به گزارش اکوایران، سال 1401 ارز ترجیحی از دارو با عنوان راه‌اندازی طرح دارویار حذف شد تا وعده‌های مسئولان برای رفع کمبودهای دارویی را محقق کند.

با این حال، پس از اجرای این طرح و عدم برنامه‌ریزی صحیح مسئولان دارویی کشور برای ذخیره دارو، وضعیت روز به روز بدتر شد تا کار به بحران دارو رسید. 

در این میان وزیر بهداشت همیشه وعده تامین دارو و رفع کمبود آن را می‌داد، اما مردم و حتی نمایندگان مجلس نظر دیگری داشتند و بارها نسبت به وضعیت بحرانی دارو معترض شدند. 

وضعیت دارو تا جایی وخیم شد که بارها و بارها رئیس کمیسیون بهداشت مجلس نسبت به کمبود دارو در سال 1402 هم هشدار داد. 

سال نحس دارو

حسینعلی شهریاری در گفت‌وگویی که در نیمه فروردین 1402 منتشر شد، اظهار کرد که اختصاص 69 هزار میلیارد تومان به یارانه دارو با توجه به طرح دارویار و افزایش هزینه‌های دارو و قیمت آن و مسائل ارزی به طور قطع جوابگو نخواهد بود و شاید بتوان با این منابع برخی نیازها را در چهار یا پنج ماهه نخست سال پوشش داد اما برای 12 ماه به هیچ وجه جوابگو نیست.

او این صحبت‌ها را در قامت رئیس کمیسیون بهداشت مجلس مطرح کرده و همچنین از شکست طرح دارویار در آینده خبر داده است.

بحران دارو به سال جدید رسید؟ / تعریف متفاوت مسئولان و کارشناسان از «بحران»

اظهارات رئیس کمیسیون بهداشت مجلس، واکنش سازمان برنامه و بودجه را در پی داشت و در این راستا جوابیه‌ای صادر کرد. 

آنطور که خبرگزاری خانه ملت اعلام کرده، این سازمان در جوابیه خود تاکید کرده که رقم در نظر گرفته شده در قانون بودجه 1402 با لحاظ ماده 28 قانون الحاق 2، «جوابگوی نیاز کشور در حوزه دارو خواهد بود.»

این سازمان تاکید کرده که عملکرد ارز ترجیحی مصرفی حوزه دارو و ملزومات پزشکی و شیر خشک در سال گذشته، 3.2 میلیارد دلار بوده است که باید مابه‌التفاوت نرخ ارز ترجیحی طبق بند 16 جدول تبصره 14 قانون بودجه 1402، مبلغ 69 هزار میلیارد تومان ارز از طریق سازمان‌های بیمه‌گر پایه به مصرف‌کننده نهایی اختصاص یابد.

بر این اساس، با استفاده از ظرفیت قانون بند ط ماده 28 قانون الحاق (2) موضوع مجوز 10 درصد جابه‌جایی در سقف ردیف‌های بودجه، این مبلغ را تا 76 هزار میلیارد تومان می‌توان افزایش داد؛ بنابراین با توجه به نیاز 3.2 میلیارددلاری، مابه‌التفاوت نرخ ارز موردنیاز برای این رقم، 77 هزار میلیارد تومان است.

بر همین اساس سازمان برنامه و بودجه معتقد است که رقم در نظر گرفته شده در قانون بودجه 1402 با لحاظ ماده 28 قانون الحاق (2)، جوابگوی نیاز کشور خواهد بود.

با وجود اطلاعیه این سازمان درباره بودجه تامین دارو در سال 1402، باز هم نمایندگان مجلس نسبت به وضعیت دارو برای امسال ابراز نگرانی کرده‌اند. 

کمبود به پزشک هم رسید

معین‌الدین سعیدی - نماینده مردم چابهار در مجلس یازدهم - اظهار کرده که کمبود پزشک و دارو در مناطق محروم بیداد می‌کند و در بسیاری از مناطق حتی با کمبود و نبود سرم هم مواجه هستیم.

به گفته نماینده مردم چابهار، با حذف ارز ترجیحی از حوزه دارو شاهد کمبود دارو بویژه داروی بیماران خاص در بسیاری از مناطق کشور بوده‌ایم.

سعیدی تاکید کرده که پیگیری‌های وزارت بهداشت به عنوان متولی حوزه سلامت و سازمان غذا و دارو هم در این رابطه باید جدی‌تر و قاطع‌تر باشد. او می‌گوید به طور قطع با ادامه روند فعلی و بی‌توجهی سازمان برنامه و بودجه نسبت به پیش‌بینی بودجه مناسب برای دارو، سال 1402 سال بسیار تلخی در حوزه دارو خواهد بود و عرصه بر مردم تنگ‌تر خواهد شد.

