رد پای جنگ اوکراین از مرزهای لبنان تا دریای سرخ؛ چگونه بن سلمان تصمیم پوتین را وتو کرد؟

به گزارش اکوایران، مقامات دفاعی و اطلاعاتی ایالات متحده نگران هستند که حمله اسرائیل به لبنان، نیروهای مقاومت منطقه را بیش‌تر برافروخته و همکاری نظامی تهران با روسیه را تقویت کند.

اثرات ثانوی و ثالث حمله به حزب‌الله

به نوشته  میدل‌‌ایست‌آی، دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکا نسبت به آن‌چه مقامات فعلی و سابق آمریکا به عنوان اثرات «ثانوی» و «ثالث» حمله زمینی اسرائیل به حزب‌الله توصیف کردند، هشدار داده‌اند که شامل افزایش حمایت روسیه از محور مقاومت منطقه می‌شود.

یک مقام ارشد آمریکایی مدعی شده که در یمن، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، موشک‌های کروز بالستیک ضد‌کشتی به حوثی‌ها ارائه کرده است. در ماه نوامبر هم وال‌استریت ژورنال مدعی شد که گروه شبه نظامی روسی واگنر، قصد دارد یک سیستم دفاع هوایی روسیه را در اختیار حزب‌الله لبنان قرار دهد.

ویلیام آشر، تحلیلگر ارشد سابق خاورمیانه در سیا، به میدل‌‌‌ایست‌ای گفت: «اگر اسرائیل به داخل لبنان حمله کند، احتمالاً باعث تعمیق بیشتر روابط نظامی ایران با روسیه برای کمک به حزب‌‌الله در دفاع از خود خواهد شد. روسیه می‌‌تواند از قبل به این فکر کند که چگونه به حوثی‌ها کمک می‌‌کند.»

روسیه با نیروهای ایرانی و گروه‌های متحد حامی رئیس جمهور بشار اسد در سوریه متحد است. در ماه ژانویه، میخائیل بوگدانوف، معاون وزیر امور خارجه کرملین در خاورمیانه، از هیات حوثی در مسکو استقبال کرد.

وتوی بن سلمان

با این همه، به نظر می‌رسد ارائه تسلیحات به حوثی‌ها به دلیل تلاش‌های روسیه برای محاصره کشورهای نفت‌خیز خلیج فارس، به طور بالقوه حساس‌تر از کمک به حزب‌الله است. بر اساس ادعای اطلاعات آمریکا، محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی در این ماجرا مداخله کرد تا پوتین را از ارسال موشک به حوثی‌‌‌ها باز دارد. این مقام ارشد آمریکایی به میدل‌‌ایست‌آی گفت: «پوتین با محمد بن سلمان تعامل کرد و از روسیه خواست این توافق را دنبال نکنند».

به گفته اطلاعات آمریکا، این گفتگوها پس از سفر ماه دسامبر پوتین به عربستان سعودی و امارات انجام شد. رویترز در جریان نشست دسامبر گزارش داد که پوتین و محمد بن سلمان برای «رفع تنش‌ها» در منطقه توافق کردند.

هرگونه تلاش روسیه برای ارائه سلاح به یکی از اعضای به محور مقاومت که علیه آمریکا و متحدانش می‌جنگد، یک چرخش قابل توجه خواهد بود.

موشک‌های کروز در فهرست خرید حوثی‌ها

اما فابیان هینز، کارشناس موشک‌های بالستیک و کروز در موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک، گفت که بین حوثی‌ها و روسیه، عرضه و تقاضا مطابقت دارد.

حوثی‌ها عموماً برای حمله به کشتی‌ها به هواپیماهای بدون سرنشین و موشک‌های بالستیک متکی هستند. زرادخانه موشک‌های کروز آن‌‌‌ها دارای مدل‌هایی شبیه نمونه‌های ایرانی است. هنز گفت که دو نمونه از برجسته‌ترین موشک‌هایی که حوثی‌ها به نمایش گذاشته‌اند، موشک‌های قدس و موشک‌های المندب 2 هستند.

