دو رویی و بندبازی روی نواری باریک؛ جنگ غزه اقتصادهای خلیج فارس را نابود می‌کند؟

به گزارش اکوایران، صدها نفر از بانکداران و مدیران اجرایی برای سرمایه گذاری در کنفرانس سرمایه گذاری پر زرق و برق تحت عنوان «داووس در صحرا» به ریاض آمدند. «نمایندگان پول» تلاش داشتند تا وانمود کنند که این نشست به طور معمول برگزار شده و حضورشان عادی است، اما خاورمیانه در آستانه فصل تازه‌ای قرار دارد.

بند بازی روی نواری باریک

به نوشته اقتصادنیوز، به نقل از اکونومیست، در چنین شرایطی جنگ اسرائیل و حماس تهدیدی است برای اقتصادهای کشورهای حاشیه خلیج فارس؛ اقتصادهایی که کلید بازارهای جهانی نفت و گاز را در اختیار دارند. 20 اکتبر یک ناوشکن آمریکایی در دریای سرخ موشک های کروز را که انصار الله از یمن به سمت کشتی های اسرائیل پرتاب کردند را رهگیری کرد. از همین رو گروهی از ناظران می گویند،  قیمت نفت، فشارسنج خطر تشدید منطقه ای، به 92 دلار به ازای هر بشکه رسیده است.کشورهای حاشیه خلیج فارس امیدوار بودند که سال جاری شاهد کاهش تنش در منطقه باشند.

آنها آرامش را می خواستند تا بر برنامه های بلندپروازانه شان جهت تنوع بخشیدن به اقتصادشان متمرکز شوند. اکنون زخم قدیمی‌ترین درگیری منطقه دوباره باز شده است. برای قطر، یکی از پادشاهی خلیج فارس، هدف اصلی حفظ موجودیت خود است. با این حال، به ادعای گروهی از ناظران عربستان سعودی و امارات متحده عربی در خفا می‌خواهند حماس را تضعیف کنند، از رویارویی با ایران اجتناب کرده و به نوعی دیدگاه منطقه ای شان را زنده نگه دارند. این رویکرد، رویکردی متعادل کننده، ظریف و در عین حال خطرناک است.

دوحه در تنگنا

در میان کشورهای حاشیه خلیج فارس، قطر آسیب پذیرتر به نظر می رسد. این بازیگر هم متحد آمریکاست و هم حامی حماس. از 7 اکتبر، زمانی که حماس به اسرائیل حمله کرد، دوحه در شرایط سختی قرار گرفت. برخی از رهبران حماس در دوحه، پایتخت قطر زندگی می کنند. دوحه سال‌ها است که به متحدانش گفته روابطش با حماس براساس اصل منفعت دو جانبه تعریف شده است، از همین رو گروهی از تحلیلگران می گویند که این کشور می‌تواند زمینه را برای رایزنی حماس با غرب هموار کند.در حال حاضر قطر در تلاش است تا نشان دهد که هنوز هم می تواند برای آمریکا مفید باشد. 20 اکتبر، حماس دو شهروند دوتابعیتی آمریکایی-اسرائیلی را از میان بیش از 200 اسیر، در معامله ای که قطر واسطه اش بود، آزاد کرد. اما نشانه هایی از انکار و وحشت نیز در این کشور کوچک و ثروتمند دیده می شود. 14 اکتبر، یک دیپلمات قطری مدعی شد که اسماعیل هنیه، رهبر حماس، در دوحه نیست، بلکه در ترکیه است. ساعاتی بعد امیر عبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران در دوحه با هنیه دیداری تلویزیونی داشت. روابط قطر با حماس یکی از دلایلی بود که چهار کشور عربی در سال 2017 این بازیگر را هدف تحریم های خود قرار دادند. از همین رو ناظران مدعی اند، وقتی گرد و غبار جنگ فرو نشست، این کشور ممکن است تحت فشار بیشتر آمریکا برای قطع ارتباط خود با حماس قرار بگیرد.

بازی دوگانه پادشاهی ها

امارات که در سال 2020 اولین کشور خلیج فارس بود که اسرائیل را به رسمیت شناخت، موضع متفاوتی اتخاذ کرده است.این بازیگر بر خلاف بسیاری از همسایگان خود، با انتشار بیانیه اول با اسرائیل همدردی کرد. اما ساعاتی پس از انفجار در بیمارستان غزه در 17 اکتبر، امارات برای محکومیت اسرائیل به سایر کشورهای عربی پیوست. چنین مواضعی نشان از یک تصوری هولناک است. عربستان سعودی سعی کرده مسیری میانه را ترسیم کند. این بازیگر در واکنش به حمله حماس فهرستی از بدعهدی‌های گذشته اسرائیل را متذکر شد و بر برقراری آتش‌بس فوری تاکید کرد.17 اکتبر، ترکی بن فیصل آل سعود، که از سال 1979 تا 2001 سرویس اطلاعاتی پادشاهی را رهبری می کرد، به زبان انگلیسی با یک اندیشکده آمریکایی صحبت کرد. او همزمان هم حماس را مورد انتقاد قرار داد و هم اسرائیل را به چالش کشید. بازی دوگانه در دو زمین.

ناظران در مورد نیات عربستان سعودی مدعی اند، اول، این کشور می خواهد حماس را کنار بگذارد. دوم، تلاش دارد از رویارویی احتمالی با ایران بپرهیزد. به همین دلیل شاهزاده ترکی تلویحا گفت که نزدیکی عربستان سعودی و ایران هنوز زنده است. سعودی‌ها نگران هستند که یک جنگ منطقه‌ای منافع پادشاهی را به خطر بیاندازد. با این حال عربستان سعودی درهای عادی سازی با اسرائیل را نبسته است. آمریکا بخش زیادی از این سال را صرف فشار برای دستیابی به توافقی کرد که باعث می شد سعودی ها اسرائیل را به رسمیت بشناسند. پادشاهی در ازای آن خواهان پیمان دفاعی با آمریکا بود. اکنون محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی و حاکم واقعی این کشور خواستار ایجاد یک کشور فلسطینی در امتداد مرزهای منطقه شده است. گفت‌وگوها با اسرائیل ادامه خواهد یافت، هرچند آرام‌تر از گذشته، اما اسرائیل امروز باید بهای بیشتری بپردازد.

امروز بسیاری از تحولات به ماهیت تهاجم زمینی احتمالی اسرائیل به غزه بستگی دارد: با افزایش تلفات غیرنظامیان، کشورهای خلیج فارس برای محکوم کردن اسرائیل و قطع روابط تحت فشار فزاینده در داخل و در سراسر جهان عرب قرار گرفته اند. هنوز هم یک چیز وجود دارد که رهبران خلیج فارس می توانند روی آن اتفاق نظر داشته باشند: آنها می خواهند جنگ پایان یابد. سرمایه‌دارانی که در ریاض گرد هم آمدند،  می‌خواهند درباره ایده‌های میلیارد دلاری برای سفر، تجارت و گردشگری صحبت کنند. در صورت وجود خطر پرواز موشک ها بر فراز خاک این سرزمین، هیچ یک از آنها احتمالا به نتیجه نمی رسند و این چیزی است که پادشاهی از آن فراری است.