دریچه وزارت اقتصاد به تغییرات نرخ سودها

به گزارش اکو ایران، مرکز مدیریت بدهی های عمومی و روابط مالی دولت، نماگر های اقتصادی ایران را مورد ارزیابی قرار دارد. دراین ارزیابی شاخص کل بورس روندی نزولی داشته و شاخص صکوک مسیری صعودی را در این بازار ثبت کرده است. 

تحلیل اجمالی از وضعیت چند شاخص هفتگی

گزارش حاضر با استفاده از داده‌های موجود و به‌ منظور اطلاع‌رسانی درخصوص عملکرد هفتگی مدیریت بدهی‌های عمومی و متغیرهای اثرگذار بر بازارهای پولی و مالی کشور تهیه شده است. تحلیل‌ها و پیش‌بینی‌های ارائه‌شده در این گزارش براساس نظارت کارشناسی اداره مدیریت ریسک، تدوین راهبردها و پایش پایداری بدهی‌های دولت بوده و صرفا جهت اطلاع تهیه شده است. در ابتدا بررسی اجمالی در خصوص متغیرهای کلان نشان از کاهش 1.6 درصدی شاخص هم وزن بورس و رشد تقریبا یک درصدی در شاخص هم وزن اخزا داشته است.

کاهش نرخ سود بین بانکی در هفته سوم دی ماه

نرخ بازار بین بانکی یا نرخ سود بین بانکی، نرخی است که در بازار بین بانکی تعیین می‌شود. این نرخ بر سایر بازارها تاثیر می‌گذارد؛ افزایش آن هزینه تأمین کسری را افزایش می‌دهد و بانک‌ها حاضر می‌شوند با نرخ‌های بالاتری به سپرده‌گذارها سود پرداخت کنند تا کسری خود را جبران کنند.

براساس آخرین اطلاعات واصله، میانگین موزون نرخ سود بازار بین بانکی در هفته منتهی به 1400.10.23، معادل 20.5 درصد بوده است.

مسیر صعودی میانگین بازده اوراق با درآمد ثابت در بازار سرمایه

میانگین نرخ بازده تا سررسید اوراق بدهی در بازار سرمایه به دلیل حجم بالای اوراق دولتی در بازار سرمایه، به‌عنوان نرخ سود بدون ریسک تلقی شده و مبنای قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای می‌باشد. نمودار روبرو متوسط نرخ بازده اوراق با درآمد ثابت در بازار سرمایه را در بازه زمانی یک سال اخیر نشان می‌دهد. بر اساس آخرین اطلاعات دریافتی نرخ یادشده معادل 22.32 درصد سالانه می‌باشد.

مسیر صعودی شاخص کل صکوک فرابورس ایران (هم‌وزن)

تغییرات شاخص کل هم‌وزن صکوک فرابورس ایران به نحوی بیانگر بازدهی کلیه اوراق با درآمد ثابت موجود در بازار بدهی کشور می‌باشد که به صورت هم‌وزن محاسبه شده است.

بدیهی است نرخ بهره بازار از جمله مهم‌ترین متغیرهای اثرگذار بر این شاخص می‌باشد. هرچه عمق بازار بدهی بیشتر و معاملات ثانویه اوراق با درآمد ثابت حجیم‌تر باشد، قابلیت اتکای شاخص فوق بیشتر خواهد بود. براساس آخرین اطلاعات دریافتی شاخص یادشده به رقم 547.98 واحد رسیده است.

روند صعودی در شاخص اسناد خزانه اسلامی فرابورس ایران (هم‌وزن)

با توجه به اهمیت اسناد خزانه اسلامی و معاملات ثانویه قابل توجه آن، شاخص هم‌وزن اسناد خزانه اسلامی نیز به عنوان یکی از شاخص‌های مهم در بازار بدهی کشور تلقی می‌شود. تغییرات شاخص مذکور بیانگر بازدهی کلیه اسناد خزانه اسلامی با سررسیدهای متفاوت و به صورت هم‌وزن شده می‌باشد. تلاطم بالای شاخص یادشده، نشان‌دهنده نوسانات بالای نرخ بهره بازار و در نتیجه ریسک بالای نرخ بهره می‌باشد. براساس آخرین اطلاعات دریافتی، رقم شاخص هم وزن اسناد خزانه اسلامی به 249.87 واحد رسیده است.

روند نزولی در شاخص کل بورس اوراق بهادار (هم‌وزن)

شاخص کل بورس اوراق بهادار در هر کشوری همانند دماسنج اقتصاد آن کشور می‌باشد و از اهمیت بالایی برخوردار است.

لذا در کنار سایر شاخص‌های مهم، نمودار شاخص هم‌وزن نیز می‌بایست مورد توجه قرار گیرد. همانطور که ملاحظه می‌شود، شاخص هم‌وزن که برگرفته از میانگین هم‌وزن شده کلیه سهام قابل معامله در بورس اوراق بهادار می‌باشد، بر اساس آخرین اطلاعات دریافتی به رقم 353.772 واحد رسیده است.

