سه سناریوی هولناک برای گسترش جنگ غزه؛ بهار عربی جدید در راه است؟

به گزارش اکوایران، درگیری میان اسرائیل و حماس به سان سایر جنگ های خاورمیانه این پتانسیل را دارد تا اقتصاد جهانی را برهم ریخته و در صورت بازیگرانی تازه، آن را به رکود بکشاند. ناظران با اشاره به تداوم بمباران توسط دو طرف بر این باورند که در صورت ورود سوریه و لبنان به این نبرد، ابعاد جنگ جاری گسترده و در عین حال غیر قابل مهار خواهد شد.به ادعای آنها این احتمال هم وجود دارد که در صورت تشدید تنش، اسرائیل وارد درگیری مستقیم(ادعایی) با ایران شود. در صورت وقوع چنین سناریوی (ادعایی)، بلومبرگ تخمین می‌زند که قیمت نفت می‌تواند به بشکه‌ای 150 دلار برسد و رشد جهانی به 1.7 درصد کاهش یابد - رکودی که حدود یک تریلیون دلار از تولید جهانی را کاهش می‌دهد.

تلاطم در اقتصاد جهانی

به نوشته اقتصادنیوز، درگیری جاری در خاورمیانه می تواند سایر بخش های جهان را بلرزاند، زیرا این منطقه تامین کننده مهم انرژی و گذرگاه مهم کشتیرانی است. جنگ اعراب و اسرائیل در سال 1973 که منجر به تحریم نفتی و سال ها رکود تورمی در اقتصادهای صنعتی شد، روشن ترین نمونه است.آنگونه که بلومبرگ نوشته، اقتصاد جهانی امروز آسیب پذیرتر شده. به بیانی دیگر، جهان هنوز از تورمی که با حمله روسیه به اوکراین تشدید شده، رها نشده است. حالا وقوع جنگ دیگری در منطقه تولید کننده انرژی می تواند تورم را دوباره افزایش دهد. علاوه بر این گسترش چنین جنگی این پتانسیل را دارد تا بار دیگر جهان عرب را ناآرام کند.

در ارتباط با جنگ اسرائیل و حماس چند سناریو محتمل است. ممکن است خصومت ها به غزه و اسرائیل محدود شود. یا با ورود لبنان و سوریه به جنگ نیابتی یا رویارویی مستقیم نظامی  بین اسرائیل و ایران تبدیل گردد. در همه این موارد، جهت یکسان است - نفت گرانتر، تورم بیشتر، و رشد کندتر – خواهد شد. هرچه این درگیری گسترده تر شود، اقتصاد جهانی بیشتر به شکلی منفی تحت تاثیر قرار خواهد گرفت.تهران در سال جاری تولید نفت خود را به میزان ۷۰۰ هزار بشکه در روز افزایش داده، زیرا به واسطه مینی توافق تنش میان ایران و آمریکا کاهش یافته است.حال براساس ارزیابی بلومبرگ اگر این بشکه ها تحت فشار ایالات متحده ناپدید شوند، قیمت نفت 3 تا 4 دلار افزایش خواهد یافت.با این همه آنگونه که ناظران مدعی اند، تأثیر چنین فرضیه ای بر اقتصاد جهانی تحت این سناریو  چندان بزرگ نخواهد بود، به خصوص اگر عربستان و امارات با استفاده از ظرفیت اضافی خود، بشکه های از دست رفته ایران را جبران کنند.

سه سناریوی هولناک

به ادعای گروهی از تحلیلگران،تشدید تنش میان اسرائیل با لبنان و سوریه، احتمال درگیری مستقیم بین تل آویو و تهران را افزایش می‌دهد و احتمالاً قیمت نفت را بالاتر می‌برد.تنش ها همچنین ممکن است در منطقه چالش هایی جدی ایجاد کند. مصر، لبنان و تونس همگی درگیر رکود اقتصادی و سیاسی هستند. حال اگر نارضایتی های داخلی و خشم از حمله به فلسطینی ها در کنار مشکلات اقتصادی قرار بگیرد، احتمال بازگشت بهار عربی دور از ذهن نخواهد بود.تأثیر اقتصاد جهانی در این سناریو محصول دو شوک خواهد بود: جهش 10 درصدی قیمت نفت، و ریسک در بازارهای مالی مطابق با آنچه در بهار عربی رخ داد. در این میان افزایش قیمت نفت حدود 0.2 واحد درصد به تورم جهانی اضافه می‌کند و آن را نزدیک به 6 درصد نگه می‌دارد و بر بانک‌های مرکزی فشار می‌آورد تا سیاست‌های پولی را حتی در شرایطی که رشد ناامیدکننده است، حفظ کنند.

درگیری (ادعایی) مستقیم بین ایران و اسرائیل سناریویی با احتمال کم، اما خطرناک است. این  رخداد می تواند محرکی برای رکود جهانی باشد. افزایش شدید قیمت نفت ضربه مهمی به رشد اقتصادی وارد می کند و تورم را یک پله بالاتر می برد.حسن الحسن، محقق موسسه بین المللی مطالعات استراتژیک در این باره گفته، «هیچ کس در منطقه، نمی خواهد مناقشه حماس و اسرائیل به یک جنگ منطقه ای فراگیر تبدیل شود. این بدان معنا نیست که این اتفاق نمی افتد، به خصوص با احساسات بالا». با این همه به ادعای الحسن احتمال محاسبه اشتباه زیاد است.به ادعای ناظران، اگر ایران تصمیم بگیرد تنگه هرمز را ببندد، ظرفیت تولید اضافی در عربستان سعودی و امارات ممکن است موثر نیفتند، زیرا یک پنجم نفت روزانه جهان از آبراه عبور می کند. تحلیلگران با رصد اخبار می گویند، امیدها برای خاورمیانه با ثبات تر در حال نابودی است. در سال‌های اخیر، نزدیکی بین عربستان سعودی و ایران، و پیمان‌های صلح بین اسرائیل و چندین کشور عربی - با این چشم‌انداز که سعودی‌ها ممکن است به زودی از آن پیروی کنند - این انتظار را افزایش داد که منطقه ممکن است شاهد پایان ده‌ها درگیری باشد.. حالا معادلات به شکلی هولناک تغییر کرده است. حمله روسیه به اوکراین، جنگ تجاری آمریکا و چین و افزایش تنش ها بر سر تایوان نشان می دهد که ژئوپلیتیک به عنوان محرک نتایج اقتصادی و بازار بازگشته اما در خاورمیانه، این گزاره هرگز از بین نرفت.