«سورپرایز اکتبر»ی در کمین انتخابات آمریکا؛ آتش خاورمیانه دامن هریس را می‌گیرد؟

به گزارش اکوایران، با نزدیک‌تر شدن انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده، جهان به جایی آرام‌تر تبدیل نمی‌شود. حملات کشندۀ اسرائیل علیه رهبران حماس و حزب الله -به دنبال حملۀ کشندۀ اسرائیل به حزب الله در شمال اسرائیل- شبح جنگی بزرگ‌تر را به خاورمیانه آورده است. انتخاباتی ظاهراً متقلبانه در ونزوئلا باعث افزایش اعتراضات و سرکوب بی‌رحمانه از جانب حکومت شده است. هر دوی این بحران‌ها، آزمونی را پیش روی جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا در آخرین ماه‌های حضورش در کاخ سفید گذاشته‌اند. هر دوشان نشان می‌دهند چطور جهانی آشفته می‌تواند بر یک انتخابات ریاست‌جمهوری که نامزدهایش آماری نزدیک به هم دارند اثر بگذارد.

سورپرایز اکتبری

به نوشته نوشتۀ هال برندز، استاد برجسته مسائل بین‌الملل دانشگاه جان هاپکینز، در بلومبرگ، حدس و گمان‌ها دربارۀ به اصطلاح سورپرایز اکتبری چیز تازه‌ای نیست. در پاییز سال 1956، جنگ بر سر کانال سوئز و شورشی محکوم به شکست علیه سلطۀ شوروی در مجارستان، در شب انتخاب مجدد رئیس‌جمهور دوایت آیزنهاور، امور جهانی را تکان داد. در سال 1968، ریچارد نیکسون نگران بود که گشایشی در گفت‌وگوهای صلح ویتنام نامزدی‌اش را محکوم به شکست کند، همانطور که دموکرات‌ها نگران بودند که نیکسون آن گفت‌وگوها را بابت دستاوردهای سیاسی خودش تعضیف کند.

در سال 1980، حامیان رونالد ریگان نگران بودند که جیمی کارتر در دقیقۀ نود به توافقی برای آزادی گروگان‌های ایالات متحده از ایران دست پیدا کند. (دیگر ناظران، بعدتر، احتمالاً بدون سند، این اتهام را مطرح کردند که ریگان آن مذاکرات را نابود کرد تا گروگان‌ها در دورۀ خودش آزاد شوند.) انتخابات سال 2016، تحت تأثیر حملات سایبری و ضداطلاعات روسی بود که می‌گفتند به سود ترامپ است.

امروز، جهان در چندین منطقه شاهد بحران‌هایی است که می‌توانند بر رقابت میان ترامپ و کامالا هریس تأثیر بگذارند.

سرایت شراره‌های آتش‌ منطقه تا واشنگتن

بدترین احتمال، افزایش تنشی شدید میان اسرائیل و دشمنانش است، به‌ویژه ایران و نیروهای متحد منطقه‌ای تحت حمایتش. جنگی تمام عیار میان اسرائیل و حزب الله می‌تواند بسیار فراتر از جنگ غزه و ویرانی‌هایش برود. به سادگی می‌تواند به آتشفشانی منطقه‌ای تبدیل شود و باعث شود ایران در حمایت از مهم‌ترین نیروی متحدش مداخله کند. چنین جنگی، علاوه بر هزینۀ انسانی‌اش، تأیید ادعای کارزار ترامپ خواهد بود که می‌گوید رهبری ضعیف دموکرات‌ها باعث شده جهان در آتش بسوزد. اما تأثیر رئال پلیتیکش در میان خود دموکرات‌ها خواهد بود.

همین چند وقت پیش، جنگی در جریان در غزه -و حمایت محکم بایدن از اسرائیل- این تهدید را به وجود آورده بود که شور و شوق میان رأی دهندگان جوان دموکرات، مترقی، رنگین پوست و عرب آمریکایی، به ویژه در میشیگان، کم‌رنگ شود. آسیب‌پذیری هریس در برابر این مشکل، تا حدی کمتر است چون او موضعی انتقادی‌تر نسبت به اسرائیل داشته است.

با این همه، جنگی که در آن اسرائیل تحت هجوم موشک‌های حزب الله قرار بگیرد، در حالی که نظامیان جنوب لبنان را شبیه غزه می‌کنند، ممکن است باعث اعتراضاتی شدیدی در مجمع آیندۀ حزب دموکرات در شیکاگو شود. این مسئله باعث ورود مجدد شکافی بر سر اسرائیل در ائتلاف حزب دموکرات شود، آن هم در زمانی که امید هریس به پیروزی ممکن است به آراء مستقل‌ها وابسته باشد.

