به گزارش اکوایران، در روستایی نزدیک به شهر جادۀ ابریشم یارکند، در کنار بیابان تکله‌مکان در منطقۀ غربی سین‌کیانگ، گونگ‌زودویی مشغول کار است. این عبارت به معنی «تیم کار» است. در سین‌کیانگ، این عبارت به گروهی از مسئولان اشاره دارد که برای تغییر شیوۀ زندگی و تفکر مسلمانان به مناطق فقیر روستایی فرستاده می‌شوند. در این روستا، کهنه‌بازار، این تیم مشغول «بسیج ایدئولوژیک» بوده است. هدفش این است  که کشاورزان بی‌میل را قانع کند آنجا را ترک کنند و کار دیگری را انجام دهند.

به نوشته اکونومیست، خبرنگاران به هیچ وجه نمی‌توانند بفهمند کشاورزان اویغور چه واکنشی به آن تلاش‌ها نشان می‌دهند، از جمله به سخنرانی در مراسم‌های برافراشتن پرچم و برگزاری کلاس‌های شبانه برای روستاییان. از اوایل سال 2017، هنگامی که چین بیش از یک میلیون نفر، اکثراً اویغور، را به «مراکز آموزش و یادگیری حرفه» (عملاً اردوگاه‌های بازداشت) فرستاد، به دست آوردن روایت‌های دست اول از قربانیان سرکوب حکومت چین در سین‌کیانگ روز به روز دشوارتر شده است. حکومت کارهایش را به نام حذف تروریسم، تجزیه‌طلبی و افراطی‌گری دینی انجام می‌دهد. پژوهشگران غربی باور دارند که این اردوگاه‌ها در حدود سال 2020 کمتر شدند، اما می‌گویند روایت‌های رسمی، مانند گزارش کهنه‌بازار، حاکی از این است که همچنان از کار اجباری گسترده برای همین هدف استفاده می‌شود.

دولت‌های غربی نسبت به این ماجرا بسیار نگران شده‌اند. در سال 2021، رئیس‌جمهور جو بایدن قانون جلوگیری از کار اجباری اویغورها را امضا کرد. این قانون فرض می‌گیرد که هر کالایی که از سین‌کیانگ می‌آیند مشکوک به این است که با کار اجباری تولید شده است -برای وارد کردن چنین کالاهایی به آمریکا، واردکنندگان باید ثابت کنند که کالاهایشان با کار اجباری تولید نشده‌اند. در ماه آوریل، پارلمان اروپا قوانینی را تأیید کرد که مانع ورود کالاهای ساخته شده با کار اجباری به اتحادیۀ اروپا می‌شد (احتمالاً در سال 2027 عملی شوند). این وضعیت در سین‌کیانگ قانون‌گذاران را به نوشتن چنین چیزی تحریک کرد: واردات اتحادیۀ اروپا از آن منطقه در چهار ماه نخست امسال 641 میلیون دلار ارزش داشتند که به معنی افزایشی 721 درصدی نسبت به دورۀ مشابه در سال 2016 است، یعنی زمانی که هنوز آن همه آدم به اردوگاه‌ها فرستاده نشده بودند.

چنین موانع حقوقی برای تجارت با سین‌کیانگ شرکت‌های بسیاری را آزرده کرده است. در سال 2022، جیمز کوکاین و همکارانش در دانشگاه ناتینگهام گزارشی به نام «کارآمد کردن تحریم‌های سین‌کیانگ» تهیه کردند. این گزارش تخمین می‌زد که پلی‌سیلیکون‌های ساخت سین‌کیانگ، از لوازم ضروری پنل‌های خورشیدی، مسئول تولید 95 درصد از برق تولید شده از نور خورشید موجود در 30 کشور اول تولید برق از انرژی خورشید هستند، . همچنین این گزارش گفت که سین‌کیانگ تولید کنندۀ حدود 18 درصد از محصولات گوجه‌فرنگی فرآوری شده است و یک پنجم پارچه‌های جهان هم پنبه‌های ساخت سین‌کیانگ را در خود دارند.

