به گزارش اکوایران، به نوشته باراک راوید، گزارشگر آکسیوس، این توافقنامه یکی از مهمترین دستاوردهای سیاست خارجی دونالد ترامپ تاکنون است و میتواند به پایان دادن به یکی از طولانیترین درگیریهای جهان کمک کند. این فرصتی دیگر برای ترامپ - که گردهمایی روز جمعه را «اجلاس تاریخی صلح» توصیف کرد - است تا خود را به عنوان صلحساز جهانی معرفی کند.
او پیش از این نیز از پیشرفتهای دیپلماتیک بین رواندا و جمهوری دموکراتیک کنگو، هند و پاکستان و اخیراً کامبوج و تایلند خبر داده بود - با وجود اینکه صلح در اوکراین و غزه دست نیافتنی به نظر میرسد.
ارمنستان و آذربایجان از اواخر دهه 1980 درگیر یک سری درگیریهای مرزی بودهاند - که جدیدترین آن در سال 2023 بود، زمانی که آذربایجان منطقه مورد مناقشه قره باغ کوهستانی را تصرف کرد. این توافق که با میانجیگری ایالات متحده حاصل شده، با هدف تضمین صلح صورت گرفته است، اما جنبه اقتصادی قابل توجهی نیز دارد.
بر اساس گزارش راوید، ارمنستان موافقت کرده که یک کریدور ۴۳.۵ کیلومتری از طریق خاک خود - که توسط ایالات متحده توسعه خواهد یافت و «مسیر ترامپ برای صلح و رفاه بینالمللی» نامگذاری شده است - عبور کند و بخش عمدهای از آذربایجان را به یک منطقه کوچک آذری در مرز ترکیه متصل کند.
این کریدور به افراد و کالاها اجازه میدهد بدون عبور از ایران یا روسیه، بین ترکیه و آذربایجان و فراتر از آن به آسیای مرکزی سفر کنند. این امر در حال حاضر امکانپذیر نیست زیرا مرز ارمنستان و آذربایجان بسته و بسیار مستحکم است.
ایران به شدت با این پروژه مخالف است و روسیه نیز از آن انتقاد کرده است، در حالی که ترکیه به شدت موافق آن است. هر دو کشور درگیر این ماجرا بخشی از جمهوریهای شوروی سابق بودهاند، اما در سالهای اخیر روابط پرتنشی با مسکو داشتهاند. با رفع این مشکل، آمریکاییها سالانه میلیاردها دلار تجارت جدید سود خواهند برد. از سوی دیگر روسیه و ایران و چین نفوذ خود را در بخشی از جهان که قلمرو خود میدانستند، از دست میدهند. ارمنستان در جریان مذاکرات با ایالات متحده، مخالفت دیرینه خود با این کریدور را کنار گذاشته است.
دخالت دولت ترامپ در این درگیری از ماه مارس آغاز شد، زمانی که استیو ویتکاف، فرستاده ویژه کاخ سفید، در یک سفر غیرمنتظره از مسکو به باکو سفر کرد. ویتکاف این سفر را به درخواست دولت قطر انجام داد، که او را تشویق کرد تا برای دستیابی به توافق تلاش کند.
یک مقام آمریکایی گفت که پس از این سفر، ویتکوف، آریه لایتستون، یکی از کارمندان ویژه دولت در تیم خود را به رهبری تلاشهای دیپلماتیک مأمور کرد. لایتستون پنج سفر به منطقه برای مذاکره با طرفین انجام داد.لایتستون در دولت اول ترامپ دستیار ارشد دیوید فریدمن، سفیر وقت اسرائیل، بود و به جرد کوشنر، داماد ترامپ، نزدیک است.
دولت ترامپ، نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان، را به این ایده سوق داد که با موافقت با اجازه دادن به ایالات متحده برای توسعه کریدور ترانزیت، او یک دوست در واشنگتن - و یک سپر قدرتمند در برابر هرگونه تهاجم آینده توسط آذربایجان - به دست خواهد آورد.
این مذاکرات کمسروصدا اکنون به یک توافق بسیار عمومی تبدیل خواهد شد. روز جمعه، ترامپ میزبان پاشینیان و الهام علیاف، رئیس جمهور آذربایجان، در کاخ سفید خواهد بود تا آن را امضا کنند.
ترامپ نوشت که «به این رهبران شجاع به خاطر انجام کار درست» برای مردمشان بسیار افتخار میکند.
این مقام آمریکایی گفت: «این توافق، ارمنستان را به روی جهان باز میکنده. به جای تکیه بر ایران، اکنون ایالات متحده را به عنوان یک شریک کلیدی خواهند داشت.» این مقام آمریکایی استدلال کرد که رویکرد به این موضوع از طریق تجارت و نه از طریق «دیدگاه درگیری شخص دیگری» «بسیار ترامپی» است و ادعا کرد که اکنون «روسیه و ایران و چین نفوذ خود را در بخشی از جهان که قلمرو خود میدانستند، از دست میدهند». این مقام آمریکایی مدعی شد: «این توافق، مسیری برگشتناپذیر برای عادیسازی روابط بین کشورهای تحت نظارت دولت ترامپ ایجاد میکند». این مقام گفت که حداقل در ابتدا، توافق صلح عمدتاً بین دولتها خواهد بود، اما امید است که با گذشت زمان به ایجاد «صلح گرمتر» بین مردم دو طرف مرز کمک کند. این مقام گفت: «صلح هنوز نهایی نشده است، هنوز کارهای بیشتری برای انجام دادن وجود دارد. اما مسائل و مراحل غلبه بر آنها مشخص شده است.»
