آژانس توسعه بین‌المللی آمریکا چیست و چرا ایلان ماسک می‌خواهد آن را تعطیل کند؟

به گزارش اکوایران، هفته گذشته صدها پیمانکار که برای آژانس توسعه بین‌المللی ایالات متحده (USAID) کار می‌کردند به دلیل اعمال یک توقف گسترده بر کمک‌های خارجی آمریکا از سوی رئیس‌جمهور دونالد ترامپ، به حالت تعلیق بدون حقوق درآمدند و تعدادی نیز اخراج شدند.

اما به نظر می‌رسد این اقدام موقتی برای ایلان ماسک میلیاردر کافی نیست. 

ماسک روز دوشنبه در پلتفرم اجتماعی ایکس نوشت: «زمان آن رسیده که این آژانس از بین برود.» او آژانس توسعه بین‌المللی را «یک سازمان جنایتکار» توصیف کرد.

ماسک در پست دیگری گفت: «این آژانس قابل اصلاح نیست.» او افزود که ترامپ نیز موافق است که این آژانس باید تعطیل شود.

به نوشته الجزیره، اظهارات ماسک، که ترامپ او را به رهبری اداره جدید کارآمدی دولت (DOGE) منصوب کرده، بحث‌های گسترده‌ای را درباره آینده این آژانس کمک‌رسانی به راه انداخته است.

اما آژانس توسعه بین‌المللی ایالات متحده چیست و چه نقشی دارد؟

چه اتفاقی در حال رخ دادن است؟ 

آژانس توسعه بین‌المللی، که وب‌سایت آن روز شنبه به‌طور ناگهانی و بدون توضیح ناپدید شد، یکی از آژانس‌های فدرال است که هدف دولت ترامپ در سرکوب فزاینده بوروکراسی فدرال و بسیاری از برنامه‌های آن بوده است.

ترامپ در گفتگو با خبرنگاران درباره این آژانس گفت: «این آژانس توسط یک مشت دیوانه افراطی اداره می‌شد و ما داریم آن‌ها را بیرون می‌کنیم.»

درخواست ماسک برای تعطیلی کامل USAID پس از آن مطرح شد که گزارش‌ها نشان دادند مقامات امنیتی دسترسی اعضای تیم کاهش هزینه‌های او به مناطق محدود شده در دفتر مرکزی این آژانس در واشنگتن دی‌سی را مسدود کردند.

بر اساس گزارش رسانه‌های مختلف آمریکایی به نقل از مقامات ناشناس، جان فوریز، مدیر امنیت این آژانس، و معاون او برایان مک‌گیل، پس از ندادن اجازه ورود به پرسنل DOGE به اماکن امنیتی به دلیل نداشتن مجوزهای امنیتی به حالت تعلیق درآمدند.

نمایندگان سازمان DOGE که توسط یک فرمان اجرایی از سوی ترامپ ایجاد شده اما یک نهاد دولتی محسوب نمی‌شود، در نهایت پس از یک رویارویی، موفق به دسترسی به اطلاعات طبقه‌بندی‌شده شدند.

کاخ سفید انکار کرد که پرسنل DOGE تلاش کرده‌اند به اماکن محدود شده دسترسی پیدا کنند.

واکنش‌ها به درخواست ماسک برای تعطیلی USAID چه بود؟ 

پس از انتقاد ماسک، اعضای کنگره در شبکه‌های اجتماعی به بحث پرداختند که آیا USAID می‌تواند به‌طور دائمی تعطیل شود و آیا این اتفاق باید بیافتد یا خیر.

چاک شومر، رهبر حزب دموکرات در سنای تحت کنترل جمهوری‌خواهان، در پلتفرم ایکس گفت: «ترامپ در حال پاکسازی و تهدید کارکنان USAID است. اکنون شایعه شده که قصد دارد این آژانس مستقل را منحل کند. این اقدام غیرقانونی و برخلاف منافع ملی ما خواهد بود.»