سین کیانگ

شرکت‌هایی که به دنبال بیرون کردن کار اجباری از زنجیرۀ تأمین‌شان هستند، به دلیل پیچیدگی چنین نقض حقوق‌هایی که در سین‌کیانگ اتفاق می‌افتد، با دشواری‌هایی مواجه خواهند بود. باید با انواع کار اجباری آشنا باشند. یکی از این روش‌ها، استفاده از کارگران مراکز بازآموزی است. به گفتۀ آدریان زنز از بنیاد یادبود قربانیان کمونیسم، سازمان مردم نهادی در واشنگتن، این گروه شامل چند صد هزار نفر است. بعضی‌شان ممکن است همچنان در کارخانه‌های اطراف اردوگاه‌ها مشغول به کار باشند و دسترسی اندکی به جهان خارج دارند و نمی‌توانند کارشان را ترک کنند.

شکل دیگرش می‌تواند شامل زندان‌ها باشد. بسیاری از افراد حاضر در اردگاه‌ها را به بازداشتگاه‌های رسمی فرستاده‌اند و منتظر تشکیل دادگاه هستند. یالکون یویول، یکی از اویغورهای خارج از کشور، می‌گوید چطور پدرش، یک تاجر خربزه، چنین سرنوشتی داشت. در سال 2022، به 16 سال زندان محکوم شد. پسر، از کنشگران حقوق اویغورها، باور دارد که این مجازات صرفاً به دلیل ارتباط پدرش با او بود. او می‌گوید دیگر بستگانش هم احکام بلند مدتی گرفته‌اند.

در سال 2022، آسوشیتد پرس، خبرگزاری آمریکایی، فهرستی متشکل از بیش از 10،000 نفر را به دست آورد که بابت جرائم تروریسم، افراطی‌گری مذهبی یا «دعوا و دردسرسازی»، بهانۀ رایج برای زندانی کردن دگراندیشان، محکوم شده بودند. همه‌شان اهل یکی از بخش‌های جنوبی سین‌کیانگ بودند: کهنه‌شهر که فاصلۀ چندانی با یارکند، ندارد. این گزارش اشاره نکرد که آیا آنان قبلاً در مراکز بازآموزی بوده‌اند یا خیر (اکثرشان در سال 2017 دستگیر شده بودند). اما نشان می‌داد چگونه حبس به سلاحی علیه کسانی تبدیل شد که حکومت آنها را دشمن خودش در سین‌کیانگ می‌داند. مطابق محاسبات اسوشییتد پرس، نرخ حبس در کهنه‌شهر 30 برابر بیشتر از نرخ حبس چین در سال 2013 است، آخرین سالی که داده‌های ملی آن در دسترسند.

کار، بخش رایجی از زیست زندان در چین است و بعضی وقت‌ها به محصولاتی منتهی می‌شود که وارد زنجیره‌های تأمین جهانی می‌شود. دولت آمریکا می‌گوید شواهدی وجود دارد که بر اساس آنها زندانیان درون سین‌کیانگ به شیوه‌های گوناگونی مجبور به کار می‌شوند، از جمله در زمینۀ کشاورزی و معدن. بعضی کارخانه‌های تولید پلی‌سیلیکون کنار زندان‌ها قرار دارند که به گفتۀ پژوهشگران ناتینگهام، می‌تواند نشان دهندۀ ارتباط آنها باشد.

اما برای بخش بزرگی از نیروی کار سین‌کیانگ ممکن است نشانه‌های روشنی از اجبار دیده نشود. افراد را با پیغامی ضمنی در محل کار نگه داشته‌اند: در صورت ترک شغلی که حکومت برایتان مشخص کرده، به مشکل برمی‌خورید. چنین وضعیتی در کهنه‌بازار رایج است. معمولاً به این وضعیت «کاهش فقر از طریق انتقال نیروی کار» می‌گویند. در ظاهر شباهت زیادی به چیزی دارد که طی اصلاحات اقتصادی اواخر دهۀ 1970 در سرتاسر چین اتفاق می‌افتاد و مردم برای کار از روستاهای فقیر به شهرها می‌رفتند.

