به گزارش اکوایران، در دوره اول ریاست‌جمهوری خود، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، سبک خاصی از دیپلماسی را با مخالفان واشنگتن به کار گرفت؛ او به‌صورت علنی با روسیه و کره شمالی روابط دوستانه برقرار کرد، در حالی که به‌طور جداگانه فشار بر چین و ایران را افزایش داد.

این بار او با چالشی متفاوت روبه‌رو است: گروهی متحدتر از مخالفان ایالات متحده که پس از تهاجم روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲ به یکدیگر نزدیک‌تر شده‌اند.

به نوشته رویترز، ترامپ، که روز دوشنبه کار خود را آغاز کرد، وعده داده است که به جنگ روسیه در اوکراین پایان دهد، برنامه هسته‌ای ایران را مهار کند و با چین مقابله نماید و در عین حال ارتش ایالات متحده را تقویت کند.

اما در سال‌های اخیر، شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین و ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، یک «شراکت بدون محدودیت» ایجاد کرده‌اند و پکن حمایت اقتصادی لازم برای ادامه جنگ روسیه در اوکراین را فراهم کرده است.

روز سه‌شنبه، پوتین و شی در یک تماس تلفنی طولانی پس از ادای سوگند ترامپ به‌عنوان رئیس‌جمهور ایالات متحده، پیشنهاد تعمیق بیشتر شراکت راهبردی خود را مطرح کردند.

روسیه همچنین در ژوئن ۲۰۲۴ با کره شمالی و روز جمعه با ایران پیمان‌های راهبردی امضا کرده است.

تحلیلگران می‌گویند که نزدیکی این گروه از چهار رقیب ایالات متحده، که سفیر بایدن در چین اخیراً آن را «ائتلاف نامقدس» نامیده، به معنای کاهش نفوذ ایالات متحده و شرکای آن است.

آمریکا چین

کاهش آسیب‌پذیری رقبا

دانیل راسل از مؤسسه سیاست آسیا سوسایتی در واشنگتن، که سیاست آمریکا در شرق آسیا را تحت دولت رئیس‌جمهور پیشین باراک اوباما هدایت می‌کرد، گفت: «دوراهی برای ترامپ، که تمایل خود را برای 'هماهنگی با روسیه' ابراز کرده و در تلاش است چین را در زمینه تجارت تحت فشار قرار دهد، این است که شراکت مسکو با پکن هم تمایل روسیه به تعامل با واشنگتن را محدود می‌کند و هم آسیب‌پذیری چین در برابر فشارهای ایالات متحده را کاهش می‌دهد».

روسیه با وجود تحریم‌های شدید غربی توانسته به لطف خریدهای گسترده نفت خود توسط چین و تأمین کالاهای دومنظوره که دولت بایدن می‌گفت صنایع دفاعی روسیه را تقویت می‌کند، مقاومت کند؛ اتهامی که چین آن را رد می‌کند.

کره شمالی در حال تأمین سربازان و تسلیحات برای روسیه در جنگ اوکراین است و به‌سرعت برنامه موشک‌های هسته‌ای خود را پیش برده است. کارشناسان همچنین نگران هستند که ایران، با وجود عقبگردهای منطقه‌ای، ممکن است به دنبال تغییر دکترین هسته‌ای خود برود.

اعضای دولت جدید آمریکا به چالش‌های پیش رو اذعان دارند.

مایک والتز، مشاور امنیت ملی جدید، در مصاحبه‌ای با شبکه فاکس نیوز در ماه نوامبر ادعا کرد: «چین نفت ایران را با قیمت بسیار پایین خریداری می‌کند، ایران [به ادعای او] از این درآمد برای ارسال موشک و پهپاد به روسیه استفاده می‌کند و سپس روسیه زیرساخت‌های حیاتی اوکراین را هدف قرار می‌دهد.»

