جنون تقاضا برای لیتیوم ادامه‌دار می‌شود

آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) در گزارشی که در ماه مه 2021 منتشر شد، به دولت‌ها توصیه کرد تا ذخیره‌سازی فلزات مصرفی در باتری‌ها را آغاز کنند و اشاره کرد که تقاضای لیتیوم می‌تواند در 20 سال آینده 40 برابر شود. فاتح بیرول، مدیر اجرایی آژانس بین المللی انرژی گفت که تامین فلزات مصرفی در بخش باتری می‌تواند ظرف سال‌های آینده تبدیل به موضوعی تحت عنوان امنیت انرژی شود.

رشد تقاضا ادامه‌دار است

قیمت لیتیوم در سال 2021 سر به فلک کشید؛ شاخص معیار این فلز در این سال بیش از دو برابر شد. بهای لیتیوم در بازار داخلی چین نیز با صعودی غیرمنتظره و عجیب روبرو شد؛ به‌گونه‌ای که بهای هر تن لیتیوم در چین به 261 هزار و 500 یوآن ظرف روزهای پایانی سال 2021 رسید که این رقم نسبت به نرخ معامله آن در سال قبل رشدی 460 درصدی داشت.

جنون در بازار لیتیوم ناشی از حرکت جدی دنیا برای استفاده از انرژی‌های پاک رقم خورد. لیتیوم جز اصلی و کلیدی در تولید باتری‌های قابل شارژ مورد استفاده برای تامین انرژی خودروهای الکتریکی است. برآورد می‌شود تحویل خودروهای الکتریکی در چین در سال 2021 به 3 میلیون دستگاه برسد که بیش از دو برابر سال گذشته است؛ در عین حال پیش‌بینی‌ها می‌شود که در سال 2022 تقاضایی بالغ بر 5 میلیون خودرو روانه بازار خودورهای الکتریکی در چین شود.

مقاومت در مقابل رشد تولید

صعود سرسام‌آور بهای لیتیوم باعث شده تا معدنکاران این بخش عزمی جدی برای افزایش فعالیت و استخراج ذخایر آن داشته باشند؛ موضوعی که با مخالفت گروه‌های محیط زیستی روبرو می‌شود. در این شرایط ریوتینتو تصمیم گرفت بیش از 2 ملیارد دلار در توسعه معادن لیتیوم صربستان سرمایه‌گذاری کند، اما این موضوع با مخالفت فعالان محیط زیستی مواجه شد و در نهایت واکنش معترضان باعث شد که مقامات محلی صربستان به‌طور موقت گسترش معادن این منطقه را متوقف کنند.

انتخاب گابریل بوریک چپ‌گرا در دور دوم ریاست‌جمهوری شیلی موضوع دیگری است که می‌تواند بر روند عرضه لیتیوم به بازارهای جهانی اثرگذار شود. شیلی یکی از بزرگترین تولیدکنندگان معدنی شیلی در دنیا است. این کشور در سال‌های گذشته در رتبه اول تولید معدنی لیتیوم قرار داشت که این رتبه را به نفع استرالیا در سال 2018 از دست داد. با این وجود ظرف ماه‌های اخیر عزمی جدید در توسعه برداشت از ذخایر معدنی لیتیوم این کشور به وجود آمد. در ماه اکتبر مناقصه‌ای برتی اکتشاف و تولید سالانه 400 هزار تن لیتیوم از ذخایر شیلی برگزار شد که مطابق آمار رسمی ظرف چند هفته 57 شرکت برای شرکت در این مناقصه اعلام آمادگی کردند.

با این وجود رئیس‌جمهور جوان شیلی نیز در طول دوران مبارزات انتخاباتی خود از برنامه‌های خود برای تشکیل ی معدن لیتیوم دولتی برای مدیریت "مثلث لیتیوم" کشور خبر داد. این موضوع نیز می‌تواند بر روند عرضه معدنی لیتیوم از سوی شیلی ظرف سال آینده میلادی اثرگذار شود.

شیلی پس از استرالیا دومین تولیدکننده لیتیوم در دنیا است؛ چین و آرژانتین نیز در رده بعدی تولید لیتیوم در دنیا ظرف سال 2020 قرار داشت. 

کسری عرضه ادامه‌دار می‌شود

اگرچه معدنکاران به دنبال آن هستند که با افزایش تولید معدنی لیتیوم بر میزان عرضه این فلز بیفزایند، با این وجود اغلب تحلیل‌ها از عدم تطابق رشد تقاضا و عرضه ظرف سال آینده میلادی خبر می‌دهد. این موضوع با کمبود عرضه زمینه استمرار رشد قیمتی در این بازار حداقل ظرف میان مدت را فراهم خواهد کرد.

موسسه فیچ نگاهی بدبینانه‌تر به روند عرضه و تقاضای لیتیوم دارد و می‌گوید: کسری‌های فزاینده در این بازار تا سال 2030 ادامه پیدا می‌کند و این موضوع می‌تواند پویایی بازار را به شکل عمیقی تغییر دهد. در گزارش موسسه فیچ به افزایش ملی‌گرایی منابع در بازارهای کلیدی لیتیوم نیز اشاره شده و این موضوع از جمله دلایل عدم توسعه پروژه‌های جدید در این بخش عنوان شده است.

برآورد می‌شود که تقاضای لیتیوم در دهه آینده 25 تا 35 درصد هر سال رشد کند؛ عدم امکان توسعه در بخش عرضه می‌تواند این بازار را با کسری قابل ملاحظه روبرو کند.

در این شرایط برخی فعالان در حوزه تولید خودروهای الکتریکی از افزایش قیمت لیتیوم نگران بوده و این اوج‌گیری قیمتی را عاملی در جهت صعود هزینه تولید باتری‌ها و خودروهای الکتریکی می‌دانند. به این ترتیب تامین لیتیوم می‌تواند تبدیل به پاشنه آشیل حرکت دنیا به سمت استفاده از انرژی‌های پاک کند.

کارشناسان UBS پیش‌بینی می‌کنند تا سال 2030، جهان به تولید سالانه 2700 گیگاوات ساعت باتری لیتیوم یونی برای تامین صنعت خودروهای الکتریکی نیاز دارد؛ این رقم 13 برابر میزان مصرف باتری‌های فعلی است.

فناوری‌های جدید به کمک عرضه لیتیوم می‌آید

در شرایطی که نگرانی‌های جدی در زمینه تامین لیتیوم در میان و بلند مدت وجود دارد، تمرکز بر تکنیک‌های جدید استخراج و توسعه بازیافت می‌‍تواند رویه را تغییر دهد. توسعه مداوم تکنیک‌های استخراج لیتیوم می‌تواند عرضه اولیه لیتیوم را افزایش دهد؛ در عین حال توسعه آتی بازیافت لیتیوم می‌تواند روند عرضه در این بخش را تغییر دهد؛ هر چند زمان اجرایی شدن چنین دست طرح‌هایی نامشخص است.