پس‌لرزه‌های انتخابات ونزوئلا

در ونزوئلا، رئیس‌جمهور نیکولاس مادورو می‌کوشد با تقلب یک دور دیگر هم رئیس‌جمهور باشد و اپوزیسیون به دنبال خنثی کردن این دزدی است. خود ونزوئلا موضوع داغی در آمریکا به حساب نمی‌رود. اما بحرانی غیرقابل کنترل می‌تواند موضوعاتی را شعله‌ور کند که شاید آسیبی جدی به ریاست‌جمهوری هریس بزنند: مهاجرت و اقتصاد.

در سال‌های اخیر، نزدیک به هشت میلیون ونزوئلایی به خاطر سرکوب و فلاکت ناشی از حکومت مادورو، از کشورشان گریخته‌اند. نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که در صورت در قدرت ماندن این رژیم، شاید یک سوم جمعیت باقی مانده -میلیون‌ها ونزوئلایی- این کشور را ترک کنند.

اگرچه اکثر ونزوئلایی‌ها به دیگر کشورهای آمریکای لاتین می‌روند، یک شوک مهاجرتی به این اندازه ممکن است باعث شود پیش از انتخابات آمریکا، یک بار دیگر صحنه‌هایی آشوبناک در مرزهای ایالات متحده شکل بگیرد. و اگر ایالات متحده با افزایش تحریم‌های صنعت نفت ونزوئلا مادورو را تنبیه کند، ممکن است پیش از 5 نوامبر، باعث آشوبی در بازارهای انرژی -و اقتصاد داخل کشور- شود.

تهدیدهای دیگر

تهدیدهای دیگری هم در کمین است. ماه‌هاست حوثی‌های یمن به محموله‌های دریایی حاضر در دریای سرخ و خلیج عدن شلیک می‌کنند. اگر یکی از این شلیک‌ها به یک کشتی جنگی آمریکایی بخورد و نظامیان ایالات متحده را بکشد -سناریویی که مسئولان پنتاگون نسبت به آن هشدار می‌دهند و با گذشت زمان صرفاً محتمل‌تر می‌شود- قطعاً بر دولتی تأثیر منفی خواهد داشت که ظاهراً نمی‌تواند بر رادیکال‌های گوناگون خاورمیانه غلبه کند. یا شاید اگر روسیه به دستاورد قابل توجهی در شرق اوکراین به دست بیاورد، جایی که نیروهای کی‌یف تحت فشار شدید هستند، این ادعای ترامپ تقویت می‌شود که می‌گوید دولت فعلی برای برد جنگ یا پایان دادن به آن استراتژی ندارد.

چه تحولات ژئوپلیتیکی می‌تواند به سود هریس باشد؟ بهترین امیدش گشایشی در مذاکرات بی‌پایان توافق میان اسرائیل و حماس است. توافقی برای پایان دادن به جنگ در غزه می‌تواند حزب الله و حوثی‌ها را آرام کند، که هر دوشان اذعان می‌کنند در همبستگی با فلسطینی‌ها می‌جنگند. این احتمال وجود دارد که یک آتش‌بس بتواند جان تازه‌ای به مذاکرات عادی‌سازی روابط دیپلماتیک بین اسرائیل و عربستان سعودی ببخشد و به دستاورد بزرگی برای بایدن -و هریس- تبدیل شود. کمترین نتیجۀ آتش‌بس این است که احتمال اختلاف میان اعضای حزب دموکرات بر سر خاورمیانه را کم می‌کند.

مسئولان ایالات متحده می‌گویند به توافق نزدیک هستند، اگرچه هنوز هم موانعی -ناسازگاری حماس، مقاومت عناصر راست‌گرا در اسرائیل، موشک‌های حزب الله- وجود دارند. ترور اسماعیل هنیه، رهبر سیاسی ارشد حماس، به دست اسرائیل ممکن است همکارانش را تشویق کند پیش از اینکه دچار سرنوشت مشابهی شوند، توافقی را قطعی کنند -یا می‌تواند باعث درگیری با ایران شود که بابت وقوع این ترور در خاکش عصبانی است. حتی اگر در هفته‌های پیش رو به آتش‌بس موقتی برسند هم ممکن است به هم بخورد.

اما هر چه انتخابات ریاست‌جمهوری رقابتی مهم به اوج خود نزدیک می‌شود، انتظار داشته باشید تیم بایدن-هریس با تمام توان به دنبال متارکۀ جنگ برود -هم به دلیل فرصت ژئوپلیتیکی که با خودش می‌آورد و هم به دلیل مزایای سیاسی‌اش.