سناتور جمهوری‌خواه رند پال در پاسخ به شومر نوشت: «USAID و تمام کمک‌های خارجی را لغو کنید.»

سناتور دموکرات کریس کونز نیز در پلتفرم ایکس اظهار داشت که حذف این آژانس امنیت آمریکا را کمتر خواهد کرد.

او در روز یکشنبه گفت: «رئیس‌جمهور ترامپ دو هفته را صرف آزار و اخراج کارکنان USAID کرد و اکنون تیم او در تلاش است این آژانس را کاملاً نابود کند. این افراد آمریکایی‌های میهن‌پرستی هستند که رهبری ما را در سراسر جهان ترویج می‌کنند.»

USAID چیست و چه زمانی تأسیس شد؟ 

در یک تلاش به رهبری رئیس‌جمهور وقت، جان اف. کندی، USAID به‌عنوان بخشی از قانون کمک خارجی سال 1961 تأسیس شد. این اقدام تغییرات عمده‌ای در برنامه‌های برون‌مرزی آمریکا بود و چندین سازمان و برنامه موجود را در یک نهاد واحد ترکیب کرد.

نسخه بایگانی‌شده وب‌سایت USAID توضیح می‌دهد: «تا آن زمان، هرگز یک آژانس واحد برای توسعه اقتصادی خارجی وجود نداشت.»

بر اساس وب‌سایت رسمی دولت آمریکا، USAID «اصلی‌ترین آژانس ایالات متحده برای ارائه کمک به کشورهایی است که تحت تاثیر بلایا قرار گرفته‌اند، تلاش می‌کنند با فقر مقابله کنند و سعی در اصلاحات دموکراتیک دارند.»

اندرو ناتسیوس، مدیر سابق USAID، در سال 2020 نوشت که این آژانس به موفقیت آمریکا در دوران جنگ سرد با اتحاد جماهیر شوروی کمک کرده است.

او گفت: «من معتقدم که بزرگترین داستان‌های موفقیت USAID در دوران جنگ سرد، آنهایی بودند که به‌طور مستقیم با منافع ملی ایالات متحده ارتباط داشتند. این موفقیت‌ها قطعاً به ایالات متحده سود رسانده است، اما به کشورهای در حال توسعه نیز سود رسانده‌اند که به کشورهای پیشرفته و توسعه‌یافته تبدیل شده‌اند.»

ناتسیوس افزود: «اگرچه قطعاً شکست‌هایی در کمک‌های سیاسی وجود داشته است، اما موفقیت‌های بیشتری وجود داشته است.»

قبل از توقف فعالیتش، این آژانس بزرگترین نهاد اهداکننده جهان بود. در سال مالی 2023، ایالات متحده 72 میلیارد دلار کمک در سراسر جهان توزیع کرد، در حوزه‌هایی از جمله سلامت زنان در مناطق درگیری، دسترسی به آب تمیز، درمان‌های HIV/AIDS، امنیت انرژی و مبارزه با فساد.

USAID در سال 2024، 42 درصد از تمام کمک‌های بشردوستانه‌ای که توسط سازمان ملل متحد پیگیری می‌شود را فراهم کرده و بیش از 10,000 کارمند دارد.

کدام کشورها بیشترین کمک‌ها را دریافت کرده‌اند؟

در سال 2023، اوکراین بیشترین کمک را از این سازمان دریافت کرد - 14.4 میلیارد دلار.

دومین کشور دریافت‌کننده بزرگ، اردن بود که 770 میلیون دلار کمک اقتصادی دریافت کرد. یمن و افغانستان به ترتیب 359.9 میلیون دلار و 332 میلیون دلار دریافت کردند.

USAID تنها آژانس ایالات متحده نیست که کمک‌های خارجی توزیع می‌کند، اما بزرگترین آن است، با بودجه‌ای به اندازه 42.45 میلیارد دلار، که پس از آن وزارت امور خارجه قرار دارد با 19 میلیارد دلار.

