آشوب سیاسی که ترامپ در کانادا برپا کرد؛ دومینوی سقوط به ترودو رسید؟

به گزارش اکوایران، دونالد ترامپ با شدت بخشیدن به بحرانی که جایگاه نخست‌وزیر جاستین ترودو را تهدید می‌کند و می‌تواند موجب برکناری او شود، در کانادا آشوب سیاسی به پا کرده است.

تهدیدهای ترامپ علیه یک رقیب سیاسی در حال سقوط، که او را به عنوان فرماندار ایالت پنجاه و یکم به سخره می‌گیرد و به آمریکا و همسایه وفادار شمالی‌اش توهین می‌کند، پیش‌نمایشی از یک استراتژی تهاجمی است که او به دنبال پیروزی‌های بزرگ در دوران دوم ریاست‌جمهوری خود پیش از ورود به کاخ سفید است.

به گزارش سی‌ان‌ان، آمادگی او برای دخالت در سیاست‌های داخلی متحدانش باید هشداری برای دیگر دولت‌های دچار بحران در کشورهایی چون فرانسه، آلمان و کره‌جنوبی باشد، جایی که آشوب سیاسی و اختلافات داخلی می‌تواند تقابل را دشوار کند.

تهدید ترامپ برای اعمال تعرفه ۲۵ درصدی بر کالاهای کانادایی به منظور اجبار اوتاوا به اقدام در مسائل مرزی، ترودو را با ترس از رکودی عمیق در سال انتخابات مواجه کرده است.

این رویکردی بسیار سخت‌گیرانه در مواجهه با کشوری است که روابط دیپلماتیک و فرهنگی عمیقی با ایالات متحده دارد، یکی از دو طرف یکی از پرسودترین روابط تجاری جهان است و در دفاع از متحد خود پس از حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، نیروهای خود را به میدان جنگ فرستاد.

ترودو در آستانه سقوط

ترودو، نخست‌وزیر ضعیف شده لیبرال، ممکن است این هفته با استعفای جنجالی وزیر دارایی و معاون نخست‌وزیر کریستیا فریلند، ضربه‌ای اساسی به موقعیتش خورده باشد.

تنش‌های سیاسی میان دو سیاستمدار قدرتمند کانادا برای ماه‌ها در جریان بود و حزب لیبرال‌ها به طور مداوم در نظرسنجی‌ها حدود ۲۰ امتیاز از حزب محافظه‌کار مخالف عقب بودند و انتخابات باید تا پاییز آینده برگزار شود.

اما بازی ترامپ با تعرفه‌ها موجب ایجاد انفجار سیاسی در کابینه کانادا شد. فریلند، که سال‌ها وفادار ترودو بود، در نامه استعفای خود او را متهم به پیشبرد سیاست‌های بی‌پایه‌ای کرد که کانادا را به شدت در معرض تهدید ترامپ قرار می‌دهد.

او نوشت: «کشور ما امروز با یک چالش جدی روبرو است. دولت جدید ایالات متحده در حال پیشبرد یک سیاست ملی‌گرایانه اقتصادی تهاجمی، از جمله تهدید به تعرفه ۲۵ درصدی است. ما باید این تهدید را بسیار جدی بگیریم.» فریلند ادامه داد: «این یعنی باید امروز منابع مالی خود را محفوظ نگه داریم، تا برای جنگ تعرفه‌ای احتمالی آمادگی داشته باشیم.» او افزود: «این یعنی باید از ترفندهای سیاسی پرهزینه که به سختی قادر به تحمل آن‌ها هستیم و باعث می‌شود کانادایی‌ها شک کنند که ما جدیت وضعیت را درک می‌کنیم، اجتناب کنیم.»

پس از نه سال حکومت، ترودو اعتماد بسیاری از کانادایی‌ها و بخش بزرگی از حزب پارلمانی خود را از دست داده است. گمانه‌زنی‌ها در مورد اینکه آیا او اوایل سال آینده استعفا خواهد داد تا حزبش رهبر و نخست‌وزیر جدیدی را انتخاب کند، یا اینکه یک رأی اعتماد ممکن است دولت اقلیت او را ساقط کرده و انتخابات زودهنگام عمومی را به راه اندازد، در حال افزایش است.

