لغو یک حکم جنجالی؛ بارزانی با دست پر از تهران بازگشت؟

به گزارش اکوایران، در روزهای اخیر، سفر رئیس اقلیم کردستان عراق به تهران و دیدار با عالی‌ترین مقامات جمهوری اسلامی ایران خبرساز شد. این سفر در آستانه برگزاری انتخابات در اقلیم و بالا گرفتن اختلاف میان حزب حاکم با دیگر احزاب، بر شدت گمانه‌زنی‌ها در باب ارتباط این دو موضوع افزوده، به گونه‌ای که برخی مدعی شدند که این سفر به دنبال گرفتن چراغ سبزی برای به تعویق انداختن انتخابات از سوی حزب دموکرات کردستان عراق بوده است.

تنها مسئله زمان؟

به نوشته میدلیست نیوز، نچیروان بارزانی رئیس اقلیم کردستان عراق، در کنفرانس مطبوعاتی خود در تهران، در پاسخ به سوالی با این مضمون که شما خود تاریخ انتخابات پارلمانی کردستان را تعیین کردەاید، آیا این انتخابات برگزار می‌شود یا خیر؟ گفت: اجازه دهید ابتدا شما را روشن کنم، ما به هیچ وجه از انتخابات اقلیم کردستان به عنوان محور گفت‌وگوهایمان در نشست‌های خود در هیچ کجا بحث نکردەایم، تنها شاید این سوال را پرسیده باشند که «انتخابات اقلیم کردستان چه زمانی برگزار می شود؟» این مسئله از این بیشتر موضوع گفت‌وگوهای ما نبوده است.

او افزود: ما تاریخ انتخابات را اعلام کردەایم و تا به این لحظه تاریخ آن را تغییر ندادەایم، اما مهم این است که برگزاری انتخابات ضرورت دارد.. مگر علت برگزاری انتخابات چیست؟ انتخابات با هدف همکاری مشترک در راستای خدمت به همه شهروندان اقلیم کردستان برگزار می‌شود و همه احزاب باید در مورد آن به توافق برسند و یک انتخابات باعث تفرقه بیشتر در اقلیم کردستان نشود. بارزانی ادامه داد: این مسئولیت من به عنوان رئیس اقلیم کردستان نیست که از هیچ کدام از احزاب حمایت کنم. وظیفه من به عنوان رئیس اقلیم کردستان، حفظ منافع اقلیم کردستان است و منافع اقلیم کردستان برای من بر نظرات و مواضع احزاب اولویت دارد.

وی افزود: من تاریخ انتخابات را تغییر نداده‌ام، اما ترجیح می‌دهم انتخاباتی برگزار شود که همه بر سر آن اتفاق نظر داشته باشند و هیچ حزبی خود را بازنده یا برنده نداند، در مقابل یکدیگر قرار نگیرند و نگویند که ما این کار را کردیم و شما آن کار را کردید. این گونه بیانات درست نیست و خلاف مصلحت شهروندان اقلیم کردستان خواهد بود.

تضمین منافع همسایگان

به نوشته امواج‌مدیا، سخنگوی بارزانی، هدف از سفر مذکور را تأییدی بر این مسئله انگاشته که «اقلیم کردستان تهدیدی برای منافع همسایگان ما نخواهد بود». در یک بیانیه‌ی رسمی همچنین تأکید شده که این دیدارها به منظور «تقویت روابط و همکاری‌های دوجانبه‌ی ایران، عراق و اقلیم کردستان» انجام شده، و البته بررسی تحولات سیاسی منطقه نیز در دستورکار بوده است. به نظر می‌رسد که هدف این سفر تا حدی رسیدگی به نگرانی‌های ایران در مورد روابط نزدیک اربیل با ترکیه بوده است، که از دید تهران یک رقیب ژئواستراتژیک منطقه‌ای بزرگ محسوب می‌شود.

هم‌چنین، در حالی که جزئیات چندانی از این دیدارها در دست نیست، گزارش منتشرشده از سوی ریاست‌جمهوری ایران حاکی از آن است که این نشست بر مسائل امنیتی، از جمله گروه‌های معارض  کرد ایرانی و تحرکات اسرائیل در نزدیکی مرزهای ایران متمرکز بوده است.

در چنین شرایطی، امواج‌مدیا مدعی شده تهران با حمایت از حزب دموکرات کردستان برای به تعویق‌انداختن انتخابات پارلمانی آتی در اقلیم کردستان عراق موافقت کرده و اتحادیه‌ی میهنی کردستان را برای موافقت با این طرح تحت فشار قرار داده است. رسانه کردی آوا هم مدعی شد که یک هیئت ایرانی به اتحادیه‌ی میهنی کردستان گفته که انتخابات پارلمان کردستان نمی‌تواند بدون مشارکت حزب دموکرات کردستان برگزار شود. 

حکم جنجالی

دادگاه عالی فدرال عراق در تاریخ  ۲۱ فوریه احکامی صادر کرد که به عنوان تضعیف خودمختاری کردها تلقی شد، و حزب دموکرات کردستان نیز در واکنش به این اقدام اعلام کرد که در انتخابات آتی این اقلیم شرکت نخواهد کرد. این انتخابات قرار است در ۲۱  ۱۰ ژوئن برگزار شود، اما حزب دموکرات کردستان که در اربیل مستقر است، هفته‌هاست به دنبال به تعویق انداختن آن است. بافل طالبانی، رهبر اتحادیه‌ی میهنی کردستان و دیگر احزاب کرد به شدت با هرگونه تأخیر در این انتخابات مخالفت کرده است.

یک حکم تکان‌دهنده و بن‌بست سیاسی بی‌سابقه؛ پایان کار اقلیم کردستان کلید خورد؟

سفر رئیس اقلیم کردستان به تهران تنها چند روز پس از دیدار وی با رهبران برجسته‌ی هیئت هماهنگی شیعیان حاکم صورت گرفت. بارزانی با نوری المالکی و حیدر العبادی نخست‌وزیران سابق عراق، و همچنین عمار الحکیم، رهبر جنبش حکمت، گفتگو کرد. وی با محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر فعلی عراق  نیز دیدار کرد. هم‌چنین امواج مدیا مدعی شده شده که مالکی سفر این مقام ارشد از حزب دموکرات کردستان به تهران را تسهیل کرده است.

پیروزی بارزانی؟

اکنون و در پی سفر بارزانی به تهران، دادگاه فدرال عراق، اجرای یک بند قانونی مبنی بر حذف سهم جوامع ملیتی و دینی از کرسی‌های پارلمان اقلیم کردستان را متوقف کرد.

دادگاه فدرال عراق، اعلام کرد که اجرای بند دوم ماده (2) قانون انتخابات اقلیم کردستان، مبنی بر اینکه تعداد کرسی‌های پارلمان اقلیم صد کرسی است و در بین استان‌های اقلیم تقسیم شده، متوقف شده است.

در پی این تصمیم دادگاه که با شکایت «مسرور بارزانی» رئیس دولت ایالتی کردستان عراق، صادر شده، کمیساریای عالی مستقل انتخابات عراق اعلام کرد که همه تدارکات برای برگزاری انتخابات اقلیم را متوقف خواهد کرد.

با این حال، حزب اتحادیه میهنی کردستان بر ضرورت برگزاری انتخابات در موعد مقرر تأکید و با هرگونه تلاش برای تعویق مجدد انتخابات مخالفت کرده است.