USAID در طول سال‌ها مورد چه انتقاداتی قرار گرفته است؟

انتقادات از این آژانس شامل دستور کار سیاست خارجی و ناکارآمدی آن بوده است.

در سال 2014، USAID متهم به ایجاد مخفیانه یک وبسایت «توییتر کوبایی» به نام ZunZuneo شد تا ناآرامی‌ها را تحریک کند و دولت کوبا را تضعیف کند. این اقدام به‌خاطر ماهیت پنهانی آن مورد انتقاد قرار گرفت. USAID این اتهام را رد کرد که این پروژه به قصد ایجاد نارضایتی طراحی شده است.

در سال 2023، رئیس‌جمهور مکزیک از همتای آمریکایی خود، جو بایدن، خواست تا از تأمین مالی گروه‌های مخالف دولت توسط USAID جلوگیری کند و به انتقادهای قبلی مکزیک از مداخله‌گرایی ایالات متحده اشاره کرد.

آندرس مانوئل لوپز اوبرادور، رئیس‌جمهور وقت، مشخص نکرد که ایالات متحده باید از تأمین مالی کدام گروه‌های مکزیکی جلوگیری کند، اما در گذشته چندین سازمان رسانه‌ای را متهم کرده بود که از جنبش محافظه‌کار ضد دولت او حمایت می‌کنند.

او در نامه خود نوشت: «دولت ایالات متحده، به‌ویژه از طریق USAID، مدتی است که سازمان‌هایی را که آشکارا علیه دولت قانونی و مشروع من هستند، تأمین مالی کرده است. این یک عمل مداخله‌جویانه است که برخلاف قوانین بین‌المللی و روابطی است که باید بین کشورهای آزاد و مستقل برقرار باشد.»

در حالی که ایالات متحده مدت‌هاست که برنامه‌های کمک‌های خارجی خود را به‌عنوان بخشی از تلاش برای تقویت دموکراسی‌های جوان مطرح کرده است، اما در دوران جنگ سرد از USAID برای حمایت از رژیم‌های دیکتاتوری دوست نیز استفاده کرد، از جمله تایوان و کره جنوبی، زمانی که تحت حکومت نظامی بودند و جمهوری دموکراتیک کنگو تحت حکومت موبوتو سسه سکو.

در ادامه چه اتفاقی می‌افتد؟

در حال حاضر، ترامپ اعلام رسمی مبنی بر تعطیلی USAID منتشر نکرده است.

با این حال، بسیاری نگران هستند که قطع بودجه ایالات متحده ممکن است به متحدان واشنگتن آسیب برساند و فضای خالی ایجاد کند که رقبای آن سعی خواهند کرد آن را پر کنند.

به عنوان مثال، اروپای شرقی به مدت طولانی یک میدان نبرد ژئوپولتیک بوده است که اغلب در آن منافع سیاست خارجی غربی با منافع مسکو یا پکن در تضاد است.

نفوذ چین در آمریکای لاتین و آفریقای جنوب صحرا در حال رشد است و در سال‌های اخیر در حالی که ایالات متحده کمک‌های خود را کاهش داده است، به یک شریک تجاری و سرمایه‌گذار مهم آن‌ها تبدیل شده است.

در اکتبر، بانک توسعه چین (CDB) اعلام کرد که حدود 160 میلیارد دلار برای کمک به تأمین مالی صدها پروژه در سراسر آمریکای لاتین ارائه کرده است. آفریقای جنوب صحرا در سال 2023 بیشترین کمک خود را از ایالات متحده دریافت کرد، اما چین با ارائه کمک‌های رقابتی در حال افزایش حضور خود در این منطقه است.

سناتور کونس گفت که احتمال تعطیلی USAID فضای بیشتری برای گسترش قدرت چین ایجاد می‌کند.

کونس روز شنبه در ایکس نوشت: «این باعث تضعیف رهبری آمریکایی می‌شود و بخش بیشتری از دنیا را در معرض تأثیر چین قرار می‌دهد. این یک اشتباه بزرگ خواهد بود.»