کمبود دارو در سال 1402 قطعی است

سید مرتضی خاتمی - نایب رئیس کمیسیون بهداشت مجلس - با توجه به میزان اعتبارات پیش‌بینی شده برای دارو و تجهیزات پزشکی در سال گذشته و سال جاری، تاکید کرده که به طور قطع با کمبود دارو در سال جاری مواجه خواهیم شد. او می‌گوید «در حالی که این موضوع را به رئیس‌جمهور و در کمیسیون تلفیق و صحن علنی مجلس به نماینده دولت و سازمان برنامه و بودجه متذکر شده‌ایم اما متاسفانه مورد توجه قرار نگرفت.»

بر اساس اظهارات نایب رئیس کمیسیون بهداشت مجلس، زمان زیادی می‌برد تا ثبت سفارش مواد اولیه دارو و واردات آن انجام و در زنجیره تولید قرار گیرد و سپس به دست مصرف‌کننده برسد؛ بنابراین اگر مسئولان مربوطه بخواهند بعدا به این موضوع ورود و برای آن چاره‌اندیشی کنند، با خلاء و کمبود شدید دارو مواجه خواهیم شد.

به گفته این نماینده مجلس یازدهم، دارو یکی از حیاتی‌ترین اقلام و کالاهای اساسی کشور است که به هنگام استیصال و بیماری افراد مورد استفاده قرار می‌گیرد و نمی‌توان از کنار آن بی‌تفاوت عبور کرد و نمی‌توان در مورد جان و سلامت مردم سهل‌انگاری کرد.

خاتمی همچنین اظهار کرده است: «با کمبودهایی در زمینه برخی تجهیزات بیمارستانی و اتاق عمل مواجه هستیم. تامین تجهیزات و دسترسی بیماران به داروهای مورد نیاز امری جدی و الزام‌آور است که باید دولتمردان به آن توجه جدی داشته باشند و در صورت بی‌توجهی با چالش و بحران قریب‌الوقوع کمبود دارو و تجهیزات در کشور مواجه خواهیم شد.»

آنطور که نایب رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس گفته، «کمبود دارو امری قطعی و اجتناب‌ناپذیر است». او می‌گوید: انتظار داریم وزارت بهداشت و سازمان برنامه و بودجه به هشدارها توجه کنند؛ در قانون بودجه امسال، 69 هزار میلیارد تومان برای دارو پیش‌بینی شده در حالی که بر اساس اظهارات کارشناسان باید 105 تا 115 هزار میلیارد تومان در نظر گرفته می‌شد اما متاسفانه این مبلغ نسبت به بودجه در نظر گرفته شده برای سال گذشته هم کمتر است و در حال حاضر نیاز است با توجه به تورم موجود و افزایش نرخ تمامی اقلام، این مبلغ به دو برابر افزایش یابد.»

در تازه‌ترین تحولات و اظهارات مربوط به این موضوع، وزیر بهداشت از اعتبار ۱.۵ میلیارد دلاری برای تجهیزات پزشکی و داروهای گران در سال جاری سخن گفته است: «طبق توافقی که با سازمان برنامه و بودجه داشتیم، یک و نیم میلیارد دلار ارز ترجیحی برای حوزه تجهیزات پزشکی و داروهای گران‌قیمت تصویب شد که با وجود آن در سال جاری هیچ‌گونه نگرانی در این حوزه نخواهیم داشت.»

عین‌اللهی مدعی بهبود وضعیت کمبود دارو در کشور است و می‌گوید: «امروز ذخایر دارویی ما به ۷۰ درصد و همچنین کمبودهای دارویی از ۴۰۰ به ۷۰ قلم رسیده و تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان نیز ۵۳ درصد رشد داشته است.»

در حالی که مسئولان وزارت بهداشت نسبت به تامین دارو در سال 1402 ابراز اطمینان می‌کنند، اما همچنان با مشکلات دارویی و کمبود آن در کشور مواجه هستیم. نمایندگان مجلس هم تنها نسبت به آینده وضعیت دارو «هشدار» می‌دهند و گویی نمی‌توانند کاری از پیش ببرند و از ابزار دیگری غیر از حرف و هشدار و اظهارنظر استفاده کنند.

در یک سال گذشته بارها طرح استیضاح وزیر بهداشت برای مشکلات دارویی مطرح شده اما تنها در حد یک صحبت باقی مانده و راه به جایی نبرده است و این‌بار هم به نظر می‌رسد دغدغه نمایندگان بر موضوعاتی مثل خودرو متمرکزتر است تا دارویی که می‌تواند جان انسان‌ها را تحت تاثیر قرار دهد.