در روزهای پایانی میان اسد، تهران و آنکارا چه گذشت؟

به گزارش اکوایران، بشار اسد در روزهای پایانی منتهی به سرنگونی‌اش، به وزیر امور خارجه ایران شکایت کرده بود که ترکیه به طور فعال از گروه‌های مسلح مخالف دولت سنی در حملاتشان برای سرنگونی او حمایت می‌کند. این موضوع را دو مقام ایرانی این هفته به خبرگزاری رویترز اعلام کردند.

پنج دهه حکومت خانواده اسد روز یکشنبه، زمانی که او به مسکو فرار کرد و دولت روسیه به او پناهندگی اعطا کرد، پایان یافت. 

بنا بر گزارش رویترز، با پیشروی نیروهای هیئت تحریر الشام که پیش‌تر با القاعده همسو بودند و تصرف شهرهای بزرگ و نزدیک شدن به پایتخت، اسد در ۲ دسامبر در دمشق با عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران دیدار کرد.

به گفته یک مقام ارشد ایرانی، اسد در این دیدار خشم خود را از آنچه تلاش‌های فزاینده ترکیه برای سرنگونی‌اش توصیف کرد، ابراز کرد. عراقچی به اسد اطمینان داد که جمهوری اسلامی ایران همچنان از او حمایت می‌کند و قول داد که این موضوع را با آنکارا مطرح کند.

روز بعد، عراقچی با وزیر امور خارجه ترکیه، هاکان فیدان، دیدار کرد تا نگرانی‌های عمیق تهران درباره حمایت آنکارا از پیشروی شورشیان را بیان کند.

به گفته یک مقام ایرانی دیگر «این دیدار پرتنش بود. جمهوری اسلامی نارضایتی خود را از همسویی ترکیه با برنامه‌های آمریکا و اسرائیل ابراز کرد و نگرانی‌های اسد را منتقل کرد». او به حمایت ترکیه از نیروهای مسلح و همکاری با منافع غربی و اسرائیلی در هدف قرار دادن متحدان جمهوری اسلامی ایران در منطقه اشاره کرد.

این مقام افزود که فیدان اسد را مسئول بحران دانست و تأکید کرد که عدم تمایل او به انجام مذاکرات صلح واقعی و سال‌ها حکومت سرکوبگرانه‌اش ریشه اصلی این درگیری است.

یک منبع وزارت خارجه ترکیه گفت این اظهارات دقیقاً گفته‌های فیدان نبوده است و افزود که عراقچی هیچ پیام مستقیمی از اسد به ترکیه منتقل نکرده است.

فیدان روز یکشنبه در گفتگو با خبرنگاران در دوحه گفت که رژیم اسد «زمان ارزشمندی» برای حل مشکلات سوریه در اختیار داشت، اما آن را از دست داد و به جای آن به «زوال و فروپاشی تدریجی» دامن زد.

مقامات تهران در اظهارات رسمی سرنگونی اسد را نتیجه برنامه‌ای از سوی آمریکا و اسرائیل معرفی کرده‌اند.

ترکیه، عضو ناتو که کنترل بخش‌هایی از شمال سوریه را پس از چندین عملیات مرزی علیه نیروهای کُرد YPG در دست دارد، از زمان آغاز جنگ داخلی در سال ۲۰۱۱، از گروه‌های مخالف برای سرنگونی اسد حمایت کرده است.

سرنگونی اسد، جمهوری اسلامی ایران و متحدش، حزب‌الله لبنان را از یک هم‌پیمان حیاتی محروم کرد. روابط تهران با دمشق به جمهوری اسلامی اجازه داده بود تا از طریق یک کریدور زمینی که از مرز غربی‌اش از طریق عراق به لبنان امتداد داشت، نفوذ خود را گسترش داده و امکانات و تجهیزات را به حزب‌الله منتقل کند.