در باقی چین، این مسئله به ندرت باعث کار اجباری شده است (به جز شاید در تبت -اگرچه بعضی کارشناسان دربارۀ اینکه باید از این عبارت استفاده کرد یا خیر بحث هست). در سین‌کیانگ اما وضعیت متفاوت است. در سال‌های اخیر روشن شده است که دولت با استفاده از این فرایند کنترل سیاسی‌اش را بر جوامع مسلمان بیشتر می‌کند، جمعیتی اکثراً اویغور که حدود 45 درصد از جمعیت 26 میلیونی سین‌کیانگ را تشکیل می‌دهند. کاملاً محتمل است که بعضی اویغورها از سر ترس به برنامه‌های انتقال نیروهای کار بپیوندند. یعنی از سر وحشتی که به دلیل اردوگاه‌های بازآموزیِ حالا منحل شده، دستگیری بسیاری از افراد مظنون به انتقاد از دولت و سرکوب اظهار هویت مسلمان یا اویغوری.

آقای زنز این را یک «کارِ بدون حبسِ اجباری دولتی» می‌نامد. این عبارت در ماه فوریه توسط سازمان بین المللی کار، از سازمان‌های سازمان ملل، در راهنمای کار اجباری استفاده شد. سازمان بین المللی کار اسمی از سین‌کیانگ نبرد اما به برنامه‌هایی اشاره داشت که شباهت بسیار زیادی به نظام انتقال کار دارد.

چنین به نظر می‌رسد که تلاش‌های سین‌کیانگ در سال‌های اخیر بیشتر شده‌اند. در سال 2017، سال افتتاح اردوگاه‌ها، دو میلیون و هفتصد و پنجاه هزار انتقال اتفاق افتاد (ممکن بود یک روستایی در یک سال بیش از یک شغل در خارج از روستایش داشته باشد) در سال 2022، این رقم بیش از سه میلیون نفر بود. سال گذشته، دولت دنبال رقمی شبیه سال 2017 بود. اما مطابق آمار رسمی به سه میلیون و دویست هزار مورد رسید. بعضی از افرادی متأثر از این برنامه در کارخانه‌های نزدیک روستایشان کار می‌کنند؛ بعضی‌شان به جاهایی دورتر فرستاده شده‌اند، از جمله به دیگر استان‌ها (و در آنجا تحت نظارت شدید هستند). ممکن است کارهای موقتی مانند برداشت پنبه انجام دهند. اخراج کردنشان از زمین‌هایشان به آنان انگیزۀ می‌دهد آنجا را ترک کنند: مسئولان معمولاً زمین‌ها را مصادره می‌کنند تا آنها را به مناطق صنعتی و کشاورزی انبوه تبدیل کنند. کهنه‌بازار مشغول تبلیغ یک کارزار «ادغام مزارع کوچک به مزارع بزرگ» بوده است، سیستمی که معمولاً شامل پرداخت اجاره در ازای زمین می‌شود.

در سال 2020، کتابی با تأیید رسمی، «داستان‌های کاهش فقر در جنوب سین‌کیانگ» اهداف یک تیم کاری را در بخش دیگری از منطقه توصیف کرد. یکی‌شان افزایش درآمد روستا بود، تا حدی با استفاده از انتقال نیروی کار. دیگری حذف «افراطی‌گری دینی» در جامعه‌ای است که با «سستی» گیج شده است. این کتاب توضیح می‌دهد چطور رهبر تیم با روستاییان تنبل مواجه می‌شود. مسئول گفت «نمی‌خواهید کار کنید، آره؟ اشکالی ندارد، من هم حتی یک کیسه کود بهت نمی‌دهم و برایت خانه نمی‌سازم. آخر سال هم، وقتی دیگر کسی فقیر نبود و همه وضع‌شان خوب بود، تو می‌مانی و خانۀ خرابه و زندگی افتضاحت!» رهبر تیم نهایتاً موفق شد روستاییان را راضی کند کار کنند. تقریباً همیشه می‌شوند.