نبرد برای اوکراین به فضا کشیده شد؛ روسیه ماهواره‌های آمریکا را تهدید کرد

به گزارش اکوایران، پس از تهدیدهای روسیه مبنی بر هدف قرار دادن ماهواره‌های آمریکایی که به حملات تلافی‌جویانه اوکراین حمله تلافی‌جویانه کمک می‌کنند، یکی از بنیان‌گذاران نیروی فضایی ایالات متحده می‌گوید که کاخ سفید باید قاطعانه عمل کرده تا مسکو را از گسترش درگیری نظامی خود به مدار پایین زمین بازدارد.

به نوشته کِوین هولدن پِلَت برای وبگاه فوربز، این تهدید از زمانی نگران‌کننده‌تر شده که رهبران اطلاعاتی آمریکا در ماه فوریه کنگره را در جریان قرار دادند که کرملین در حال توسعه کلاهک‌های هسته‌ای برای استقرار که در مدار زمین است تا احتمالاً ماهواره‌‌های ایالات متحده را هدف قرار دهد.

ژنرال توماس آیرِس که پیش‌نویس مشترک قانون تأسیس نیروی فضایی را برعهده داشت و اولین مشاور حقوقی آن شد، در مصاحبه‌ای گفت که تهدیدهای رو به رشدی که مسکو در طول سال گذشته مطرح کرده، نیازمند پاسخی است که نشان دهد واشنگتن به طور قاطعانه از ماهواره‌های ایالات متحده محافظت خواهد کرد.

اظهارات ژنرال آیرِس به موضع تحریک‌آمیزی که کنستانتین ورونتسوف، معاون مدیر وزارت خارجه روسیه اتخاذ کرده بود، بیان شد. ورونتسوف رگباری از تهدیدها را برای سرنگونی فضاپیمای آمریکایی و متحدانش بر فراز اوکراین روانه واشنگتن کرد. ریسک‌پذیری و دیپلماسی خطرناک ورونتسوف در مورد رویارویی در مدار زمین از سال ۲۰۲۲ آغاز شد؛ زمانی که او در گردهمایی سازمان ملل گفت که ماهواره‌های غیرنظامی «ممکن است به هدف مشروع برای تلافی‌جویی تبدیل شوند». او این هشدار را در مقر سازمان ملل در نیویورک نیز تکرار کرد.

اگرچه ورونتسوف در حین ترسیم این حملات فضایی تهدیدآمیز، اشاره‌ای به اسپیس ایکس نکرد، اما ایلان ماسک قبلاً در لیست اهداف کرملین دیده شده است.

از کی‌یف تا ماهواره‌های استارلینک

به گزارش دولت بریتانیا، هنگامی که روسیه جنگ برق‌آسای خود علیه اوکراین را آغاز کرد، حملات موشکی اولیه آن با هدف نابودی زیرساخت‌های اینترنتی این کشور انجام شد و عین حال، نیروهای سایبری مسکو به پایانه‌های زمینی مرتبط با شبکه اینترنت ماهواره‌ای شرکت وایاسَت حمله کردند.

چند روز پس از اولین حمله، ماسک شروع به تأمین دیش‌های استارلینک برای اوکراین کرد و بعداً با همکاری آژانس توسعه بین‌المللی آمریکا، هزاران گیرنده پهن‌باند ماهواره‌ای دیگر را به کی‌یف رساند. این اقدام به‌عنوان «کمک‌های بشردوستانه نجات‌بخش» از سوی این آژانس دولتی توصیف شد.

طبق گزارش‌هایی که ماسک در توییتر برای بیش از ۱۵۰ میلیون دنبال‌کننده‌اش منتشر کرد، رئیس وقت سازمان فضایی روسیه ایلان ماسک را به حمایت از «نیروهای فاشیست» اوکراین متهم کرد و به طور ضمنی تهدید به تلافی کرد.

سپس حتی در حالی که مسکو مشغول ایجاد جبهه نبردی جدید در فضا بود، حلقه داخلی ولادیمیر پوتین، بازی را سنگین‌تر کردند. یکی از فرستادگان کرملین تهدیدی آخرالزمانی برای استفاده از بمب‌های اتمی جهت حفظ کنترل شبه‌جزیره کریمه توسط روسیه و پایگاه دریایی بسیار مهم آن صادر کرد.