تحلیل منحنی بازده تا سررسید اسناد خزانه اسلامی و اوراق دولتی

منحنی بازده تا سررسید نموداری است که به صورت لحظه‌ای متوسط نرخ بهره بازار (محور عمودی) و مدت زمان تا سررسید (محور افقی) را نشان می‌دهد. در حالت عادی شیب این منحنی به دلیل ارزش زمانی پول مثبت (ملایم) است، اگر شیب این منحنی تند و صعودی باشد، یعنی اوراق با سررسید بالاتر، سود بیشتری دارند پس پول حال حاضر ارزشمند است و نویدبخش آینده روشن و بازدهی بالا خواهد بود و شیب منحنی تخت یا منفی نتیجه عکس خواهد داشت و نشان دهنده رکود در آینده پیش رو است. نمودارهای ذیل منحنی بازده تا سررسید اوراق دولتی و اسناد خزانه اسلامی را نشان می‌دهد:

همانند شاخص اوراق با درآمد ثابت، هرچه بازار بدهی عمیق‌تر باشد، قابلیت اتکاء این نمودارها افزایش می‌یابد.

 منحنی مقایسه‌ای بازده ساده (سالانه) اسناد خزانه اسلامی با سررسیدهای مختلف

نمودار زیر، بازدهی ساده (سالانه) انواع اسناد خزانه اسلامی در سررسیدهای مختلف را نشان می‌دهد. همانگونه که ملاحظه می‌شود، بازدهی اسناد خزانه با سررسیدهای میان مدت و بلند مدت به روند کاهشی در پیش گرفته است لذا این موضوع می‌تواند به منزله کاهش انتظارات تورمی باشد.

بازار حراج چیست؟

بازار حراج به منصفانه بودن قیمت‌ها و به رقابتی بودن بازار کمک می‌کند. همچنین این مزیت را دارد که هم فروشنده و هم خریدار از مبلغ معامله خود رضایت داشته باشند. در بیشتر مواقع هیچ مذاکره مستقیمی بین فروشنده و خریدار در حراج وجود ندارد و صرفاً پیشنهادها بررسی می‌شوند. اگر بخواهیم ابتدا نظریه بازار حراج یا مذاکره را تعریف کنیم اینگونه است که برای خریدارها و یا فروشندگان در رابطه با کالاهای مصرفی، خانه‌ها یا اوراق بهادار و در مورد هر چیز دیگری اعمال می‌شود. نظریه بازار حراج بر این اساس است که قیمت کالایی منصفانه تعیین شود و به درستی پیش برود. روشی که خریدارها معمولا با خرید موافقت می‌کنند و فروشندگان موافقت خود را برای فروش اعلام می‌کنند. ارزش منصفانه چیزی امکان دارد قیمتی دقیق و یا بازه ای بین دو قیمت باشد؛ به عنوان مثال اگر سهامی به طور مداوم در یک بازه زمانی طولانی بین ۱۰ یا ۱۲ دلار معامله شود آن دامنه بیانگر ارزش منصفانه آن سهام است. سه عاملی که در نظریه حراج بازار اهمیت دارند عبارتند از: قیمت، زمان و مقدار که هر سه با هم مقایسه می‌شوند. مثلاً اگر یک سهام با یک حجم و قیمت به مدت طولانی معامله شود به این نتیجه خواهیم رسید که سه عنصر با هم همگام هستند و بازار از تعادل برخوردار است. فایده ی چنین بازاری این است که سهام در قسمتی که بازار آن را صحیح و منصفانه می‌داند، قیمت گذاری می‌شود. بنابراین اگر شما برای هر چیزی که می‌خرید و یا می‌فروشید قیمت منفی دریافت کنید، در این صورت به خاطر عملکرد بدی که داشته اید فرصت‌های محدودی برای سرمایه گذاری به دست خواهید آورد. اما اگر شرایط جوری باشد که رابطه بین قیمت، زمان و مقدار به خوبی کار نکند، نتیجه آن یک بازار نامتعادل خواهد بود؛ به این صورت که قیمت سهام برای مدت کوتاهی نوسان می‌کند یا قیمت‌های معینی همزمان با مقادیر قابل توجه بالاتر و یا پایین ترین از سطح معاملات می‌رسد. بازاری که در آن توازن وجود نداشته باشد، روند مشخصی در آن وجود نداشته و در پی آن سودی هم به دست نمی‌آید.

عملکرد انتشار و تسویه اوراق مالی اسلامی

مبلغ نقد تامین شده از طریق فروش اوراق نقدی معادل 660.317 میلیارد ریال بوده است. با توجه به اینکه اسناد خزانه اسلامی از طریق دستگاه‌های اجرایی دارای سهمیه به طلبکاران دولت واگذار می‌شود، لذا واگذاری آن به صورت تدریجی است و از محل انتشار اوراق مذکور وجوه نقد به حساب خزانه‌داری کل کشور واریز نمی‌گردد.