گویا در این بازار دو اراده کاملا متضاد وجود دارد، اراده ای برای بالا بردن قیمت و اراده ای برای کاهش آن.

 

آیا صادرکنندگان مایل به عرضه دلار در این نرخ ها هستند؟

آن زمان که نرخ دلار در بازار آزاد تا نزدیک ۲۱ هزار تومن پایین آمده بود، نرخ فروش حواله دلار در سامانه نیما، همراهی چندانی با بازار نداشت و در کمترین حالت حدود ۲۳ هزار تومان معامله می شد، برای خیلی ها این سوال مطرح بود که چرا نرخ در مبادلات بین تجار، پایین نمیاید؟

برگردیم و اتفاقات سامانه نیما را مرور کنیم؛ ۵ بهمن ماه رئیس کل بانک مرکزی خبر میدهد که به طور متوسط روزانه بیش از ۱۵۰ میلیون دلار در سامانه نیما از سوی صادرکنندگان عرضه میشود. عبدالناصر همتی آن زمان میگفت که واردکنندگان در انتظار کاهش بیشتری در نرخ ارز هستند. این حرف یعنی احتمالا حجم معاملات بالا نبوده و در نتیجه صادرکننده ها هم نباید به نرخ های پایین تر تن میدادند.

اما به فاصله ۳ روز، یعنی ۸ بهمن رئیس کل بانک مرکزی خبر میدهد که حجم عرضه از سوی صادرکنندگان در سامانه نیما به رقم بی سابقه ۲۵۰ میلیون دلار رسیده؛ یعنی ۶۶ درصد افزایش در عرضه. آن هم در حالتی که نرخ تغییر معناداری نکرده. همتی این رشد را اینطور توجیه میکند که صادرات غیرنفتی در حال بازگشت به کشور است. اما این عرضه سنگین از سوی صادرکننده ها در نگاه اول به این معنیست که صادرکننده ها نگران ارزان تر شدن نرخ ارز در بازار هستند و حس می کنند نرخ باید به مرز ۲۰ هزار تومان برسد، در نتیجه ترجیح میدهند تا در حوالی ۲۳ هزار تومان دلارهایشان را تبدیل به ریال کنند. اما این تمایل چطور در ۳ روز تغییر کرده؟ پیگیری ها نشان میدهد که فشاری از سوی دولت و رئیس کل بانک مرکزی برای عرضه بیشتر صادرکنندگان به خصوص  پتروشیمی ها و فولادی ها شکل گرفته که موجب این حجم عرضه شده. در واقع دولت معتقده است که عدم همراهی نرخ در نیما با بازار آزاد، باعث شده تا نرخ در بازار ازاد از کف ۲۱ هزار تومان یک بار دیگر به سمت ۲۵ هزار تومان کمانه کند. با این حساب میتوانیم اینطور بگوییم که دست نامرئی در نیما نرخ را به سمت ۲۵ هزار تومان می بیند و دست مرئی مایل به نرخ ۲۰ هزار تومان است.