سناریوی وحشتناک برای ریاض؛ چرخش بزرگ بن سلمان در قبال اسرائیل؟

به گزارش اکوایران، موضع گیری تندتر محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، در قبال اسرائیل، همزمان با روزی بود که انفجار واکی‌تاکی‌ها باعث کشته شدن اعضای جنبش حزب الله لبنان شد، اتفاقی که دوباره ترس از وقوع یک جنگ گسترده‌تر را افزایش داد.

انعطاف‌ناپذیری و پاک کردن هر گونه ابهام

به نوشته خبرگزاری فرانسه، سعودی‌ها قبلاً به صراحت اعلام کرده بودند که خواهان مسیری برای تشکیل کشور فلسطین هستند، اما شاهزاده محمد روز چهارشنبه صریحاً به مجلس مشورتی شورای عربستان سعودی گفت که یک «دولت مستقل فلسطین» شرط عادی‌سازی است.  او گفت: «ما تأکید می‌کنیم که پادشاهی بدون آن [کشور فلسطین] رابطه دیپلماتیک با اسرائیل برقرار نخواهد کرد.»

به گفته مشاور دولت عربستان، علی شهابی، موضع عربستان همیشه روشن بوده، حتی اگر «برخی القا می‌کردند که این موضع انعطاف‌پذیر است». شهابی گفت که شاهزاده محمد با آخرین اظهارات خود می‌خواست «هر گونه ابهام» را از بین ببرد.

رد خوش‌بینی آمریکایی 

اعلامیه شاهزاده پیام‌های خوش‌بینانه ایالات متحده را رد کرد. آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا که در این ماه گفت که عادی‌سازی پیش از خروج جو بایدن در ژانویه ممکن است.

چند روز پس از آغاز جنگ غزه در 7 اکتبر، زمانی که حماس به اسرائیل حمله کرد، عربستان سعودی مذاکرات با ایالات متحده در مورد یک توافق گسترده  را که شامل عادی سازی با اسرائیل و بسته امنیتی برای پادشاهی بود، به حالت تعلیق درآورد.

چند هفته پیش، شاهزاده محمد به شبکه تلویزیونی آمریکایی فاکس نیوز گفته بود که «هر روز به عادی سازی نزدیک‌تر می‌شویم»، اگرچه او افزود: «مسئله فلسطین برای ما بسیار مهم است. ما باید این بخش را حل کنیم.»

تنها تعداد انگشت شماری از کشورهای عربی اسرائیل را به رسمیت می‌شناسند، از جمله همسایه سعودی، امارات متحده عربی.

خشونت و «جنایات»

ایالات متحده ایده عادی‌سازی عربستان و اسرائیل را مطرح کرده است، به این امید که انگیزه‌ای به بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر دست‌راستی اسرائیل - که تشکیل دولت مستقل فلسطین را رد می‌کند - بدهد تا جنگ را متوقف کند و در عوض یک متحد قدرتمند عرب به دست آورد.

اما تحلیلگران می‌گویند که پس از تقریبا یک سال جنگ در غزه، روابط با اسرائیل برای جامعه عربستان غیرقابل تصور است.

ربها سیف علام، از مرکز مطالعات استراتژیک قاهره گفت: «خشونت جنگ و جنایات انجام شده علیه فلسطینی‌ها این احتمال را که افکار عمومی عربستان سعودی عادی سازی را قبول کند را از بین برده است».

به گفته آنا جیکوبز از اندیشکده گروه بین المللی بحران، «اسرائیل از تمام خطوط قرمز عبور کرده و تلاش می‌کند جنگی چند جبهه‌ای را آغاز کند که خاورمیانه را بیشتر بی‌ثبات خواهد کرد».

سناریوی وحشتناک ریاض و فشار بر اسرائیل

عربستان سعودی در ابتدا برای کمک به آرام کردن منطقه آشفته، در حالی که می‌خواست اقتصاد متکی به نفت خود را به سمت تجارت، کسب و کار و گردشگری سوق دهد، مذاکرات را در مورد عادی سازی آغاز کرد.

علام گفت، اما «گسترش درگیری می‌تواند پروژه‌های توسعه» و توانایی عربستان سعودی برای جذب سرمایه گذاری را تحت تاثیر قرار دهد.

جیکوبز گفت که شاهزاده محمد اکنون در تلاش است تا «فشار بر اسرائیل و آمریکا را برای دستیابی به آتش بس در غزه افزایش دهد.»

جیکوبز افزود او همچنین می‌خواهد از یک جنگ منطقه‌ای گسترده‌تر که آمریکا و اسرائیل را در یک طرف و ایران و (متحدان) آن را در طرف دیگر قرار می‌دهد، جلوگیری کند. او گفت: «این یک سناریوی وحشتناک برای ریاض و همه کشورهای خلیج فارس است که ممکن است در آتش متقابل گرفتار شوند.»

برای جیکوبز، این سوال مطرح است که آیا موضع «تهاجمی» فزاینده ریاض «به‌ویژه در روابطش با ایالات متحده، بزرگترین متحد اسرائیل، با اقدامی همراه خواهد بود یا خیر».او گفت: «به نظر می‌رسد عربستان سعودی، حداقل در ملاء عام، نشان می‌دهد که عادی‌سازی با اسرائیل در حال حاضر از روی میز خارج شده است.»

جیکوبز افزود: «اما چگونه عربستان سعودی می‌تواند جهان عرب و اسلام را بسیج کند و بر اسرائیل و آمریکا فشار بیاورد؟ این سوالی است که باید بپرسیم.»