آندری بلووسوف؛ مبدع ماشین جنگی پوتین

به گزارش اکوایران، ولادیمیر پوتین با جابه‌جایی غیرمنتظره تیم دفاعی و امنیتی کرملین، عزم خود را برای بسیج اقتصاد جنگی روسیه برای یک درگیری طولانی و تشدیدشده در اوکراین علیه غرب نشان داد.

به نوشته بلومبرگ، آندری بلووسوف ۶۵ساله، دستیار سابق اقتصادی خود و معاون اول نخست‌وزیر را به عنوان وزیر دفاع جدید روسیه معرفی کرد. بلووسوف جایگزین سرگئی شویگو ۶۸ساله می‌شود که از سال ۲۰۱۲ وزیر دفاع بوده و اکنون به سمت جدید دبیر شورای امنیت روسیه منتقل می‌شود. نیکولای پاتروشف، متحد قدیمی پوتین که این سمت را برعهده داشت، برکنار شد و قرار است شغل دیگری را به عهده بگیرد.

تاتیانا استانوایا، بنیانگذار شرکت مشاوره سیاسی «آر.پالتیک» گفت: «انتصاب بلووسوف که مدت‌هاست طرفدار کنترل بیشتر دولت بر اقتصاد بوده، به رهبری نظامی ربطی ندارد». او با اشاره به سیستم برنامه‌ریزی دولتی دوران شوروی گفت: «این در مورد ایجاد «گاسپلن» (کمیته برنامه‌ریزی کشور دوران شوروی) در تشکیلات صنعتی‌نظامی است».

به گفته منبعی آگاه، بخشی علت تصمیم پوتین برای انتصاب بلووسوف به این خاطر است او دانشجوی تاریخ بوده و رابرت مک‌نامارا، وزیر دفاع اسبق آمریکا را الگوی سیاست‌های خود قرار می‌دهد.

مک‌نامارا در زمان تصدی وزارت دفاع تحت ریاست‌جمهوری جان اف کندی و لیندون بی جانسون در طول دهه ۱۹۶۰ و جنگ ویتنام، با هدف بهبود کارایی، سیستم تدارکات نظامی را بازنگری کرد.

ممکن است برکناری شویگو، یکی از نزدیک‌ترین متحدان پوتین نشان‌دهنده سرخوردگی پوتین از ناکامی‌هایش در اوکراین باشد. جنگی که قرار بود تنها چند روز طول بکشد اما اکنون وارد سومین سال خود شده و صدها هزار سرباز روسی به کام مرگ کشانده یا زخمی کرده است.

اگرچه بلووسوف، همانند شویگو، بدون پیشینه نظامی وارد وزارت دفاع می‌شود، اما این اولین‌بار است که پوتین یک اقتصاددان حرفه‌ای را به عنوان وزیر دفاع انتخاب می‌کند.

با توجه به اینکه اوکراین شروع به دریافت ده‌ها میلیارد دلار کمک نظامی جدید از ایالات متحده و متحدان اروپایی خود کرده، روسیه با چالش به حداکثر رساندن بهره‌وری مخارج دفاعی خود مواجه است؛ مخارجی که به طور چشمگیری در حال افزایش است. آندری کولسنیکوف، پژوهشگر ارشد در بنیاد کارنگی برای صلح جهانی می‌گوید: «انتصاب بلوسوف نشانه‌ای از تبدیل اقتصاد روسیه به اقتصاد جنگی است».

دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین گفت که هزینه‌های دولتی برای وزارت دفاع و بخش امنیتی روسیه به نزدیک ۶.۷ درصد از تولید ناخالص داخلی رسیده که نزدیک به سطوحی است که اتحاد جماهیر شوروی در اوج جنگ سرد در دهه ۱۹۸۰ اختصاص داده بود. پسکوف خاطرنشان کرد که اگرچه سطح هزینه‌ها هنوز به سطح «بحرانی» نرسیده‌اند، اما پوتین به دلیل نیاز به «رقابت‌پذیری اقتصادی» در وزارت دفاع، بلووسوف را برگزیده است.

با توجه به طولانی‌شدن جنگ اوکراین، پوتین می‌خواهد با انتصاب بلووسوف کنترل بیشتری بر امور نظامی داشته باشد. سرگئی مارکوف، مشاور سیاسی نزدیک به کرملین گفت: «پس از رسوایی مالی که معاون سابق وزیر دفاع و دستیار کلیدی شویگو در آن نقش داشت، نیاز به چهره جدیدی برای نمایندگی نیروهای مسلح روسیه ضرورت یافت». مارکوف افزود: «بلووسوف وفادار به شخص پوتین بوده و او همه این مسائل را حل خواهد کرد. منافع شخصی زیادی در میان بوده است».

بلووسوف در سال ۱۹۸۱ با مدرک کارشناسی ارشد در اقتصاد سایبرنتیک از دانشگاه دولتی مسکو فارغ‌التحصیل شد و بعداً دکترای خود را دریافت کرد. او در ابتدا کار خود را در آکادمی علوم روسیه دنبال کرده بود.

اولین سمت رسمی بلووسوف در دولت پوتین به سال ۲۰۰۸ و دورانی برمی‌گردد که به عنوان مدیر بخش اقتصاد و دارایی منصوب شد. در آن زمان، پوتین به دلیل محدودیت‌های دوره‌ای ریاست‌جمهوری موقتاً از این منصب خارج شد و پس از یک دوره، دوباره به قدرت برگشت. بلووسوف بعداً برای مدت کوتاهی به عنوان وزیر اقتصاد و سپس به عنوان دستیار ارشد اقتصادی پوتین خدمت کرد. او نقش اساسی در تبدیل روسیه به یک اقتصاد جنگی داشت.

بلووسوف به دلیل اتخاذ رویکردی سختگیرانه در قبال شرکت‌ها و تجارت شناخته می‌شود و نیروی محرکه پشت ابتکار دولت برای افزایش مالیات از صنایع فلزات و معادن، از جمله پس از شروع جنگ، بوده است.