مارکو روبیو، وزیر امور خارجه جدید، در جلسه تأییدیه سنا هفته گذشته، چین را بزرگ‌ترین تهدید پیش روی ایالات متحده دانست و مسکو، تهران و پیونگ‌یانگ را به ایجاد «هرج‌ومرج و بی‌ثباتی» متهم کرد.

ایران روسیه

جدا کردن چین از متحدان

زک کوپر، پژوهشگر ارشد مؤسسه امریکن اینترپرایز که بر آسیا تمرکز دارد، گفت که تیم ترامپ «احتمالاً تلاش خواهند کرد دیگر کشورها را از چین جدا کنند». او افزود: «به نظر می‌رسد که آن‌ها می‌خواهند روسیه، کره شمالی و ایران را از چین جدا کنند، که این به معنای تفکیک این تهدیدات از یکدیگر است، نه اینکه آن‌ها را به‌صورت یک شبکه به هم مرتبط ببینند. بنابراین، احتمالاً تلاش برای توافق با پیونگ‌یانگ و توافقی دیگر با مسکو در دستور کار قرار خواهد گرفت.»

با این حال، جدا کردن این شرکا کار آسانی نخواهد بود.

مایکل فرومن، که در کابینه اوباما به‌عنوان نماینده تجاری ایالات متحده فعالیت می‌کرد و اکنون رئیس اندیشکده شورای روابط خارجی است، گفت کره شمالی ممکن است انگیزه کمتری برای تعامل مستقیم با ایالات متحده داشته باشد.

در حالی که ترامپ در دوره اول ریاست‌جمهوری خود تصور می‌کرد می‌تواند با پیونگ‌یانگ به توافق برسد، فرومن اظهار داشت مشخص نیست که کره شمالی با توجه به حمایت گسترده‌ای که اکنون از روسیه و چین دریافت می‌کند، علاقه‌ای به تعامل با ایالات متحده داشته باشد.

ترامپ در دوره اول خود نشست‌های بی‌سابقه‌ای با کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی، برگزار کرد و روابط خوب خود با او را به رخ کشید. تیم ترامپ بار دیگر در حال بررسی امکان انجام مذاکرات مستقیم با کیم است.

آمریکا کره شمالی

شکاف‌های موجود و نقش اتحادها

برخی شکاف‌ها در روابط این کشورها در حال نمایان شدن است.

رابرت وود، معاون سابق سفیر ایالات متحده در سازمان ملل در دوره بایدن، با اشاره به فقدان حمایت روسیه از متحد خود، رئیس‌جمهور سابق سوریه بشار اسد، در آستانه سرنگونی او، این سؤال را مطرح کرد که آیا تهران می‌تواند برای کمک به مسکو تکیه کند یا خیر. وود گفت: «اگر من جای ایران بودم و می‌دیدم که روسیه چگونه اسد را رها کرد، بسیار نگران می‌شدم.»

در مورد ایران، به نظر می‌رسد ترامپ قصد دارد به سیاستی که در دوره قبلی خود دنبال می‌کرد بازگردد؛ سیاستی که هدفش فشارهای شدید علیه اقتصاد ایران برای مجبور کردن این کشور به مذاکره بر سر برنامه هسته‌ای، برنامه موشک‌های بالستیک و فعالیت‌های منطقه‌ای آن بود.

وود اظهار داشت که تمام این تلاش‌ها در صورتی برای واشنگتن امکان‌پذیر خواهد بود که دولت جدید بر تقویت اتحادهای ایالات متحده تمرکز کند، سرمایه‌ای که ترامپ در دوره اول ریاست‌جمهوری خود آن را نادیده گرفت. وود در مورد ایران، روسیه، چین و کره شمالی گفت احتمالا واشنگتن تلاش کند آن‌ها را هرجا که بتواند از هم جدا کند و برای این کار داشتن و تکیه بر اتحادها بسیار حیاتی است، زیرا ایالات متحده به تنهایی نمی‌تواند با همه این بازیگران مقابله کند.