ماسک به والتر ایساکسون، زندگی‌نامه‌نویس رسمی خود و رئیس سابق مجله تایم گفت که آناتولی آنتونوف، سفیر روسیه در آمریکا شخصاً به او اطلاع داده که مسکو در صورت حمله اوکراین به کریمه که ناوگان دریای سیاه کرملین در آنجا مستقر است، با سلاح نهایی خود پاسخ خواهد داد.

ایساکسون در زندگینامه پرفروش خود با عنوان «ایلان ماسک» که با صرف دو سال مصاحبه عمیق با ماسک در بحبوحه جنگ اوکراین نوشته شده، فاش کرد: «سفیر صراحتاً به او [ماسک] گفته بود که حمله اوکراین به کریمه منجر به پاسخ هسته‌ای خواهد شد».

در بحبوحه درگیری فزاینده اوکراین، ماسک جزئیات جالبی را فاش کرد که به گفته او «می‌تواند منجر به جنگ هسته‌ای شده و استارلینک نیز تا حدی در آن نقش دارد».

او به ایساکسون گفت که طراحان سلاح در اوکراین یک اسکادران از زیردریایی‌های بدون سرنشین رباتیک «پر از مواد منفجره» را طراحی کرده‌اند که با عبور از دریای سیاه، به ناوگان روسیه حمله کنند. آن‌ها ظاهراً سیستم ماهواره‌ای استارلینک اسپیس‌اکس را برای توسعه یک فناوری ناوبری پیشرفته جهت هدایت زیردریایی‌های بدون سرنشین در مأموریت مخفیانه خود مهندسی معکوس کرده‌اند. هنگامی که آن‌ها متوجه شدند پوشش استارلینک در سراسر کریمه غیرفعال شده، رهبران اوکراین به ماسک التماس کردند که آن را فعال کند، اما او رد کرد.

ماسک در تبادل توییتری با ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین هشدار داد: «تلاش برای بازپس‌گیری کریمه باعث مرگ‌ومیر گسترده، احتمالاً شکست و خطر جنگ هسته‌ای خواهد شد».

ایساکسون در بخشی از خاطرات ماسک که برای واشنگتن‌پست اقتباس شده، نوشت که رهبر اسپیس‌اکس به آنتونوف اطمینان داده که «استارلینک فقط برای اهداف دفاعی استفاده می‌شود».

با این حال، حتی دیپلماسی پشت‌صحنه ماسک با آنتونوف نتوانسته اقدامات کرملین را برای هدف قرار دادن سیستم‌های ماهواره‌ای آمریکایی که از پشت «پرده آهنین» مسکو یا محاصره اطلاعاتی اطراف اوکراین عبور می‌کنند، متوقف سازد.

در طول سال گذشته، خبرگزاری دولتی تاس روسیه حملات متعددی را توسط بمب‌افکن‌های جنگنده و نیروهای موشکی مسکو به پایانه‌های زمینی استارلینک در سراسر اوکراین گزارش کرده که به عنوان اهداف نظامی باارزش بالا به تصویر کشیده شده‌اند. در ماه آگوست سال گذشته، تاس گزارش داد که نیروهای روس که از سامانه موشک‌انداز چندگانه تورنادو-اس استفاده می‌کردند، «یک مرکز کنترل برای مزدوران خارجی با ترمینال ارتباطی استارلینک در نیکولایفکا را منهدم ساختند». چند هفته قبل از آن نیز تاس روایت کرد که «یک مرکز کنترل پهپاد، یک ایستگاه استارلینک و ۲۵ نیروی اوکراینی بر اثر حمله هوایی سوخو-۳۴ روسیه نابود شدند».

آیرِس می‌گوید کاخ سفید باید پیام‌هایی ارسال کند که هرگونه حمله مسلحانه به شبکه ماهواره‌ای آمریکا به منزله اعلان جنگ تلقی شود.