متیو لبو، استاد مهمان در دانشگاه مک‌گیل در مونترال، گفت: «من نمی‌گویم که انتخاب ترامپ دولت کانادا را تغییر داده است، اما قطعاً گفت‌وگو را تغییر داده است، او موضوعات انتخابات بعدی و واکنش این دولت را تغییر داده است.» لبو که همچنین در دانشگاه غربی انتاریو علوم سیاسی تدریس می‌کند، افزود: «و احتمالاً زمان‌بندی رفتن جاستین ترودو را هم تغییر داده است.»

برای ترامپ، آشوب این هفته در سیاست‌های کانادا بهتر از این نمی‌توانست پیش برود. به یک ضربه، او از فریلند رهایی یافت، کسی که زمانی در دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ در مذاکرات تجاری با ایالات متحده درگیر بود، و ترودو را که به وضوح او را دوست ندارد و در دایره‌اش به عنوان فردی ضعیف، فوق‌العاده پروگرسیو و «ووک» می‌شناسد، آسیب زد.

ترامپ در تروث نوشت: «ایالت بزرگ کانادا در شوک است زیرا وزیر دارایی از سمت خود استعفا داد، یا از سوی فرماندار جاستین ترودو اخراج شد. رفتار او کاملاً سمی بود و اصلاً به نفع انجام معامله‌هایی که برای شهروندان بسیار ناراضی کانادا خوب باشد، نبود. کسی دلتنگ او نخواهد شد.»

برای ترامپ، تجارت یک بازی برنده-بازنده است

این رفتار انتقامی از سوی رهبر یک کشور بزرگ علیه بزرگ‌ترین شریک تجاری‌اش است. اما با دیدگاه ترامپ درباره هر تعامل سیاست خارجی که شبیه به یک اختلاف تجاری است که تنها یکی از طرفین می‌تواند برنده باشد، هم هم‌خوانی دارد.

به نظر می‌رسد تاکتیک‌های ترامپ موثر واقع شده‌اند. به عنوان مثال، ترودو ماه گذشته برای نشان دادن احترام به مار-آ-لاگو شتافت که تسلط ترامپ در روابط را تایید کرد.

این مسئله ممکن است تنش‌های نخست‌وزیر را با فریلند، که رویکرد سخت‌تری در قبال آمریکا داشت، تشدید کرده باشد. ترامپ همچنین وحدت سیاسی را که برای رویکرد کانادا به روابط با واشنگتن در گذشته حیاتی بود، از بین برد. به عنوان مثال دوگ فورد، نخست‌وزیر انتاریو، هشدار داد که کانادا باید صادرات حیاتی انرژی به ایالات متحده را در پاسخ به تهدیدات ترامپ متوقف کند، اقدامی که او را از دیگر رهبران در استان‌های دیگر، به ویژه در دشت‌های غنی از کربن، دور کرد.

فورد به سی‌ان‌ان گفت: «من می‌خواهم برق بیشتری بفروشم؛ برق بیشتری به دوستان ایالات متحده و نزدیک‌ترین متحدان ما در جهان. اما این ابزاری است که ما در جعبه ابزار خود داریم. ما هر روز ۴.۳ میلیون بشکه نفت به ایالات متحده ارسال می‌کنیم. اگر تعرفه‌ای روی آن اعمال شود، قیمت بنزین یک دلار افزایش پیدا می‌کند و این خیلی خوب نخواهد بود.» نخست‌وزیر انتاریو که محافظه‌کار است، گفت که ترجیح می‌دهد با ترامپ کار کند زیرا ایالات متحده و کانادا با هم قوی‌تر هستند.

ترامپ می‌داند که از موضع قدرت عمل می‌کند. ایالات متحده شریک قدرتمندتر در این رابطه است و اگرچه جنگ تجاری کامل به مصرف‌کنندگان آمریکایی آسیب خواهد زد، اما سریع‌ترین و شدیدترین عواقب در کانادا احساس خواهد شد.

