یکی به نعل یکی به میخ بایدن؛ نقطه عطف در روابط اسرائیل با آمریکا فر رسیده؟
اکوایران: پس از کشتهشدن هفت امدادگر بر اثر حمله هوایی اسرائیل، جو بایدن در تماسی تند و پرتنش، شدیداً به بنیامین نتانیاهو هشدار داد.
به گزارش اکوایران، پس از تقریباً شش ماه جنگ غزه، آمریکا در ۴ آوریل به اسرائیل اولتیماتوم داد: «برای محافظت از غیرنظامیان فلسطینی اقدام فوری انجام دهید، در غیر این صورت، با «تغییر سیاست آمریکا» روبرو خواهید شد». تاکنون این شدیدترین سیگنالی بود که نشان میداد جو بایدن آماده است تا حمایت حیاتی نظامی یا دیپلماتیک خود از اسرائیل را کاهش دهد.
به نوشته اکونومیست، حمایت آمریکا برای بقای اسرائیل ضروری است؛ اما همچنان برای توقف درگیریها، دستیابی به یک راهحل سیاسی در غزه و کنارگذاشتن کامل کابینه راستگرای بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل برای بایدن دشوار خواهد بود. با این حال، دخالت رئیسجمهور آمریکا احتمالاً چالشی سیاسی برای نتانیاهو به وجود میآورد که ممکن است نهایتاً همان چیزی باشد که کاخ سفید میخواهد.
تضاد منافع واشنگتن و تلآویو
هشدار بایدن طی تماس تلفنی پر تنش ۳۰ دقیقهای با نتانیاهو مطرح شد. رئیسجمهور خواستار آن شد که اسرائیل «اقداماتی خاص، مشخص و قابلسنجش را برای رسیدگی به آسیبهای واردشده به غیرنظامیان، رنجهای انسانی و امنیت کارکنان امدادرسان اعلام و اجرا کند». او همچنین از نتانیاهو خواست تا به مذاکرهکنندگان خود اختیار داده تا توافقی برای آزادی اسرا و زندانیان و برقراری «آتشبس فوری» را به نتیجه برسانند. بایدن گفت که سیاست آمریکا بر اساس «اقدام فوری» اسرائیل تعیین میشود.
از زمانی که جورج بوش پدر، رئیسجمهور اسبق آمریکا در سالهای ۱۹۹۱ و ۱۹۹۲ بر سر مذاکرات [به اصطلاح] صلح و شهرکهای یهودینشین با اسحاق شامیر درگیر شد، تاکنون هیچ دولتی در آمریکا علناً کابینه اسرائیلی را به باد انتقاد نگرفته است. این موضوع با توجه به اینکه بایدن خود را یک «صهیونیست» نشان میدهد، بیشتر قابل توجه است.
سخنان او با حمایت بیقیدوشرط قبلیش از به اصطلاح «حق دفاع اسرائیل» پس از حمله ۷ اکتبر حماس بسیار متفاوت است. دولت بایدن با نگرانیهای فزاینده و درخواستهای روزافزونی مبنی بر اقدام بیشتر اسرائیل برای محافظت از غیرنظامیان، همچنان به ارسال تسلیحات برای اسرائیل ادامه داده است؛ در عین حال، طبق گزارشها تعداد کشتهشدگان فلسطینی به حدود ۳۳ هزار نفر رسیده است که اکثر آنها غیرنظامی بودهاند.
این حمله مرگبار که منجر به کشتهشدن هفت امدادگر از یک سازمان خیریه آمریکایی به نام «آشپزخانه مرکزی جهان» شد، باعث تغییر رویکرد آقای بایدن گردید. این سازمان در حال کمکرسانی غذایی به مردم فلسطین بود. در میان کشتهشدگان، یک شهروند آمریکاییکانادایی، یک استرالیایی، یک لهستانی، سه شهروند بریتانیایی و یک فلسطینی حضور داشتند. آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا گفت: «حمله وحشتناک این هفته به آشپزخانه مرکزی جهان، اولین حادثه از این دست نبود. اما باید آخرین باشد».
به نظر میرسد کشتهشدن امدادگران نمایانگر بسیاری از اشتباهات موجود در حملات اسرائیل است؛ آنها جابهجایی خود در غزه را با ارتش اسرائیل هماهنگ کرده بودند و سه وسیله نقلیه آنها به وضوح مشخص شده بود، با این حال، به طور سیستماتیک توسط یک پهپاد مجهز به سلاحهای پیشرفته مورد حمله قرار گرفتند. این حمله نشان میدهد که حتی نیروی نظامی پیشرفتهای مانند ارتش اسرائیل در محافظت از جان انسانهای بیگناه بیدقت یا سهلانگار است. این واقعیت که اکنون تأمین غذا در غزه در دست سازمانهای امدادرسانی خصوصی است که با خطرات جدی مواجه هستند، نشاندهنده هرجومرج موجود بوده، زیرا اسرائیل از پذیرش مسئولیت کامل توزیع مواد غذایی سر باز میزند.
