از آنجایی که نقدینگی مهم‌ترین عامل رشد تورم ایران در سال‌های گذشته معرفی شده است، افزایش نقدینگی سوخت کافی برای رشد تورم و در نتیجه افزایش قیمت دلار را فراهم می‌کند.

بهره بین بانکی رکورد زد

خبری که در شروع هفته جاری بیش از سایر خبرها مورد توجه قرار گرفت، خبر افزایش نرخ بهره بین بانکی و شکست رکورد هشت ساله آن بود. بانک‌ها برای پاسخ‌گویی به نیازهای روزانه خود از یکدیگر قرض می‌کنند، استقراض بانک‌ها از یکدیگر ‌با ابزار نرخ بهره بین بانکی انجام می‌شود و نشان دهنده سطح عرضه و تقاضای کوتاه مدت پول در بازار بین بانکی است.

با افزایش عرضه پول در بازار بین بانکی نرخ بهره بین بانکی کاهش می‌یابد و مازاد تقاضای پول باعث رشد نرخ بهره بین‌بانکی می‌شود. در چنین شرایطی رکورد‌شکنی نرخ بهره بین بانکی که به وسیله آن بانک‌ها از یکدیگر وام می‌گیرند نشان می‌دهد که بانک‌ها در تامین هزینه‌های جاری خود دچار مشکل هستند و میزان تقاضا از عرضه فراتر رفته است.

اثر تسهیلات نهضت مسکن ملی بر بانک‌ها

حال در چنین شرایطی مکلف کردن بانک‌ها برای ارائه تسهیلات نهضت مسکن ملی در شرایطی که برای تامین هزینه‌های جاری خود دچار کمبود هستند، شرایط را برای بانک‌ها سخت‌تر می‌کند. در این موقعیت ارائه تسهیلات نهضت مسکن ملی باعث می‌شود که بانک‌ها تخصیص منابع به سایر درخواست‌ها را کاهش دهند. به عنوان مثال توانایی بانک‌ها در پرداخت تسهیلات به شرکت‌ها محدود‌تر می‌شود در نتیجه سرمایه در گردش شرکت‌ها کاهش می‌یابد و در بخش‌هایی غیر از بخش مرتبط با مسکن ملی در اقتصاد، میزان رکود افزایش می‌یابد.

اثر تسهیلات بر نقدینگی

از طرفی چون بانک‌ها برای تامین هزینه‌های جاری خود دچار مشکل هستند و کاهش سرعت رشد نقدینگی در کشور در شرایطی که پایه پولی افزایش یافته به دلیل کاهش ضریب فزاینده نقدینگی است. که از نقطه نظر سیاست‌های پولی با استفاده بانک مرکزی از ابزارهایی مانند کنترل ترازنامه، سیاست‌های انقباضی پولی و محدودکردن ارایه تسهیلات محقق می‌شود.

وقتی بانک‌ها در تأمین نیازهای جاری خود دچار مشکل هستند که نرخ بهره بین بانکی رکوردزده است، تخصیص منابع برای پروژه‌ای توسعه‌ای در ابعاد نهضت مسکن ملی به راحتی برایشان مقدور نیست، همچنین بانک‌های تجاری احتمالا تحت تأثیر سیاست‌های انقباضی بانک مرکزی هم تاکنون ارائه تسهیلات را تا حدودی محدود کرده‌اند که باتوجه به سطح قابل توجه تسهیلات تکلیفی نمی‌توانند تمامی منابع لازم را از محدود کردن ارائه تسهیلات پرداخت کنند.

در چنین شرایطی احتمالا بانک‌ها برای تامین تسهیلات نهضت مسکن نیازمند تعریف منابع جدیدی از سمت بانک مرکزی هستند، بانک مرکزی در چنین شرایطی یا باید خط اعتباری جدیدی را برای ارائه این تسهیلات ایجاد کنند یا اجازه اضافه برداشت از بانک مرکزی را به بانک‌ها بدهند.

حجم نقدینگی در اقتصاد تحت تاثیر حجم پایه پولی و ضریب فزاینده است و کنترل موفق نقدینگی تاکنون به کمک کاهش ضریب فزاینده پولی محقق شده است که تحت تأثیر ارایه تسهیلات نهضت مسکن ملی باتوجه به شرایط کنونی بانک‌ها و اقتصاد ضریب فزاینده افزایش خواهد یافت.

از آنجا که پایه پولی رشد قابل توجهی داشته است، اگر ضریب فزاینده پولی افزایش یابد موجب افزایش سرعت رشد نقدینگی خواهد شد، که چنین اتفاقی دستاورد‌های بانک مرکزی در کنترل نقدینگی را باطل می‌کند. از آنجایی که نقدینگی مهم‌ترین عامل رشد تورم ایران در سال‌های گذشته معرفی شده است، افزایش نقدینگی سوخت کافی برای رشد تورم و در نتیجه افزایش قیمت دلار را فراهم می‌کند.

باتوجه به هدف‌گذاری انجام شده برای تورم و میزان رشد نقدینگی بر اساس استدلال اقتصادی مطرح شده، ارائه تسهیلات نهضت مسکن ملی شرایط را برای افزایش نقدینگی فراهم می‌کند و انجام وعده ساخت نهضت مسکن ملی، می‌تواند مانع از اجرایی شدن وعده کنترل نقدینگی و تورم شود‌ در نتیجه اگر همزمان سایر تسهیلات در بانک‌ها محدود‌تر شود در سناریوی بدبینانه می‌تواند زمینه ایجاد رکود تورمی را فراهم کند.

دلار گرفتار شد

دلار تهران در آستانه مقاومت ۴۹ هزار و ۶۰۰ تومان ایستاده، مقاومت مهمی که اگر رو‌به بالا شکسته شود انتظارات از کاهش بیشتر دلار را کم‌رنگ می‌کند. در‌حال‌حاضر دلار تهران در میان دو محدوده حمایتی و مقاومتی ۴۹ هزار و ۲۰۰ تومان تا ۴۹ هزار و ۶۰۰ تومان گرفتار شده است. سکه امامی هم در روز قبل تحت تأثیر سقوط ارزش اونس طلا حمایت روانی سطح ۲۷ میلیون را شکست و تا حمایت مهم محدوده ۲۶ میلیون و ۶۰۰ تا ۲۶ میلیون و ۸۰۰ کاهش یافت ولی برای بار سوم پس از نزدیکی به این محدوده حمایت شد‌ و بازگشت رو به بالا داشت.

سایه ترس بر سر سهامداران

ارزش معاملات خرد به بالای پنج هزار میلیارد تومان رسیده که برای یک بازار در حال اصلاح مناسب است، روز قبل خبر افزایش سرمایه سنگین زملارد باعث افزایش استقبال از گروه زراعت شد و گمانه زنی‌ها از استارت افزایش سرمایه سایر زیرمجموعه‌های شرکت شستا را بالا برد. سایه ترس خروج سیمان و فولاد از بورس کالا همچنان بر سر بازار سرمایه سنگینی می‌کند و اظهار نظرها در این باره ادامه دارد شاخص کل در حال حاضر حمایت مهم دو میلیون و ۸۴ هزار واحدی را پیش رو دارد که اگر شکسته شود حمایت محدوده دو‌ میلیون و ۳۰ تا دو میلیون و ۵۰ هزار واحد پیش روی آن قرار دارد.