به گزارش اکوایران، با روشن‌شدن آسمان سرزمین‌های اشغالی و کرانه باختری توسط پهپادها و موشک‌های ایرانی، جنگ در سایه چنددهه‌ای میان ایران و اسرائیل پا به صحنه گذاشت. عملیات انتقام‌جویانه تهران به دقت سازماندهی شده و به نظر می‌رسید که برای به حداقل رساندن تلفات و به حداکثر رساندن شوک روانی طراحی شده بود.

جنبه نمادین

به نوشته سی‌ان‌ان، این مأموریتی پیچیده بود. بیش از ۳۰۰ پهپاد و موشک پیش از نفوذ به حریم هوایی دشمن قسم‌خورده ایران، بر فراز همسایگان این کشور از جمله اردن و عراق که هر دو دارای پایگاه‌های نظامی آمریکایی هستند، به پرواز درآمدند. متحدان اسرائیل به سرنگونی شماری از این پرتابه‌ها کمک کرده، اما نتوانستند جلوی سناریوی آخرالزمانی رویارویی مستقیم ایران و اسرائیل را بگیرند.

بار سنگین این عملیات جنبه نمادین آن بود. به جای شلیک از یکی از کشورهای همسایه که ایران و گروه‌های مقاومت در آنجا حضور دارند، این حمله مستقیم از خاک ایران به سرزمین‌های اشغالی صورت گرفت. این امر توانایی ایران برای ضربه‌زدن به اسرائیل را به خطر انداخت زیرا عنصر غافلگیری را از عملیات سلب کرد.

اما در حالی که صدای پرتابه‌ها در آسمان شب شنیده می‌شد، جهان به مدت چهار ساعت نفس خود را حبس کرد. تصاویری که توسط شاهدان در سه کشور مختلف از این گلوله‌های آتشین ضبط شد، نشانه آغاز جنگی فاجعه‌بار بود.

فاصله زمانی هشدار ایران باعث شد اسرائیل و شرکای منطقه‌ایش بتوانند دفاع هوایی خود را آماده کنند. زمانی که نمایندگی دائم ایران در سازمان ملل پایان عملیات را اعلام کرد، به راحتی می‌شد نتیجه گرفت که جمهوری اسلامی بیشتر قصد تهدید داشته تا واردکردن آسیب جدی.

حمله به اسراییل تل آویو

این عملیات واکنشی به حمله هوایی اسرائیل علیه کنسولگری ایران در دمشق بود. این اقدام با انتظارات و تحلیل‌های اطلاعاتی ایالات متحده مطابقت داشت. تهران خود را ملزم به واکنش می‌دید تا جایگاهش را به عنوان یک قدرت منطقه‌ای تثبیت کند. ایران با انجام عملیات از خاک خود و نه از طریق گروه‌های مقاومت در سوریه، لبنان، یمن یا عراق، بر نمایش قدرت خود تأکید کرد.

با این حال، ایران همچنین نیاز داشت تا از شعله‌ورشدن جنگی تمام‌عیار جلوگیری کند. اقتصاد این کشور تحت فشار تحریم‌های دوران ترامپ شدیداً ضعیف شده است. به نظر می‌رسد ایران نه تنها سیستم‌های دفاع هوایی اسرائیل را لحاظ کرد، بلکه روی آن‌ها نیز حساب باز کرده بود. همچنین، اطلاع دقیق آمریکا در مورد این عملیات نشان می‌دهد که احتمالاً ایران به شکلی پنهانی، با رهبران غربی ارتباط داشت. حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران گفت که به کشورهای همسایه، از جمله متحدان کلیدی ایالات متحده، ۷۲ ساعت قبل از عملیات اطلاع داده بود. به نظر می‌رسد تهران برای کنترل پیامدهای عملیات خود، قصد خنثی‌سازی آن را داشت.

شیوه این حمله یادآور واکنش تهران به ترور سردار قاسم سلیمانی در ژانویه ۲۰۲۰ است. در آن زمان، ایرانی‌ها بیشتر به دنبال نمایش توانایی‌های نظامی خود بودند تا اینکه واقعاً قصد انجام عملیات جنگی داشته باشند. ایالات متحده نیز با عدم پاسخگویی، از یک جنگ منطقه‌ای جلوگیری کرد.

سیگنال ارسالی؛ داستان مطابق سناریو پیش می‌رود؟

با گذشت چهار سال، ممکن است سناریوی ایران به همان شکل پیش نرود. اسرائیل قبلاً وعده داده که پاسخ خواهد داد. ایالات متحده به طور علنی اعلام کرده که در تلافی اسرائیل شرکت نخواهد کرد که ممکن است ایران را کمی آسوده‌خاطر سازد. با این حال، اسرائیل تحت رهبری نتانیاهو به طور فزاینده‌ای غیرقابل پیش‌بینی شده است. ممکن است تهدیدات ایران مبنی بر اقدام شدیدتر در صورت تشدید تنش‌ها، در گوش ناشنوای سران تل‌آویو فرو نرفته و اسرائیل را به خطر بیاندازد.

در حمله احتمالی بعدی ایران، شاید تهران از سمت شمالی سرزمین‌های اشغالی به عنوان سکوی پرتاب عملیات خود استفاده کند. یک هفته پیش از عملیات شنبه‌شب، یک منبع لبنانی آگاه مشارکت حزب‌الله در تلافی ایران را رد کرده بود.

با این حال، این منبع هشدار داد که حزب‌الله و سایر نیروهای مقاومت «برای مرحله بعدی خود را آماده خواهند کرد».

حمله به اسراییل موشک ایرانی

تلافی متقابل از سوی اسرائیل می‌تواند ایران را به اتخاذ موضعی حتی تندتر و فراتر از سیاستش در برابر اسرائیل سوق دهد. طی سال‌های اخیر، محافظه‌کاران کنترل دولت ایران را به دست گرفته و مقاومت در برابر فشار غرب برای مهار برنامه غنی‌سازی اورانیومِ این کشور تشدید شده است.

تریتا پارسی، تحلیلگر مسائل ایران مستقر در واشنگتن و معاون اجرایی مؤسسه کوئینسی نوشت: «احتمالاً برخی محافل واشنگتن و اسرائیل از بابت پاسخ محدود ایران که عدم تعادل قدرت را به نفع اسرائیل منعکس می‌کند، خشنود هستند».

پارسی افزود: «اما اگر عمیق‌تر بنگرید، متوجه می‌شوید که این رویداد موضع آن دسته از رهبران تهران که معتقدند ایران باید به سلاح هسته‌ای دست یابد را تقویت خواهد کرد».