صفآرایی دموکراتها در برابر اسرائیل
حادثه کشتهشدن امدادگران خشم فراوان دموکراتهای چپگرا در آمریکا را برانگیخت که عصبانیت آنها از جنگ به مشکلی سیاسی برای بایدن در سال انتخاباتی تبدیل شده است. بایدن و دموکراتها تدریجاً با اعمال تحریمها بر شهرکنشینان یهودی خشونتطلب در کرانه باختری، توزیع هوایی غذا بر فراز غزه و اجازهدادن به تصویب قطعنامه سازمان ملل برای آتشبس فوری بدون وتوی معمول آمریکا، بر نتانیاهو فشار وارد کردهاند. چاک شومر، رهبر اکثریت دموکرات سنا و متحد نزدیک رئیسجمهور آمریکا نیز خواستار برگزاری انتخابات برای برکناری نتانیاهو شده است.
بلینکن نیز هشدار داده که «اگر تغییراتی (در کارزار جنگی اسرائیل) که خواستار آنها هستیم را نبینیم، تغییراتی در سیاست خودمان (در قبال اسرائیل) ایجاد خواهیم کرد». واشنگتن دقیقاً چه چیزی میخواهد؟ برخی از خواستههای آن روشن است. آمریکا میخواهد «غزه را از کمکهای بشردوستانه اشباع کند». در مورد تاکتیکهای نظامی، آمریکا خواستار تعهدات بیشتر برای حفظ جان غیرنظامیان و همچنین کنارگذاشتن یا تعلیق نامحدود حمله به رفح در جنوب غزه است؛ جایی که بقایای حماس به همراه ۱.۵ میلیون غیرنظامی گرفتار شدهاند.
خواستههای آمریکا در مورد آتشبس پیچیدهتر به نظر میرسد. بایدن تلویحاً گفته که آتشبس منوط به توافق بین اسرائیل و حماس برای تبادل اسرا و زندانیان خواهد بود. تا به حال، این مهم به دلیل تردید نتانیاهو نسبت به مذاکره و همچنین خواستههای حماس، از جمله خروج دائمی ارتش اسرائیل از غزه که برای هر کابینه اسرائیلی و احتمالاً آمریکا غیرقابلقبول خواهد بود، محقق نشده است.
یکی به نعل، یکی به میخ
فشار بایدن به سرعت به یک امتیاز دیرهنگام منجر شد. چند ساعت پس از تماس تلفنی بایدن و نتانیاهو، کابینه اسرائیل متعهد شد که گذرگاه تجاری اِرز را باز کرده و اجازه دهد ارسال مستقیم محمولهها از بندر اشدود سرزمینهای اشغالی صورت بگیرد.
با این حال، نتانیاهو تمایلی به عقبنشینی بیشتر از مواضع خود ندارد. شرکای او در ائتلاف راستگرا با اصل پذیرش مسئولیت بیشتر برای فلسطینیان مخالفند؛ آنها حتی برخی اسرائیلیها را برای برگزاری تظاهرات جهت متوقفکردن کاروانهای امدادرسانی به غزه تشویق کردهاند. نتانیاهو خود را به حمله به رفح متعهد کرده، بنابراین تغییر موضع برای او دشوار است. همچنین شاید او در برابر مذاکرات آتشبس مقاومت کند، زیرا توقف درگیری میتواند مخالفان سیاسی او را جسورتر کرده و مسیر را برای بحث در مورد تأسیس کشور فلسطین هموار سازد که این موضوع برای او و برخی از شرکای ائتلافش غیرقابلقبول است. تمام این نکات نشان میدهند که درگیریهای بیشتری در راه خواهد بود.
بزرگترین ابزار فشار بایدن، قطع کمکهای نظامی است. اینکه آیا و تا چه حد بایدن برای قطع ارسال سلاح آمریکایی به اسرائیل در میانه جنگ آمادگی دارد، هنوز مشخص نیست. دانیل پلتکا، عضو مؤسسه امریکن اینترپرایز میگوید که تاکنون، بایدن با توسل به لفاظیهای تند در ملأعام و قاطعیت در پشتصحنه، اما بدون تغییر واقعی در وضعیت میدانی، تلاش کرده تا «میانهداری در قبال اسرائیل» را پیش بگیرد که البته تحت فشار انتخابات ریاستجمهوری پیش روی بوده است.