آیرِس گفت که مقامات دیپلماتیک و دفاعی دولت بایدن پیام‌های قدرتمندی «در مورد عواقب استفاده از تسلیحات هسته‌ای و واکنش‌های احتمالی ملموس» را از قبل آماده کرده‌اند. «اعلامیه‌ای موازی درباره فضا باید با پیام‌رسانی و برنامه‌ریزی و آمادگی نظامی برای پاسخگویی همزمان شود».

با این حال، دیگر صاحب‌نظران دفاعی آمریکایی در مورد چگونگی مقابله با تهدیدات مسکو برای گسترش حملات موشکی خود به اهداف مداری اختلاف نظر دارند.

تنش‌های زنجیره‌ای

برخی می‌گویند که اقدام روسیه در ساقط‌کردن ماهواره خود درست قبل از حمله به اوکراین به عنوان هشداری عمل کرد که هر قدرت فضایی که به کی‌یف کمک کند، به همین شکل هدف موشک‌های ضد ماهواره Nudol قرار می‌گیرد. کرملین همچنین در حال تلاش برای تکمیل موشک‌های «کشتار جنبشی» است که حتی توانایی مهندم‌کردن کپسول‌های سرنشین‌دار را نیز دارد.

ویکتوریا سامسون، پژوهشگر بنیاد دنیای امن واشنگتن در مصاحبه‌ای گفت: «هیچ کشوری تا به حال ماهواره کشور دیگری را ساقط نکرده و این اقدام تشدیدکننده بزرگی خواهد بود». اما طبق پیش‌بینی او، اعلام اینکه حمله موشکی به یک ماهواره از یک صورت فلکی متشکل از هزاران ماهواره می‌تواند زمینه‌ساز یک درگیری همه‌جانبه شود، خودش باعث تشدید هرچه تنش‌ها خواهد شد. سامسون پرسید: «آیا ایالات متحده می‌خواهد به خاطر آسیب‌دیدن یکی از هزاران ماهواره وارد جنگ هسته‌ای با روسیه شود»؟

جک برد، یکی از برجسته‌ترین کارشناسان معاهدات سازمان ملل درباره دفاع فضایی می‌گوید: «طراحان نظامی آمریکا باید در مورد ایجاد محرک‌های خودکار برای جنگ بسیار محتاط باشند».

تاکنون واضح‌ترین بیانیه در مورد آماده‌سازی برای پاسخ‌های نظامی گسترده به سرنگونی ماهواره تجاری آمریکایی توسط روسیه، در طول جلسه استماع کمیته خدمات مسلح سنا برای تأیید رئیس جدید فرماندهی فضایی ایالات متحده مطرح شد.

زمانی که سناتور ژان شاهین، از ژنرال لوئیس استفان ویتینگ که برای این سمت توسط رئیس‌جمهور بایدن نامزد شده بود، پرسید که اگر روسیه به فضاپیمای اسپیس‌ایکس حمله کند، «آیا باید آن را یک عمل جنگی در نظر بگیریم؟»، فاش کرد که فرماندهی فضایی قبلاً شبیه‌سازهای جنگی برای مقابله با حمله ضدماهواره (ASAT) را آغاز کرده است.

ویتینگ افزود: «در داخل «طرح فرماندهی متحد»، جایی که رئیس‌جمهور وظایفی را به هر یک از فرماندهان رزمی محول کرده، وظیفه‌ای برای فرماندهی فضایی ایالات متحده برای دفاع از قابلیت‌های تجاری فضایی وجود دارد».

با این حال، جیمز کلی مولتز، استاد دانشکده تحصیلات تکمیلی نیروی دریایی پیش‌بینی می‌کند که احتمال پرتاب انبوه موشک توسط روسیه علیه صورت فلکی اسپیس‌ایکس پایین است. پروفسور مولتز در مصاحبه‌ای گفت که فیزیک برخوردهای زنجیره‌ای با سرعت مافوق‌صوت در فضا به این معنی است که حتی یک حمله موشکی محدود می‌تواند نه تنها ایستگاه فضایی بین‌المللی، بلکه پایگاه مداری جدید چین را نیز به خطر بیندازد.