موشک‌های کروز عموماً کندتر از موشک‌های بالستیک هستند، اما در ارتفاع پایین‌تر روی زمین پرواز می‌کنند و شناسایی آنها را سخت‌تر و دقیق‌تر می‌کند، زیرا می‌توان آنها را در طول پرواز هدایت کرد. آنها برای حمله به اهداف خاصی مانند کشتی‌‌ها مناسب هستند. 

هینز گفت: «اگر من به جای حوثی‌ها بودم، موشک‌های کروز مافوق صوت در فهرست خرید من قرار می‌گرفتند و روس‌ها موشک‌های کروز ضد کشتی مافوق صوت بسیار خوبی دارند». هینز گفت روسیه می‌تواند موشک ضد کشتی مافوق صوت Kh-31 را تامین کند، موشکی که از هوا پرتاب می‌شود اما می‌تواند به پرتاب زمینی تبدیل شود و به طور گسترده از جمله به ونزوئلا و یمن قبل از جنگ داخلی صادر شده است.

رد پای جنگ اوکراین در دریای سرخ

حوثی‌ها در ماه نوامبر حملات در دریای سرخ را به عنوان همبستگی با فلسطینی‌های محاصره شده غزه آغاز کردند. حملات آنها چالشی در برابر هدف دولت جو بایدن رئیس جمهور ایالات متحده برای جلوگیری از گسترش جنگ در غزه است. حملات حوثی‌ها در ماه رمضان پایان یافت، اما با شدت گرفتن درگیری‌ها بین حزب الله و اسرائیل در ماه ژوئن، این حملات افزایش یافته است.

کشتی توتر، یک کشتی متعلق به یونان، هفته گذشته پس از حمله یک قایق پهپاد مملو از بمب حوثی‌‎ها غرق شد. مقامات آمریکایی گفتند که کشتی‌های روسی در میان کشتی‌هایی بودند که به اندازه کافی نزدیک بودند تا به تماس‌های اضطراری این کشتی پاسخ دهند، اما این کار را نکردند.

همچنین در ماه ژوئن، حوثی‌ها به یک کشتی اوکراینی حمله کردند. ژنرال فرانک مکنزی، فرمانده بازنشسته فرماندهی مرکزی ایالات متحده، به میدل‌ایست‌آی گفت: «بین جنگ روسیه در اوکراین و دریای سرخ ارتباطی وجود دارد.» پوتین آمریکا را مسئول حملات اوکراین به کشتی‌های روسی در دریای سیاه می‌داند. این امکان وجود دارد که او انجام کاری در دریای سرخ را به عنوان تلافی تلقی کند.

روسیه گسترش جنگ در خاورمیانه را فرصتی برای تحمیل هزینه‌ها به آمریکا به دلیل حمایت از اوکراین می‌داند، اما به گفته مقام سابق آمریکایی کرملین به دلیل روابط دیپلماتیک خود با خلیج فارس و تمرکز بر جنگ در اروپا، محدودیت دارد.

چالشی برای نظم جهانی به رهبری غرب 

روسیه به کشورهای نفت خیز خلیج فارس متکی است تا نشان دهد در صحنه جهانی منزوی نیست. امارات متحده عربی به یک مقصد اصلی برای نهادهای روسی تبدیل شده است که به دنبال فرار از تحریم‌‌های ایالات متحده هستند و روسیه از اقدام عربستان سعودی برای پیوستن به بریکس به عنوان چالشی برای نظم جهانی به رهبری غرب حمایت کرد. در ماه ژوئن، شاهزاده فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان سعودی در نشست بریکس در روسیه شرکت کرد.