کمکهای نظامی به اسرائیل حتی با تیرهشدن روابط بین بایدن و نتانیاهو همچنان ادامه داشته است. در دسامبر، بایدن با دورزدن کنگره، فروش مهمات تانک و سایر تجهیزات به اسرائیل به ارزش ۱۰۷ میلیون دلار را تأیید کرد. همچنین کمکهای دیگری نیز ارسال شده که به اندازهای بزرگ نبودهاند که به تأیید کنگره نیاز داشته باشند.
همانطور که ناتان ساش، عضو مؤسسه بروکینگز میگوید، آمریکاییها همچنین میتوانند با کندکردن روند تحویل سلاح و قطعات یدکی سفارشدادهشده، سیگنال ضعیفتری از نارضایتی خود را ارسال کنند. این کار میتواند در عین حالی که هشدار روشنی به حساب میآید، توانایی رزمی اسرائیل را فوراً مختل نسازد. بدون حمایت نظامی آمریکا، توانایی بلندمدت اسرائیل برای دفاع از خود در برابر تهدیدهای بیشمار زیر سؤال میرود.
در مورد غیرنظامیان فلسطینی، بایدن شاید نتواند مستقیماً کار بیشتری برای کمک به آنها انجام دهد. لایحه هزینههای دولت که اخیراً به تصویب رئیسجمهور رسیده، برای یک سال بودجه ایالات متحده برای آژانس امداد و کاریابی سازمان ملل متحد (آنروا) را که تأمینکننده اصلی حمایتهای بشردوستانه در غزه است را متوقف میکند. پس از آنکه اسرائیل کارکنان آنروا را به مشارکت در حمله ۷ اکتبر یا تبانی با حماس متهم کرد، آمریکا و کشورهای دیگر پرداختها را به حالت تعلیق درآوردند. همچنین بعید به نظر میرسد که ایده اسکله موقت که چند هفته پیش توسط آمریکا اعلام شد، طی ماههای آینده عملیاتی شود.
تنگناهای داخلی
علیرغم اختلافات سران آمریکا و اسرائیل بر سر غزه، بایدن در تماس تلفنی خود با نتانیاهو به طور واضح اعلام کرد که با توجه به وعده تهران برای تلافی حمله هوایی اسرائیل علیه کنسولگری ایران، واشنگتن «از اسرائیل به طور قاطع حمایت میکند». ارتش اسرائیل سعی کرد اسرائیلیها را آرام کرده و در پلتفرم اکس (توییتر سابق) نوشت که غیرنظامیان نیازی به «خرید ژنراتور، ذخیره غذا و برداشت پول از خودپردازها» ندارند.
اکنون نتانیاهو در تنگنای سختی قرار دارد. اگر خواستههای بایدن را انجام داده و راهبرد جنگی خود را تعدیل کند، شرکای ائتلاف راستگرای افراطی خود را از دست خواهد داد. اما اگر از پذیرش این خواستهها امتناع کرده و روابط با حامی حیاتی اسرائیل را برهم زند، ممکن است اسرائیلیها او را نبخشند. آسیبپذیری نتانیاهو به طور فزایندهای آشکار شده است. اعتراضات در اسرائیل برای بازگرداندن اسرا و استعفای نتانیاهو در حال افزایش بوده و در روز سوم آوریل، بنی گانتز، عضو کابینه جنگ و محتملترین نخستوزیر جایگزین خواستار برگزاری انتخابات زودهنگام در سپتامبر برای «بازسازی اعتماد» در داخل اسرائیل شد. در صورت برگزاری انتخابات و تغییر رهبری، اسرائیل میتواند اعتماد آمریکا را نیز احیا کند.
تیتر یک در اکوایران
پربینندهترینها
-
فوری؛ شورای حکام آژانس قطعنامه ضدایرانی را تصویب کرد
-
انتقاد تند پزشکیان از غرب: شما مرد هستید که با بمب زنان و کودکان را کشتار میکنید!
-
فوری؛ ممکن است امشب قطعنامه صادر نشود
-
از قطع روابط تا دیدار ژنرالها؛ واکاوی تلاشهای ریاض برای نزدیکی به تهران
-
واکنش فوری تهران به قطعنامه شورای حکام آژانس
-
معمای ترامپ در مواجهه با تهران/ چه چیزهایی میتواند مانع از مذاکره شود؟
-
توصیه مولوی عبدالحمید به گفتوگو با آمریکا و اروپا/ گام اهل سنت برای وفاق
-
پشت پرده معامله قرن بن سلمان با پوتین
-
چرا غرب از گروسی ناامید شد؟/ واکنش تهران به صدور قطعنامه احتمالی چه خواهد بود؟