماه‌ها در محوطه‌های دانشگاهی خود زندانی شده بودند. و اکنون بسیاری از جوانان با موجی از مشکلات دیگر از جمله بیکاری بی‌سابقه مواجه هستند.

اما مقامات نارضایتی را به تحریک‌کنندگان خارجی نسبت می‌دهند. پس از اعتراضات سال گذشته، یک مقام چینی گفت شرکت کنندگان «توسط نیروهای خارجی خریده شده‌اند.»

اعتراض علیه محدودیت‌های کووید در پکن در ماه نوامبر

دانشگاهیان چینی هنوز این ایده را پیش می‌برند. در کنفرانسی در مورد روابط بین‌الملل که در ماه ژوئیه توسط دانشگاه معتبر تسینگ‌هوا پکن برگزار شد، یک محقق پیشنهاد کرد که معترضان طعمه «دستکاری‌های شناختی و ایدئولوژیک» توسط کشورهایی از جمله ایالات متحده شده‌اند. پروفسور هان نا، از دانشگاه امنیت عمومی خلق، آکادمی عالی پلیس کشور، ادامه داد که شناسایی چنین تلاش‌هایی توسط «نیروهای پنهان» سخت‌تر شده است.

او افزود: «برخی آن‌ها را جاسوس و برخی آنها را عملیات ویژه می‌نامند. آن‌ها افرادی در میان ما هستند که از سازمان‌های خاص هستند. به همین دلیل است که ما مشکل فعلی خود را داریم.»

بخشی از راه حل مقامات این است که به جوانان آموزش دهند که بیشتر مراقب باشند. آقای شی خواستار گسترش آموزش امنیت ملی شده است و دانشگاه‌ها گروه‌هایی از دانشجویان را ایجاد کرده اند که وظیفه آن‌ها گزارش دادن افرادی است که مثلاً از وب سایت‌های خارجی استفاده می‌کنند.

اما این توصیه‌های مداوم همچنین به دانشجویان یادآوری می‌کند که آنها خود تحت نظر هستند. دانشجویان دانشگاه در پکن به دلیل تبادل پیام با روزنامه نگاران نیویورک تایمز توسط پلیس مورد بازجویی قرار گرفته اند - حداقل در دو مورد، قبل از انتشار هر گونه مقاله‌ای.

شاید اثر اصلی -یا هدف- این کمپین ایجاد زمینه‌ای است که حتی کوچک‌ترین ارتباط با خارجی‌ها مورد سوءظن قرار بگیرد این به حوزه‌های فرهنگی که از لحاظ تاریخی مبادلات در آن قوی بوده است، گسترش یافته است.

برخی از دانشگاهیان ملاقات با خارجی‌ها را متوقف کرده اند. سالن‌های مراسم در سراسر چین اجرای نوازندگان خارجی را لغو کرده‌اند. برخی از چینی‌ها نسبت با تردید، به فراخوان برای هوشیاری دائمی واکنش نشان داده اند.

زمانی که فرودگاهی در استان هونان اخیراً پارک کردن خودروهای تسلا را در پارکینگ‌های خود ممنوع کرد، با این استدلال که خودروهای این شرکت آمریکایی می‌توانند برای جاسوسی استفاده شوند، برخی از افراد در رسانه‌های اجتماعی پرسیدند که آیا هواپیماهای بوئینگ نیز باید ممنوع شوند؟ حتی هو شیجین، سردبیر بازنشسته گلوبال تایمز، یک روزنامه ملی‌گرا، در فضای مجازی نوشت که نگران‌کننده است که دانشگاهیانی که می‌شناسد از افراد خارجی دوری می‌کنند.

اما مقامات نگرانی‌ها را رد می‌کنند. گلوبال تایمز در سرمقاله‌ای درباره فراخوان بسیج توده‌ای گفت این منتقدان هستند که پارانوئید اند. این روزنامه نوشت: «اگر هیچ کار اشتباهی انجام نداده‌ای، چرا اینقدر ترسیده‌ای؟»