خواست ترامپ از کانادا برای انجام اقدامات بیشتر در جلوگیری از مهاجرت غیرقانونی و کاهش جریان فنتانیل از مرز، وعده‌هایی از اوتاوا برای سرمایه‌گذاری صدها میلیون دلار و افزایش جستجوهای مرزی و پرسنل را به دنبال داشته است، حتی اگر این مسائل در مقایسه با وضعیت مرز ایالات متحده-مکزیک کمتر اهمیت داشته باشند.

اما بی‌احترامی ترامپ به اتحادهایی که دیگر روسای‌جمهور برای دهه‌ها پرورش داده‌اند و مقاومت او در برابر مصالحه‌هایی که برای هر دو طرف مناسب است، باعث می‌شود که دوستان آمریکا در زمان قدرت گرفتن او نتوانند روابط عادی با ایالات متحده برقرار کنند.

این نگرش قطعاً در دوره دوم ترامپ برجسته‌تر خواهد شد. در مورد کانادا و مکزیک، به نظر می‌رسد که او به دنبال دریافت امتیازات بزرگ پیش از بازنگری مجدد توافق تجاری قاره‌ای USMCA است که در دوره اول ریاست‌جمهوری خود آن را به عنوان یک پیروزی بزرگ تحسین کرد، اما حالا می‌خواهد آن را تغییر دهد.

ترامپ در یک کنفرانس خبری در مار-آ-لاگو در روز دوشنبه گفت: «ما خیلی پول به خاطر کانادا از دست می‌دهیم، مقدار زیادی پول.» او ادامه داد: «ما در حال یارانه دادن به کانادا هستیم. ما در حال یارانه دادن به مکزیک هستیم. این نمی‌تواند ادامه پیدا کند. و من با مردم مکزیک و کانادا خیلی خوب کنار می‌آیم، اما نمی‌توانیم بگذاریم ادامه پیدا کند.» او افزود: «چرا ما از دیگر کشورها حمایت می‌کنیم و صدها میلیارد دلار به آن‌ها می‌دهیم؟ این ناعادلانه است. این درست نیست.»

مشخص نیست که ترامپ از دادن صدها میلیارد دلار به دیگر کشورها چه منظوری دارد. ممکن است منظور او کسری تجاری باشد، که او اغلب به عنوان شواهدی از سوءاستفاده دیگر کشورها از ایالات متحده می‌بیند، اما این کسری‌ها اغلب بازتاب شور و شوق مصرف‌کنندگان آمریکایی برای خرید کالاها از هر کشوری است و در واقع نشان‌دهنده میزان قابل توجهی از شکوفایی اقتصادی ایالات متحده است.

جایگاه سخت‌گیرانه مذاکراتی ترامپ نشان‌دهنده اعتماد به نفس بی‌نظیر او پس از پیروزی در انتخابات است. او سخنگوی میلیون‌ها آمریکایی است که بر این باورند که تجارت آزاد جهانی صنعت‌ آمریکایی را از بین برده و به نفع نخبگان تجاری بوده است که مشاغل را به کشورهای با دستمزد پایین منتقل کرده‌اند. بسیاری از این جوامع در ایالت‌های مرزی نزدیک به کانادا قرار دارند.

در حالی که رهبران سیاسی پیشین ایالات متحده تجارت جهانی و توافقات در آمریکای شمالی و با چین و اتحادیه اروپا را به عنوان نیروهایی می‌دیدند که ثروت را توزیع می‌کنند، بسیاری از حامیان ترامپ آن‌ها را مقصر بحران‌های اقتصادی می‌دانند که باعث شده مناطق وسیعی از کشور عقب بمانند و فقر اجتماعی به وجود آید.