روسیه و عربستان سعودی نیز در یک اتحاد انرژی به نام اوپک پلاس شریک هستند. کارشناسان انرژی می‌‌گویند که عربستان سعودی بیشتر کارهای سنگین را برای حمایت از قیمت نفت با محدود کردن تولید انجام داده است، در حالی که روسیه و امارات از قیمت‌‌های بالاتر و تولید بیشتر سود می‌‌برند. روسیه برای تامین هزینه جنگ خود در اوکراین به درآمد نفت وابسته است.

عربستان سعودی و امارات پس از وارد شدن به جنگ داخلی یمن در سال 2014، کارزار خونینی را علیه حوثی‌ها آغاز کردند.

ائتلاف به رهبری عربستان سعودی هزاران حمله هوایی به یمن انجام داد که نتوانست حوثی‌‌‌ها را از بین ببرد اما منجر به کشته شدن هزاران غیرنظامی و یک بحران بزرگ انسانی شد. حوثی‌ها با شلیک موشک‌ها و پهپادها به عربستان سعودی و امارات پاسخ دادند.

پاتریک تروس، سفیر سابق آمریکا در قطر گفت: «روس‌ها در اوپک پلاس با سعودی‌ها روابط بسیار خوبی دارند. از دیدگاه روسیه، این مسئله اجازه می‌دهد تا آمریکایی‌ها وارد جنگ با متحدان ایران شوند. مسکو بسیار خوشحال خواهد شد، اما آنها نمی‌خواهند ریاض را منزوی کنند».

ورود در معرکه شامات

اما مقامات فعلی و سابق ایالات متحده می‌گویند که اگر اسرائیل حمله‌ای به حزب‌الله انجام دهد می‌تواند روسیه را وادار کند که به دنبال راه‌هایی برای گرفتن هزینه بیشتر از آمریکا باشد. میدل‌ایست‌آی در اوایل این ماه فاش کرد که ایالات متحده نشان داده که از حمله اسرائیل به حزب‌الله در هفته‌های آینده حمایت خواهد کرد.

ساموئل رامانی، کارشناس سیاست خارجی روسیه در خاورمیانه و آفریقا در موسسه رویال یونایتد سرویس گفت: «روسیه نمی‌خواهد خطر دور کردن عربستان سعودی را به ایجاد کند».

اما حمله اسرائیل به حزب‌الله می‌تواند به ایران و مواضع محور مقاومت در سوریه لطمه بزند. تنها حضور نیروی دریایی روسیه در دریای مدیترانه در بندر طرطوس سوریه است. روسیه در حال حاضر به سایر بنادر در منطقه خاورمیانه چشم دوخته است. بر اساس گزارش ماه ژوئن، اقدامات روسیه برای تامین امنیت پایگاه دریایی دریای سرخ در سودان در حال انجام است.

حوثی‌‌ها قول داده‌‌اند حملات دریایی خود را فراتر از دریای سرخ تا مدیترانه گسترش دهند. مقامات حوثی قول داده‌اند که به کشتی‌‌های روسیه حمله نکنند. 

مانند دیگر متحدان خاورمیانه‌ای ایالات متحده، اسرائیل و روسیه با وجود جنگ در اوکراین روابط خود را حفظ کرده‌‌اند. با این حال، تعمیق روابط نظامی روسیه با ایران به عنوان یک نقطه تیره در روابط این دو بازیگر ظاهر شده است. روز پنجشنبه، فایننشال تایمز گزارش داد که اسرائیل در حال مذاکره برای ارائه سامانه‌های دفاع هوایی پاتریوت آمریکا به اوکراین است، اقدامی که احتمالاً روابط بین اسرائیل و مسکو را تیره خواهد کرد.

تروس، سفیر سابق ایالات متحده، گفت که اگر ایالات متحده از حمله اسرائیل به حزب‌‌‌الله حمایت کند، می‌تواند روسیه را وارد معرکه کند. تروس گفت: «اول، اگر اسرائیل به حزب‌‌‌‌الله حمله کند، اشتباه بزرگی مرتکب خواهد شد، اما اگر آمریکا از آن حمایت کند، روسیه وارد خواهد شد».