پروفسور جوئل پریمک، اخترفیزیکدان و استاد دانشگاه کالیفرنیا نیز در مصاحبه‌ای خاطرنشان کرد: «هر نوع جنگ فضایی همه ماهواره‌ها را به خطر می‌اندازد. ماهواره‌های استارلینک اسپیس‌ایکس در ارتفاع حدود ۵۵۰ کیلومتری مدار دارند. این ارتفاع به اندازه‌ای است که اگر هدف قرار گیرند، بقایای آن‌ها برای قرن‌ها در مدار باقی خواهند ماند».

تنش‌زدایی فضایی؛ ماسک پیش‌قدم می‌شود

درک بیشتر از تهدید ناشی از توسعه زرادخانه فضایی روسیه، تغییراتی را به رهبری ایالات متحده در معاهدات سازمان ملل ایجاد می‌کند.

قطعنامه‌ای از سوی ایالات متحده در سازمان ملل متحد که از همه قدرت‌های فضایی می‌خواست آزمایش‌های ضدماهواره را متوقف کنند، در دسامبر ۲۰۲۲ بیش از ۱۵۰ رأی کسب کرد، اما با مخالفت روسیه و چین مواجه شد. اکنون واشنگتن در حال تدوین یک معاهده منع آزمایش ضدماهواره الزام‌آور جهانی است.

برخی از دانشمندان می‌گویند که یک کپسول سایوز که در ایستگاه فضایی بین‌المللی پهلوگیری کرده بود، مورد اصابت یک ریزشهاب‌سنگ میکروسکوپی قرار گرفت که به حدی آسیب دیده بود که نتوانست فضانوردان خود را به زمین بازگرداند. این حادثه تصادفی پتانسیل توقف تهدیدات کرملین علیه فضاپیماهای آمریکایی را ایجاد کرد.

مدیر پرتاب‌های فضایی روسیه اذعان کرد که این کشور نمی‌تواند بلافاصله یک سایوز پشتیبان برای نجات فضانوردان گرفتار خود پرتاب کند.

در حالی که مهندسان اسپیس‌ایکس برای طراحی یک طرح نجات تلاش می‌کردند، هر هفت فضانورد ایستگاه فضایی بین‌المللی، از جمله روس‌ها، با یک فاجعه مرگبار مواجه بوده و نیاز به تخلیه فوری داشتند.

آن‌ها با سرعتی برق‌آسا، کپسول اسپیس‌ایکس را در ایستگاه فضایی که در ابتدا برای حمل چهار فضانورد طراحی شده بود، به یک کشتی نجات تبدیل کرده که در صورت وقوع فاجعه، می‌توانست کل خدمه ایستگاه را به زمین بازگرداند.

با این حال، گمانه‌زنی‌ها در مورد اینکه آیا مأموریت ماسک برای محافظت از جان فضانوردان روس، بازی‌های فضایی خصمانه مسکو را متوقف خواهد کرد، به سرعت ناپدید شد.

تنها چند هفته بعد، کنستانتین ورونتسوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه اعلام کرد که کرملین هنوز در حال بررسی «حمله تلافی‌جویانه» علیه ماهواره‌های غربی است که به اوکراین کمک می‌کنند.

آژانس‌های اطلاعاتی آمریکا می‌گویند که اکنون مسکو در حال تقویت توانایی خود برای جنگ با این فضاپیماها است. بر اساس گزارش نیویورک‌تایمز، دیپلمات‌های آمریکایی در حال توجیه متحدان اروپایی هستند که روسیه در حال توسعه کلاهک‌های هسته‌ای است که برای گردش دائمی در مدار زمین طراحی شده تا کل شبکه‌های ماهواره‌ای را به چالش بکشند و این عملیات می‌تواند در سال جاری راه‌اندازی شود.

اکنون سایه نبردی فضایی بر سر آمریکا و روسیه سنگینی می‌کند؛ اما مشخص نیست که کرملین تا چه حد در این جنگ لفظی جدی است. با وجود تهدیدهای پوتین علیه ماهواره‌های اسپیس‌ایکس، او هنوز می‌تواند از لبه پرتگاه آغاز جنگ فضایی اول عقب‌نشینی کند.