اما واقعیت تجارت قاره‌ای نیز پیچیده است. صنایع تولیدی و زنجیره‌های تأمین به دلیل توافق‌های تجاری به شدت در هم تنیده‌اند. به عنوان مثال، قطعات یک خودرو ممکن است چندین بار از مرز عبور کنند پیش از اینکه در نهایت مونتاژ شوند. بنابراین جنگ تجاری میان ایالات متحده و مکزیک و کانادا می‌تواند تأثیرات منفی بر روی کارگران و مصرف‌کنندگان ایالات متحده و همچنین ساکنان شمالی و جنوبی مرزها داشته باشد.

چه کسی بعدی است؟

در حالی که اکنون کانادا و مکزیک در کانون توجه ترامپ قرار دارند، او قطعاً پس از ورود به دفتر ریاست‌جمهوری، به آنچه که روابط تجاری ناعادلانه می‌داند، توجه خواهد کرد.

ترامپ احتمالاً استراتژی تقسیم و تسلط خود را در میان کشورهای اروپایی دنبال خواهد کرد و سعی خواهد کرد موفقیت خود در ایجاد اختلافات در داخل کانادا را در اینجا نیز تکرار کند. در حالی که برخی از این کشورها از قدرت تجاری جمعی اتحادیه اروپا برخوردار هستند، ترامپ می‌تواند از اختلافات سیاسی زیادی که در این کشورها وجود دارد، استفاده کند. رئیس‌جمهور فرانسه، امانوئل مکرون، ماه‌هاست که درگیر بحران سیاسی خودساخته‌ای است. دولت اولاف شولز، صدراعظم آلمان، به تازگی سقوط کرده و انتخابات آن‌ها سال آینده برگزار خواهد شد. نخست‌وزیر جدید بریتانیا، کیر استارمر، اکثریتی بزرگ دارد، اما بریتانیا پس از برگزیت دیگر از حمایت اتحادیه اروپا برخوردار نیست، و رفتار ترامپ با کانادا نشان می‌دهد که متحدان کوچک‌تر و وفادار نمی‌توانند انتظار تخفیف داشته باشند.

ترامپ انگیزه دیگری برای بازی سیاسی سختگیرانه دارد. این کشورها به احتمال زیاد پوپولیست‌های محافظه‌کاری در صف انتظار دارند که او قطعاً ترجیح می‌دهد با آن‌ها مذاکره کند. رهبر محافظه‌کار کانادا، پیر پویلیور، که در استانداردهای کشور خود راست‌گرا است، به عنوان نخست‌وزیر بعدی شناخته می‌شود و از سوی رسانه‌های محافظه‌کار آمریکایی به خاطر حمایت از اعتراضات کامیون‌داران در اتاوا در سال ۲۰۲۲ ستایش شد که در آن حمایت از پوپولیسم به سبک ترامپ آشکار بود.

در حالی که لفاظی‌ها در طول خط فرضی ۴۹ام شمالی تشدید می‌شود، کانادایی‌ها طعم زودهنگام آنچه دوره دوم ترامپ اتفاق خواهد افتاد را، می‌چشند. اما دیگران هم به زودی به این مرحله خواهند رسید.

متیو لبو گفت: «فکر می‌کنم کانادایی‌ها پیش‌بینی نکرده بودند که دوره دوم چقدر با دوره اول متفاوت خواهد بود. من قطعاً فکر می‌کنم که این چهار سال به طور فاحشی با چهار سال اول متفاوت خواهد بود.»

این اظهارات اشاره به نگرانی‌های کانادایی‌ها از آینده روابط کشورشان با ایالات متحده تحت رهبری ترامپ دارد. بسیاری از کانادایی‌ها ممکن است به دنبال رهبری جدید از حزبی متفاوت از حزب لیبرال باشند تا از فشارهای ترامپ بر کانادا جلوگیری کنند و امیدوارند که دولت جدید بتواند کشور را از تبدیل شدن به هدف بعدی ترامپ نجات دهد. این نوع نگرانی‌ها بازتابی از عدم اطمینان عمومی نسبت به اقدامات ترامپ و تأثیرات آن بر سیاست خارجی و اقتصاد کانادا است. به نظر می‌رسد که بسیاری از کانادایی‌ها برای دوری از تنش‌های بیشتر با ایالات متحده به یک تغییر سیاسی داخلی فکر می‌کنند.