به گزارش اکوایران، منابع آگاه به خبرگزاری رویترز گفتهاند دولت ترامپ در حال بررسی درخواست عربستان سعودی برای خرید حداکثر ۴۸ فروند جنگنده پیشرفته F-35 است. به نظر میرسد این معاملهاچند میلیارد دلاری پیش از سفر ولیعهد محمد بن سلمان به آمریکا، از یکی از موانع اصلی در پنتاگون عبور کرده است.
به هم خوردن توازن قدرت منطقه
در صورت نهایی شدن این معامله، سیاست واشنگتن در قبال منطقه وارد مرحلهای تازه میشود، اقدامی که میتواند توازن نظامی خاورمیانه را تغییر دهد و مفهوم همیشگی «برتری نظامی کیفی اسرائیل» را به چالش بکشد.
منابع مطلع به این خبرگزاری گفتهاند پادشاهی سعودی اوایل امسال بهطور مستقیم از دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، درخواست خرید این جنگندهها را مطرح کرده بود و مدتهاست به هواپیمای رادارگریز F-35 ساخت شرکت لاکهید مارتین علاقه دارد.
بر اساس اطلاعات موجود، پنتاگون در حال بررسی فروش ۴۸ فروند از این جنگندههای نسل پنجم است. این نخستین بار است که ابعاد و جزئیات چنین درخواستی علنی میشود.
به گفتهی دو مقام آمریکایی، هنوز تصمیم نهایی اتخاذ نشده و روند اداری معامله چند مرحله دیگر دارد؛ از جمله تأیید در سطح کابینه، امضای ترامپ و اطلاعرسانی رسمی به کنگره. یکی از این مقامات آمریکایی گفت که پنتاگون ماهها روی این پرونده کار کرده و موضوع اکنون به وزیر دفاع رسیده است.
بخشی از توافقی بزرگتر؟
ایالات متحده فروش سلاح به کشورهای خاورمیانه را طوری تنظیم میکند که برتری نظامی اسرائیل حفظ شود؛ یعنی اسرائیل همواره به پیشرفتهترین تجهیزات آمریکایی دسترسی داشته باشد. جنگنده F-35 با فناوری پنهانکاری (Stealth) ساخته شده و توانایی عبور از رادارهای دشمن را دارد. این هواپیما پیشرفتهترین جنگنده جهان محسوب میشود. اسرائیل نزدیک به ده سال است که این جنگنده را در اختیار دارد و همچنان تنها بازیگر خاورمیانهای است که چنین سامانهای را به کار میگیرد.
عربستان سعودی، بهعنوان بزرگترین خریدار تسلیحات آمریکایی، سالهاست به دنبال خرید F-35 است تا نیروی هوایی خود را نوسازی کرده و در برابر تهدیدهای منطقهای، بهویژه از سوی ایران، بازدارندگی بیشتری ایجاد کند. تلاش تازه ریاض برای خرید این جنگندهها همزمان با تمایل دولت ترامپ برای گسترش همکاریهای دفاعی با عربستان شدت گرفته است. در حال حاضر، نیروی هوایی عربستان ترکیبی از جنگندههای F-15 ساخت بوئینگ و جنگندههای اروپایی «تورنادو» و «تایفون» را به کار میگیرد.
موضوع F-35 همچنین به پروندههای دیپلماتیک گستردهتری گره خورده است. دولت بایدن پیشتر بررسی کرده بود که فروش این جنگندهها به عربستان میتواند بخشی از توافقی بزرگتر باشد که شامل عادیسازی روابط ریاض و تلآویو شود، اما آن مذاکرات در نهایت متوقف شد.
ترامپ پس از بازگشت به قدرت، فروش سلاح به عربستان را به یکی از اولویتهای اصلی خود تبدیل کرده است. در ماه مه، آمریکا با فروش بستهای تسلیحاتی به ارزش حدود ۱۴۲ میلیارد دلار به عربستان موافقت کرد، معاملهای که کاخ سفید آن را «بزرگترین توافق دفاعی تاریخ آمریکا» نامید. با این حال، این معامله میتواند در کنگره با مخالفتهایی روبهرو شود. برخی قانونگذاران آمریکایی هنوز پس از قتل روزنامهنگار سعودی جمال خاشقجی در سال ۲۰۱۸، نسبت به گسترش همکاریهای نظامی با عربستان تردید دارند.
این تلاش تازه عربستان برای خرید F-35 در چارچوب برنامه جاهطلبانه «چشمانداز ۲۰۳۰» محمد بن سلمان انجام میشود؛ طرحی که هدفش نوسازی اقتصاد و ارتش کشور است. ریاض در سالهای اخیر کوشیده ضمن حفظ روابط سنتی امنیتی با واشنگتن، شرکای دفاعی جدیدی نیز برای خود پیدا کند.
